Topór coat of arms
Topór | |
---|---|
![]() Topór COA Right Heraldic Design | |
Battle cry | Szarża |
Alternative name(s) | Bipenna, Bipennis, Szarża, Wścieklica |
Earliest mention | 1282 (seal), 1401 (record) |
Families | 640 names A
Abakiewicz, Aleksandrowski, Andulski, Aszkiełowicz. B
Bachmiński, Balicki, Bałchacki, Baratyński, Barluniński, Bąkiewicz, Bełchacki, Bełechacki, Bendkowski, Bętkowski, Białośliwski, Białowiejski, Bielecki, Bielicki, Biesicki, Biesiecki, Biesiekierski, Biesierski, Bije, Birkowski, Biskowski, Bogdanowicz, Bogucki, Boguski, Boguskowski, Bogusz, Bokiewicz, Boksa, Boksza, Bokszański, Boniatowski, Boratyński, Borkowski, Borsuk, Broniewski, Broniowski, Bruniewski, Bruniowski, Brzeski, Brzezieński, Brzeziński, Brzozowski, Budgin, Budrewicz, Budrym, Butrym, Butrymowicz, Butrymowski, Byczkowski, Bykowski. C
Caliński, Charmęski, Charmieski, Chłusewicz, Chłusiewicz, Chocieszewski, Chociszewski, Chociszowski, Chroberski, Chrycewicz, Chrystowski, Chrzelowski, Cielużyński, Cierznicki, Ciesielski, Cikowski, Czaplicki, Czayański, Czelużyński, Czerśnicki, Czerżnicki, Cześnicki, Częstuniewski, Czodliński, Czyżewski, Czyżowski. D
Damaborski, Danaborski, Dąbrowski, Decius, Deciusz, Dimski, Długoborski, Dragatt, Drąsejko, Dronsejko, Dukielski, Dulowski, Dusejko, Dusieyko, Dycz, Dyminicz, Dymski, Dzianajewicz, Dzienajewicz, Dzierkowski, Dzierzbicki, Dzierzkowski, Dzierżbicki, Dzierżkowski, Dziewczopolski, Dziwulski. F
Faranowski, Farnowski, Felczyński, Fergis. G
Gajnowski, Garlicki, Gaufman, Giegocki, Giergielewicz, Giżelewski, Golanczewski, Gołkowski, Goryniecki, Gorzeński, Gorzkowski, Gotart, Goźlicki, Górecki, Grabowski, Gramatski, Grillewicz, Grocholski, Grochowiecki, Grodzicki, Grudziński, Grycewicz, Grylewski, Grzegorzewski, Grzegorzowski, Gutowski. H
Halko, Hałko, Hauffmann, Hinek, Hinko, Hoffman, Houfman, Hrycewicz, Hynek. I
Ibiański. J
Jabłoński, Jabłowski, Jachimowski, Jachnowicz, Jackiewicz, Jagintowicz, Jakubiński, Jakubowicz, Jakubowski, Jakubski, Jakutowicz, Janikowicz, Janiszewski, Jankiewicz, Jankowski, Janowski, Jaranowski, Jarantowski, Jarnowski, Jaronowski, Jaroński, Jasieński, Jasiński, Jesiński, Jewłaszewski, Jezierski, Jukubowski, Jurczycki. K
Kaleński, Kalinowski, Kaliński, Kamedulski, Kamieński, Kamiński, Kaniszewski, Kapliński, Kapustyński, Kardamowicz, Kempski, Kępski, Kibort, Kieński, Kiergielewicz, Kierglewicz, Kisielnicki, Kleszczowski, Klikowicz, Klimontowski, Klimuntowski, Kloński, Kluński, Kłobuczyński, Kłoński, Kłuński, Kniepowicz, Knopf, Koczarski, Koczorski, Koiszewski, Koiszowski, Kojrowicz, Kolczewski, Kolesiński, Kolęcki, Kolibski, Kolszewski, Kołczek, Konarski, Kondrat, Kopytyński, Kornacki, Kornecki, Korycieński, Koryciński, Korzenicki, Korzeniecki, Kosielski, Kownacki, Kozielski, Krakowczyk, Krasieński, Krasnopolski, Krasznicki, Kraśnica, Krężnicki, Królewiecki, Krupowicz, Krupowies, Krynicki, Krzetowski, Krzętowski, Krzucki, Krzyski, Krzywczycki, Krzywczyński, Krzywosąd, Krzywozycki, Księski, Kuliński, Kułak, Kunaszewski, Kunaszowski, Kunat, Kunato, Kunejko, Kuneyko, Kunowski, Kunszewski, Kurowski, Kurzewski. L
