Oblast Iwano-Frankiwsk

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Zur Navigation springen Zur Suche springen
Oblast Iwano-Frankiwsk
Івано-Франківська область / Iwano-Frankiwska oblast
Wappen der Oblast Iwano-Frankiwsk Flagge der Oblast Iwano-Frankiwsk
Basisdaten
Oblastzentrum: Iwano-Frankiwsk
Offizielle Sprachen: Ukrainisch
Einwohner: 1.351.822 (1. Januar 2022)
Bevölkerungsdichte: 97,06 Einwohner je km²
in Städten: 44,5 %
Fläche: 13.928 km²
KOATUU: 2600000000
KATOTTH: UA26000000000069363
Kfz-Kennzeichen: AT, KT
Verwaltungsgliederung
Rajone: 6
Städte: 15
durch Oblast verwaltet:
durch Rajon verwaltet: 15
Siedlungen städtischen Typs: 24
Dörfer: 765
Siedlungen: 20
Kontakt
Adresse: вул. Грушевського 21
76004 м. Івано-Франківськ
Website: Offizielle Website
Karte
KarteRepublik MoldauUngarnSerbienRumänienRusslandPolenSlowakeiBelarusOblast WolynOblast RiwneOblast SchytomyrKiewOblast KiewOblast TschernihiwOblast SumyOblast LwiwOblast TernopilOblast ChmelnyzkyjOblast TranskarpatienOblast Iwano-FrankiwskOblast TscherniwziOblast WinnyziaOblast OdessaOblast TscherkassyOblast PoltawaOblast CharkiwOblast LuhanskOblast DonezkOblast KirowohradOblast MykolajiwOblast ChersonOblast DnipropetrowskOblast SaporischschjaAutonome Republik KrimSewastopol
Karte
Statistische Informationen

Die Oblast Iwano-Frankiwsk (ukrainisch Івано-Франківська область Iwano-Frankiwska oblast – bis 1962 Станіславська область Stanislawska oblast; russisch Ивано-Франковская область Iwano-Frankowskaja oblast) genannte Region ist eine Verwaltungseinheit der Ukraine im Südwesten des Landes. Sie hat 1.361.109 Einwohner (Anfang 2021; de facto).[1] Die Oblast ist ein Teil der historischen Landschaft Galizien.

Geographie[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Hauptstadt ist Iwano-Frankiwsk, weitere Städte sind Kalusch, Burschtyn und Kolomyja. Im Süden bilden die Karpaten die Grenze zu Rumänien. An der Grenze zur Oblast Transkarpatien befindet sich die Howerla, der mit 2.061 Metern höchste Berg der Ukraine. Im Nordwesten grenzt die Oblast an die Oblast Lwiw, im Nordosten an die Oblast Ternopil, im Südosten an die Oblast Tscherniwzi sowie im Südwesten an die Oblast Transkarpatien.

Geschichte[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Die Oblast entstand als Oblast Stanislaw/Stanyslawiw (russisch/ukrainisch) nach der Besetzung Ostpolens durch die Sowjetunion als Teil der Ukrainischen SSR per Ukas am 4. Dezember 1939 aus den meisten Teilen der bis dahin bestehenden polnischen Woiwodschaft Stanislau.[2] Zunächst wurden folgende ehemals polnische Powiate (russisch Ujesd genannt) beibehalten:

  • Gorodenka/Horodenka (Городенковский уезд)
  • Dolina (Долинский уезд)
  • Kalusch/Kałusz (Калушский уезд)
  • Kolomyja/Kołomyja (Коломыйский уезд)
  • Kossow/Kosów (Косовский уезд)
  • Nadwornaja/Nadwórna (Надворнянский уезд)
  • Rogatin/Rohatyn (Рогатинский уезд)
  • Snjatyn/Śniatyn (Снятынский уезд)
  • Stanislaw/Stanisławów (Станиславский уезд)
  • Tlumatsch/Tłumacz (Тлумачский уезд)

Nach Beratungen am 10. Januar 1940[3] wurden dann am 17. Januar 1940[4] die Ujesde aufgelöst und durch folgende Rajone ersetzt (es werden die russischen Namen angeführt, da diese die zeitgenössischen amtlichen Bezeichnungen widerspiegeln):

