Kretowór

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kretowór
Notoryctes[a]
Stirling, 1891[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – kretowór południowy (N. typhlops)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Nadrząd

torbacze

Rząd

kretoworokształtne

Rodzina

kretoworowate

Rodzaj

kretowór

Typ nomenklatoryczny

Psammoryctes typhlops Stirling, 1889

Synonimy
  • Psammoryctes[b] Stirling, 1889[2]
  • Neoryctes[c] Stirling, 1891[3]
Rodzaje

2 gatunki – zobacz opis w tekście

Kretowór[4] (Notoryctes) – rodzaj ssaków z rodziny kretoworowatych (Notoryctidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii[5][6][7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 8,6–14 cm, długość ogona 1,6–2,5 cm; masa ciała 30–60 g[6][8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1889 roku australijski paleontolog i zoolog Edward Charles Stirling na łamach Transactions of the Royal Society of South Australia[2], lecz nazwa, którą ukuł – Psammoryctes – okazała się młodszym homonimem rodzaju gryzoni, który opisał w 1835 roku niemiecki zoolog, geolog i botanik Eduard Friedrich Poeppig; Stirling zauważył swoją pomyłkę w 1891 roku i nadał rodzajowi torbaczy nową nazwę – Notoryctes[1]. Jako gatunek typowy Stirling wyznaczył kretowora południowego (N. typhlops).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Psammoryctes: gr. ψαμμος psammos „piasek”; ορυκτηρ oruktēr, ορυκτηρος oruktēros „kopacz”[9].
  • Notoryctes: gr. νοτος notos „południe”; ορυκτηρ oruktēr, ορυκτηρος oruktēros „kopacz”[10].
  • Neoryctes: gr. νεος neos „nowy”; ορυκτηρ oruktēr, ορυκτηρος oruktēros „kopacz”[11].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[12][5][4]:

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Nowa nazwa dla Psammoryctes Stirling, 1889.
  2. Młodszy homonim Psammoryctes Poeppig, 1835 (Octodontidae).
  3. Nomen nudum.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Stirling 1891 ↓, s. 154.
  2. a b E.Ch. Stirling. Psammoryctes typlilops, gen. et spec. nov.. „Transactions of the Royal Society of South Australia”. 12, s. 158, 1889. (ang.). 
  3. Stirling 1891 ↓, s. 186.
  4. a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 6. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 58. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  6. a b K. Aplin: Family Notoryctidae (Marsupial Moles). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 218–219. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  7. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Notoryctes. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-22].
  8. Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  9. Palmer 1904 ↓, s. 588.
  10. Palmer 1904 ↓, s. 464.
  11. Palmer 1904 ↓, s. 455.
  12. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-23]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]