Lacza, Laskowiecki, Laskownicki, Laskowski, Lgocki, Ligęza, Lipnicki, Lowinicki, Lownicki. Ł
Łabiszyński, Łabyszcki, Łabyszczki, Łącki, Łekieński, Łękawski, Łobżenicki, Łobżeński, Łotoczek, Łotoczko, Łowieniecki, Łukowski. M
Maciejewski, Maciejowski, Malc, Małomiącki, Małoniecki, Małżyński, Manasterski, Manastyrski, Marcinkowski, Marcinowski, Marciszewski, Margiewicz, Martyszewski, Masłomiącki, Masłomięcki, Masłowski, Matuszewski, Matuszowski, Matyszewski, Melsztyński, Miastowski, Miedzwiecki, Miedzwiedzki, Miedzychowski, Miedźwiecki, Miedźwiedzki, Międzygórski, Milkowicz, Miniszewski, Miniszowski, Misiewicz, Missiewicz, Młodziejewski, Młodziejowski, Młodzowski, Modliszewski, Mołochowiec, Montułt, Morawicki, Morawiński, Morski, Mosiej, Mosiewicz, Moszgawski, Moszyński, Mozgawski. N
Narbut, Narbutt, Narutowicz, Naschian, Nasion, Nasyan, Naszyon, Nawoj, Nawoy, Nekanda, Nekanda-Trepka, Neorza, Nieborski, Niedroski, Niedrowski, Niedzielski, Niedźwiecki, Niedźwiedzki, Niekrasz, Niekraszewicz, Niekraś, Niemira, Niemirowicz, Niemiryc, Niemirycz, Niemirzyc, Nierwid, Nieznański, Norwid, Nos, Nosewicz, Nosowicz, Nossewicz. O
Obakiewicz, Obidziński, Obiedziński, Obodyński, Obodzieński, Obodziński, Oborzyński, Obricht, Obrycht, Obydziński, Ochabowicz, Oczechowski, Odalkowski, Odolikowski, Odolkowski, Okołow, Okołowicz, Okołów, Okulicz, Olbrich, Olbricht, Oryński, Orzechowski, Osaliński, Osoliński, Ossoliński, Ostrowicki, Ostrowidzki, Ostrowiecki, Ostrowski, Ostrzyński, Otrowski, Otta, Owca. P
Pacyński, Paczołtowski, Paczyński, Padlewicz, Pałuka, Panigrodzki, Patrycki, Patrzycki, Pełka, Pemperski, Pernaszewicz, Pianowski, Piekarski, Pielecki, Pierszycki, Pietkiewicz, Pijanowski, Pilcicki, Pilczycki, Pilecki, Piotrkowski, Pisarzewski, Plaga, Plagga, Plaska, Plaskowski, Pląskowski, Plechowski, Pleszewski, Pleszowski, Płajski, Płaska, Płaski, Płaskowski, Płaza, Płocki, Płotnicki, Poborski, Poburski, Połnos, Prusinowski, Przespolewski, Przybytniowski. R
Rabsztyński, Raczyński, Radliński, Rajterowski, Rakowiecki, Rakowski, Rapczyński, Rapsztyński, Rąbczyński, Rąmbczyński, Regulski, Repnik, Robaczyński, Rogulski, Rokowski, Rosławowicz, Rosperski, Rospierski, Roth, Rucki, Rykowski, Rykrski, Ryszkowski, Rytarowski, Ryterski, Rzancki, Rzeczkowski, Rzepliński, Rzeszowski. S
Safarewicz[citation needed], Sarna, Sarnowski, Schaaf, Sczawiński, Sieciech, Sieciechowski, Siekierzecki, Siekierzycki, Sinicki, Skąpski, Skidziński, Skirgajło, Skorobohaty, Skrodzki, Skrzelowski, Skrzetuski, Skwarczyński, Sladowski, Sleżowski, Sławianowski, Sławiec, Sławnik, Słupowski, Słupski, Smogulecki, Smoszewski, Smoszowski, Smuszewski, Sokołowski, Solajski, Sośnicki, Sośniecki, Staręski, Starołęski, Starski, Starzeński, Starzewski, Starzon, Starzyski, Starża, Starżon, Stobiecki, Straszkiewicz, Straszkowski, Strażoń, Strzetuski, Subiński, Sulisławski, Supiński, Surgewski, Suszczewicz, Szabecki, Szalowski, Szałacki, Szałajski, Szarbski, Szarna, Szarniewski, Szczawiński, Szczerbiński, Szewczycki, Szołajski, Szotajski, Szylański, Szyłański, Szymanowski. Ś