  • Rajon Bohorodtschany mit Rajonszentrum Bohorodtschany (Богородчаны)
  • Rajon Bolschowzy mit Rajonszentrum Bolschowzy (Большовцы)
  • Rajon Bolechow mit Rajonszentrum Bolechow (Болехов)
  • Rajon Bukatschjowzy mit Rajonszentrum Bukatschjowzy (Букачёвцы)
  • Rajon Burschtyn mit Rajonszentrum Burschtyn (Бурштын)
  • Rajon Galitsch mit Rajonszentrum Galitsch (Галич)
  • Rajon Gwosdez mit Rajonszentrum Gwosdez (Гвоздец)
  • Rajon Gorodenka mit Rajonszentrum Horodenka (Городенка)
  • Rajon Deljatin mit Rajonszentrum Deljatin (Делятин)
  • Rajon Dolina mit Rajonszentrum Dolina (Долина)
  • Rajon Jablonow mit Rajonszentrum Jablonow (Яблонов)
  • Rajon Kalusch mit Rajonszentrum Kalusch (Калуш)
  • Rajon Kolomyja mit Rajonszentrum Kolomyja (Коломыя)
  • Rajon Korschew mit Rajonszentrum Korschew (Коршев)
  • Rajon Kossow mit Rajonszentrum Kossiw (Косов)
  • Rajon Kuty mit Rajonszentrum Kuty (Куты)
  • Rajon Lantschin mit Rajonszentrum Lantschin (Ланчин)
  • Rajon Lissez mit Rajonszentrum Lissez (Лисец)
  • Rajon Mikulitschin mit Rajonszentrum Mikulitschin (Микуличин)
  • Rajon Nadwornaja mit Rajonszentrum Nadwirna (Надворная)
  • Rajon Nowiza mit Rajonszentrum Nowiza (Новица)
  • Rajon Obertin mit Rajonszentrum Obertin (Обертин)
  • Rajon Otynija mit Rajonszentrum Otynija (Отыния)
  • Rajon Rogatin mit Rajonszentrum Rohatyn (Рогатин)
  • Rajon Sabolotow mit Rajonszentrum Sabolotow (Заболотов)
  • Rajon Schabje mit Rajonszentrum Schabje (Жабье)
  • Rajon Schowten mit Rajonszentrum Schowten (Жовтень)
  • Rajon Snjatyn mit Rajonszentrum Snjatyn (Снятын)
  • Rajon Solotwin mit Rajonszentrum Solotwin (Солотвин)
  • Rajon Stanislaw mit Rajonszentrum Stanislaw (Станислав)
  • Rajon Tlumatsch mit Rajonszentrum Tlumatsch (Тлумач)
  • Rajon Tscherneliza mit Rajonszentrum Tscherneliza (Чернелица)
  • Rajon Wygoda mit Rajonszentrum Wygoda (Выгода)
  • Rajon Woinilow mit Rajonszentrum Woinilow (Войнилов)

Dazu kam die kreisfreie Stadt Stanislaw. Noch im Jahre 1940 wurden die Rajone Mikulitschin in Rajon Jaremtscha, Nowiza in Pereginskoje und Deljatin in Petscheneschin umbenannt, durch Reorganisation kamen der Rajon Tysmeniza mit Rajonszentrum Tysmeniza (Тысменица) hinzu, so dass nun 36 Rajone existierten.

Die Oblast wurde allerdings nach dem Überfall Deutschlands auf die Sowjetunion am 22. Juni 1941 wieder aufgelöst, das Gebiet ging großteils im Distrikt Galizien auf und konnte erst nach der Rückeroberung des Gebiets durch die Rote Armee im Jahr 1944 wiederhergestellt werden.

Am 6. Juni 1957 kam es zur Auflösung der Rajone Wyhoda, Schowten, Kuty, Petschenischyn und Tschernelyzja, am 11. März 1959 folgten dann Bukatschiwzi, Korschiw, Perehinske und Solotwyn.

Am 9. November 1962 wurde die Oblast analog der Umbenennung der Oblasthauptstadt in Oblast Iwano-Frankiwsk zum Andenken an Iwan Franko umbenannt[5], kurz darauf am 30. Dezember 1962 wurden die Rajone Bolechiw, Bilschiwzi, Burschtyn, Wojnyliw, Hwisdez, Sabolotiw, Lantschyn, Lyssez, Nadwirna, Obertyn, Rohatyn, Roschnjatiw, Snjatyn, Stanyslawiw, Tlumatsch, Tysmenyzja, Jabluniw und Jaremtscha aufgelöst[6] und auf die verbliebenen Rajone aufgeteilt. Der Rajon Schabje wurde hingegen analog der namensgebenden Rajonshauptstadt in Rajon Werchowyna (Верховина) umbenannt, aber am 28. Oktober 1963 ebenfalls aufgelöst.

