Pteranodon
 |
Ten artykuł od 2008-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
| Pteranodon | |
| Marsh, 1876[1] | |
| Okres istnienia: 86–84,5 mln lat temu | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Pteranodon |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Pteranodon longiceps Marsh, 1876 | |
Pteranodon (gr. skrzydła bez zębów) – rodzaj wymarłych gadów latających pterozaurów należących do podrzędu pterodaktyli. Żył w górnej kredzie około 86-84.5 mln lat temu. Jego pierwsze skamieniałości zostały odkryte w 1870 w zachodnim Kansas. Zostały one zbadane dopiero sześć lat później przez paleontologa Othniela Marsha, który nazwał nowo odkryty rodzaj pterozaura Pteranodon longiceps.
Pteranodon był gadem, ale nie dinozaurem – z definicji, wszystkie dinozaury należą do grupy Saurischia i Ornithischia, co wyklucza pterozaury. Niemniej jest często błędnie opisywany jako dinozaur.
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Pteranodon: gr. πτερον pteron „skrzydło”[2]; negatywny przedrostek αν an[3]; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”[4].
- longiceps: łac. longus „długi”[5]; -ceps „-głowy”, od caput, capitis „głowa”[6].
Rozmiary[edytuj | edytuj kod]
- Rozpiętość skrzydeł: do 7 m
- Waga: 20 kg
Opis[edytuj | edytuj kod]
Pteranodon był jednym z największych latających gadów. Chociaż jego tułów nie przekraczał rozmiarów indyka, miał on potężne skrzydła, których rozpiętość wynosiła do 7 metrów.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Pteranodon żywił się niemal wyłącznie rybami. Dowodzą tego liczne skamieniałe rybie ości, znajdowane w miejscu, gdzie najprawdopodobniej był żołądek gada.
Jego tryb życia prawdopodobnie był podobny do tego jaki wiodą dzisiaj albatrosy. Podobnie jak one, pteranodon większość swojego życia spędzał na pełnym morzu, łowiąc ryby i tak jak albatrosy szybował wykorzystując prądy powietrzne, które umożliwiały mu długi lot bez zużywania energii na machanie skrzydłami[7]. Na ląd wracał najprawdopodobniej tylko w celach rozrodczych.
Gatunki[edytuj | edytuj kod]
- Pteranodon longiceps – Marsh, 1876
Drugi gatunek, P. sternbergi, został w 2010 roku przeniesiony do odrębnego rodzaju Geosternbergia[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ O.Ch. Marsh. Notice of a new Sub-order of Pterosauria. „The American Journal of Science and Arts”. Third Series. 11, s. 507, 1876. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 187.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 15.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 151.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 126.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 34.
- ↑ Padian K. (1983)A functional analysis of flying and walking in pterosaurs. Paleobiology 9(3):218-239.
- ↑ Alexander W.A. Kellner. Comments on the Pteranodontidae (Pterosauria, Pterodactyloidea) with the description of two new species. „Anais da Academia Brasileira de Ciências”. 82 (4), s. 1063–1084, 2010. DOI: 10.1590/S0001-37652010000400025. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).