Śladowski, Ślezanowski, Ślezański. T
Tarło[citation needed], Tarnawiecki, Tarnowiecki, Tarnowski, Tarulewicz, Tenczyn, Tenczyński, Terlieczki, Tęczyna-Marcinkowski, Tęczyński, Tilkowski, Tochołowski, Tomiszewski, Toniszewski, Toporski, Towgin, Towginowicz, Towtko, Towtkowicz, Trambczyński, Trąbczyński, Trąmbczyński, Trąmpczyński zw (Niedźwiadek), Trąpczyński, Trelęski, Trepka, Trlęski, Trojan, Trylski, Trzciński, Tuchołowski, Tułkowicz, Tułkowiecki, Tułkowski, Tuskiewicz, Twierbutt, Twirbut, Tylkowski, Tynkhaus. U
Uniewski, Uzłowski. W
Wahl, Waldowski, Walentynowicz, Wałdowski, Wąsowski, Werbusz, Więckiewicz, Więckowicz, Wilamowski, Wilcki, Wilkowicki, Wilkowiecki, Witort, Wiziński, Włosto, Włostowski, Włościborski, Włościbowski, Wojnowski, Wolski, Wrona, Wroniewski, Wronowski, Wrzebski, Wrzępski, Wrzosowski, Wścieklica. Z
Zabieła, Zabiełło, Zabuski, Zagorzański, Zajączkowski, Zaklicki, Zaklika, Zakliko, Zakrzewski, Zaleski, Zalęski, Zaliwaka, Zaliwako, Załuski, Zawisza, Zbyluta, Zbyszewski, Zemła, Zemło, Zęczyn, Zieniuch, Złotek, Złotkowski, Złyński, Zmorski, Zręcki, Zrzęcki, Zula, Zwierowicz, Zwierz, Zwierzański, Zwierzyński, Zwirewicz, Zwirzewicz, Zwolski. Ż
Żebrowski, Żegota, Żelski, Żołtański. |
Cities | Opole Lubelskie, Rymanów, Stawiski, Chyrów, Toporów |
Divisions | Gmina Klimontów, Gmina Końskowola, Gmina Zaklików (former city), Gmina Żegocina |
Topór (Polish for "axe") is a Polish coat of arms. It was used by several szlachta (noble) families in medieval Poland and under the Polish–Lithuanian Commonwealth.[1]
History[edit]
The topór coat of arms is said[according to whom?] to be one of the oldest Polish szlachta emblems, if not the oldest. Its use dates back to at least as far as a seal of the late 13th century. Before the Union of Horodło (1413) approximately 220 Polish szlachta families - mostly in and around Kraków, Lublin and Sandomierz - used this symbol.
Under the Union the coat of arms was represented by Maciej z Wąsosza, the Voivod of Kraków, and by Jan Butrym, a Lithuanian boyar who represented Lithuanian noble family. After the Union of Horodło the coat of arms Topor was transported to Lithuania, adopted by Jan Butrym in Lithuania. Due to its antiquity it was sometimes referred to as "Starża", an Old-Polish word denoting great age.
Blazon[edit]
Gules, axe argent. The crest is in the form of an axe embedded in the helm, argent.
In Latin: (Topor). Thopor siue Bipennis alba in campo rubeo (...)[2]
Notable bearers[edit]
Notable bearers of this coat of arms have included:
- Family of Okulicz
- Jan Jerzy Grabowski
- Cyprian Norwid
- House of Ossoliński
- House of Starza Szolayski[3]
- House of Tęczyński
- House of Tarło
- Eustachy Trepka
- Józef Zabiełło
- House of Bogdanowicz
- Family of Zemła and Zemło ennobled 1413 in the Union of Horodło for taking part and courageous fighting in the battle of Grunwald 1410.