Ende 1963 existierten somit folgende Rajone:

  • Rajon Bohorodtschany
  • Rajon Halytsch
  • Rajon Horodenka
  • Rajon Kalusch
  • Rajon Kolomyja
  • Rajon Kossiw

Dazu kam der Industrierajon Dolyna der die Stadt Dolyna umfasste.

Am 4. Januar 1965 wurden diese Grenzen abermals verändert und es entstanden die Rajone Nadwirna, Rohatyn, Roschnjatiw, Snjatyn und Tlumatsch mit neuen Grenzen[7], am 8. Dezember 1966 folgten noch die Rajone Werchowyna und Iwano-Frankiwsk, aus letzterem entstand 1982 der bis 2020 existierende Rajon Tysmenyzja.[8]

Größte Städte[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Stadt Ukrainischer Name Russischer Name Einwohner
1. Januar 2021
Iwano-Frankiwsk Івано-Франківськ Ивано-Франковск 237.855
Kalusch Калуш Калуш 065.814
Kolomyja Коломия Коломыя 061.140
Nadwirna Надвірна Надворная 022.545
Dolyna Долина Долина 020.641
Burschtyn Бурштин Бурштын 014.866
Perehinske Перегінське Перегинское 012.775
Bolechiw Болехів Болехов 010.330
Snjatyn Снятин Снятын 009.844
Tysmenyzja Тисмениця Тысменица 009.096
Horodenka Городенка Городенка 008.972
Tlumatsch Тлумач Тлумач 008.770
Kossiw Косів Косов 008.463
Deljatyn Делятин Делятин 008.276
Bohorodtschany Богородчани Богородчаны 008.235
Jaremtsche Яремче Яремча 008.004
Lantschyn Ланчин Ланчин 007.855
Rohatyn Рогатин Рогатин 007.649
Quellen: Ukrainisches Amt für Statistik, Seiten 24, 25 und Sekundärquelle City Population

Administrative Unterteilung[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Die Oblast Iwano-Frankiwsk ist verwaltungstechnisch in 6 Rajone unterteilt, bis zur großen Rajonsreform am 18. Juli 2020[9] war er in 14 Rajone sowie 6 direkt der Oblastverwaltung unterstehenden (rajonfreie) Städte unterteilt. Dies sind die Städte Bolechiw, Burschtyn, Jaremtsche, Kalusch, Kolomyja sowie das namensgebende Verwaltungszentrum der Oblast, die Stadt Iwano-Frankiwsk.

Rajone der Oblast Iwano-Frankiwsk mit deren Verwaltungszentren[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Oblast Iwano-Frankiwsk (Oblast Iwano-Frankiwsk)
Oblast Iwano-Frankiwsk (Oblast Iwano-Frankiwsk)
Iwano-Frankiwsk
Kalusch
Kolomyja
Kossiw
Nadwirna
Werchowyna
Karte der Rajone der Oblast mit ihren gleichnamigen Verwaltungszentren
Rajone der Oblast Iwano-Frankiwsk
Deutsche Bezeichnung Ukrainische Bezeichnung Verwaltungszentrum Weitere frühere (bis 2020) Rajonzentren und rajonfreie Städte
Rajon Iwano-Frankiwsk Івано-Франківський район
Iwano-Frankiwskyj rajon
Iwano-Frankiwsk
(Stadt)
Bohorodtschany, Burschtyn, Halytsch, Rohatyn, Tlumatsch, Tysmenyzja
Rajon Kalusch Калуський район
Kaluskyj rajon
Kalusch
(Stadt)
Bolechiw, Dolyna, Roschnjatiw
Rajon Kolomyja Коломийський район
Kolomyjskyj rajon
Kolomyja
(Stadt)
Horodenka, Snjatyn
Rajon Kossiw Косівський район
Kossiwskyj rajon
Kossiw
(Stadt)
Rajon Nadwirna Надвірнянський район
Nadwirnjanskyj rajon
Nadwirna
(Stadt)
Jaremtsche
Rajon Werchowyna Верховинський район
Werchowynskyj rajon
Werchowyna
(Siedlung städtischen Typs)

Bis 2020 gab es folgende Rajonsaufteilung:

Karte der Rajone und rajonfreien Städte der Oblast (bis 2020)
Rajone der Oblast Iwano-Frankiwsk bis 2020
Deutsche Bezeichnung Ukrainische Bezeichnung Verwaltungszentrum 2020 (überwiegend) aufgegangen in
Rajon Bohorodtschany Богородчанський район
Bohorodtschanskyj rajon
Bohorodtschany
(Siedlung städtischen Typs)
Rajon Iwano-Frankiwsk
Rajon Dolyna Долинський район
Dolynskyj rajon
Dolyna
(Stadt)
Rajon Kalusch
Rajon Halytsch Галицький район
Halyzkyj rajon
Halytsch
(Stadt)
Rajon Iwano-Frankiwsk
Rajon Horodenka Городенківський район
Horodenkiwskyj rajon
Horodenka
(Stadt)
Rajon Kolomyja
Rajon Kalusch Калуський район
Kaluskyj rajon
Kalusch
(Stadt)
Rajon Kalusch
Rajon Kolomyja Коломийський район
Kolomyjskyj rajon
Kolomyja
(Stadt)
Rajon Kolomyja
Rajon Kossiw Косівський район
Kossiwskyj rajon
Kossiw
(Stadt)
Rajon Kossiw
Rajon Nadwirna Надвірнянський район
Nadwirnjanskyj rajon
Nadwirna
(Stadt)
Rajon Nadwirna
Rajon Rohatyn Рогатинський район
Rohatynskyj rajon
Rohatyn
(Stadt)
Rajon Iwano-Frankiwsk
Rajon Roschnjatiw Рожнятівський район
Roschnjatiwskyj rajon
Roschnjatiw
(Siedlung städtischen Typs)
Rajon Kalusch
Rajon Snjatyn Снятинський район
Snjatynskyj rajon
Snjatyn
(Stadt)
Rajon Kolomyja
Rajon Tlumatsch Тлумацький район
Tlumatschkyj rajon
Tlumatsch
(Stadt)
Rajon Iwano-Frankiwsk
Rajon Tysmenyzja Тисменицький район
Tysmenyzkyj rajon
Tysmenyzja
(Stadt)
Rajon Iwano-Frankiwsk
Rajon Werchowyna Верховинський район
Werchowynskyj rajon
Werchowyna
(Siedlung städtischen Typs)
Rajon Werchowyna
Anzahl Einwohner
Jahr 195919701979198919951998200120052008201220142021
Einwohner 1.094.6391.249.2711.326.6611.423.4891.466.8001.448.2001.409.7601.393.6161.382.6031.380.128[10]1.382.096[11]1.361.109[11]
Nationalität Einwohner 1989 (%) 2001 (%) Veränderung (%)[12]
Ukrainer 1.371.200 95,0 97,5 0+2,1 %
Russen 0.024.900 04,0 01,8 −56,3 %
Muttersprache 1989 (%)[13] 2001 (%)
Ukrainisch 94,9 97,8
Russisch 05,1 01,8
Sonstige 00,4

Nationalpark[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Karpatennationalnaturpark

Im Bereich der Oblast liegt der 515 km² große Karpaten-Nationalpark.

Weblinks[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

Commons: Oblast Iwano-Frankiwsk – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien

Einzelnachweise[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]

  1. Державна служба статистики України. In: www.ukrstat.gov.ua. Archiviert vom Original (nicht mehr online verfügbar) am 6. April 2022; abgerufen am 15. April 2022.  Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/database.ukrcensus.gov.ua
  2. Указ Президиума ВС СССР от 4.12.1939 об образовании Волынской, Дрогобычской, Львовской … и Тарнопольской областей в составе Украинской ССР
  3. http://www.history.org.ua/index.php?current_day=10&current_manth=1&flag=1
  4. Ukas des Präsidiums des Obersten Sowjets der UdSSR vom 17.1.1940 „Про утворення районів в складі Волинської, Дрогобичської, Львівської, Ровненської, Станіславської і Тарнопольської областей УРСР“
  5. Президія Верховної Ради УРСР; Указ від 09.11.1962 № б/н „Про перейменування міста Станіслава і Станіславської області“
  6. Президія Верховної Ради УРСР; Указ від 30.12.1962 № 35 „Про укрупнення сільських районів Української РСР“
  7. Президія Верховної Ради УРСР; Указ від 04.01.1965 № 2н-06: „Про внесення змін в адміністративне районування Української РСР“
  8. Указ Президиума Верховного Совета от 11.03.1982 № 3210-X: „Про перенесення центру Івано-Франківського району Івано-Франківської області в селище міського типу Тисмениця і перейменування району на Тисменицький“
  9. Верховна Рада України; Постанова від від 17.07.2020 № 807-IX Про утворення та ліквідацію районів
  10. http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/
  11. a b http://www.ukrstat.gov.ua/
  12. http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/
  13. http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/language/Frankivsk/