- House of Matuszewski
Gallery[edit]
Aristocratic variations
Princely House of Ossoliński (1633)
Counts Dzierzbicki (1824)
Counts Grabowski (1816)
Counts Morski (1781)
Counts Ossoliński (1785) and Counts Tęczyński (1561)
Counts Zabiełło (c. 1683)
Coat of arms of baron Wincenty Jakubowski (1808)
Standard variations
Ennoblement of Ludwik Justyn Deciusz (1531) (noted by J.K. Ostrowskiego)
Coat of arms of family Gumowski (18th century)
Ennoblement of Sebastian Jakubowski (1790)
Ennoblement of Michał, Kazimierz and Felicjan Jakubowski (1764)
Coat of arms of the Morawicki family (Morawitzky) (Silesia, 17th century)
Variation of the coat of arms of Julius Paczeński (adopted by Ferdynand von Reinersdorf) (noted by J.K. Ostrowskiego)
Ennoblement of Wawrzyniec z Kazimierza (1569) (wrongly ascribed by Chrząński as the coat of arms of the Tarło family)
Coat of arms of cities and gminas
Coat of arms of Krajenki
Coat of arms of Opole Lubelskie
Coat of arms of Rymanowa
Coat of arms of Stawisk
Prewar coat of arms of Chyrowa
Prewar coat of arms of Toporów
Coat of arms of Gmina Klimontów (former city)
Coat of arms of Gmina Końskowola (former city)
Coat of arms of the former city of Zaklikow
Prewar coat of arms of Gmina Żegocin
Coat of arms with the topór symbol
Coat of arms of Krzeszowice
Coat of arms of Leszno
Coat of arms of Wągrowiec
Coat of arms of Powiat Wągrowiec
Coat of arms of Żabno
Prewar coat of arms of Mosty Wielkie
Coat of arms of former Gmina Białołęka
Coat of arms of Gmina Białośliwie
Coat of arms of Gmina Liszki
Coat of arms of Gmina Łańcut
Coat of arms of Gmina Mielec
Coat of arms of Gmina Mircze
Coat of arms of Gmina Nawojowa
Coat of arms of Gmina Sterdyń
Coat of arms of Gmina Tarłów
Coat of arms of Gmina Wilczyce
Coat of arms of Gmina Zabrodzie
Coat of arms of Gmina Zębowice
Coat of arms of Gmina Limanowa
Coat of arms of Gmina Nowe Brzesko
Coat of arms of Gmina Trzcinica
Paintings with the coat of arms topór
Portrait of Jerzy Ossoliński with coat of arms in upper left
Portrait of Franciszek Maksymilian Ossolinski with coat of arms on the shield (right bottom corner)
Portrait of Jan Zbigniew Ossolinski with coat of arms in upper right
Jan Magnus Tęczyński with coat of arms in upper right
Topór on the painting of Elizabeth Granowska, 1779
Other
The epitaph of Jan Kanty Tarło (1790-1855) in Szczaworyż, Church of St. James
Coat of arms of the Ossoliński family on the St. Antoni Padewski Church in Warsaw
The ruins of Krzyżtopór Castle in Ujazd (topór coat of arms on the right side of the gate)
See also[edit]
Bibliography[edit]
- Kasper Niesiecki: Herbarz polski. T. 9. 1839-1846
- Franciszek Piekosiński: Heraldyka polska wieków średnich. Kraków: Akademia Umiejętności, 1899
- Józef Szymański: Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego. Warszawa: PWN, 1993
- Bartosz Paprocki, Jan Kazimierz Turowski: Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r. p. 1584. Kraków: Wydawnictwo Biblioteki Polskiej, 1858.
- Stanisław Teodor Chrząński: Tablice odmian herbowych. Juliusz Karol Ostrowski, 1909, s. V.
- Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 363. ISBN 978-83-60597-10-1.
- Barbara Trelińska: Album armorum nobilium Regni Poloniae XV - XVIII saec. Herby nobilitacji i indygenatów XV - XVIII w.. Lublin: 2001,
- Stanisław Dziadulewicz: Herbarz rodzin tatarskich w Polsce. Wilno: Stanisław Dziadulewicz, 1929
References[edit]
- ^ Alfred Znamierowski: Herbarz rodowy. Warszawa: Świat Książki, 2004, s. 171. ISBN 83-7391-166-9.
- ^ Jan Długosz: Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae
- ^ "Genealogia Polska 1 Polish Genealogy: Szołajski". 2017.
External links[edit]
- J. Lyčkoŭski. "Belarusian Nobility Coats of Arms". (in English)
- "Armorial of Belarusian Nobility". (in English)