Άνθιμος Παπαδόπουλος

Άνθιμος Παπαδόπουλος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Άνθιμος Παπαδόπουλος (Ελληνικά)
Γέννηση	15/01/1878 Καρά Καγιά, Αργυρούπολης Πόντου
Θάνατος	1/2/1962
Χώρα πολιτογράφησης	Ελληνική
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	Αρχιμανδρίτης, Φιλόλογος

Ο Άνθιμος Παπαδόπουλος (1878-1962) ήταν αρχιμανδρίτης, φιλόλογος, πρόεδρος της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών και διευθυντής του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών.

Βίος

Ο Άνθιμος Παπαδόπουλος, κατά κόσμον Αλέξανδρος, γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου του 1878 στο Καρά-Καγιά της Αργυρούπολης του Πόντου. Σε ηλικία 18 ετών χειροτονήθηκε διάκονος στη μονή του Αγίου Γεωργίου Χουτουρά Χαλδίας. Τις γυμνασιακές του σπουδές ολοκλήρωσε στη Ροδακανάκειο ιερατική σχολή Καισαρείας Καππαδοκίας. Το 1903 συνόδευσε τον μητροπολίτη Γερβάσιο Σαρασίτη στη νεοσύστατη μητρόπολη Ροδοπόλεως, όπου έμεινε για τρία χρόνια. Στα 1905 ήλθε στην Ελλάδα, όπου φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Επίσης στη διάρκεια των σπουδών του διετέλεσε μέλος του Μικρασιατικού Συλλόγου Ανατολή. Το 1911 χειροτονήθηκε αρχιμανδρίτης. Από το 1910 μέχρι το 1912 διετέλεσε διευθυντής στο Ιεροδιδασκαλείο της Σάμου, μετέβη ακολούθως στον Πόντο όπου έγινε διευθυντής του Ιεροδιδασκαλείου στην Πράσαρη Κερασούντος. Το 1914 γύρισε στην Ελλάδα για θερινές διακοπές και λόγω του Α' Παγκοσμίου Πολέμου που τον εμπόδισε να γυρίσει στον Πόντο, διορίσθηκε τον Δεκέμβριο του 1914 συντάκτης του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Το 1932 εξελέγη διευθυντής του ιδίου Λεξικού μέχρι το 1945, οπότε αποχώρησε λόγω ορίου ηλικίας. Το 1933 αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. Το 1950 αναδιορίσθηκε με σύμβαση για δύο χρόνια μέχρι το 1953 οπότε αποχώρησε οριστικά. Ο Άνθιμος Παπαδόπουλος, υπήρξε εταίρος της Γλωσσικής Εταιρείας των Αθηνών, της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, της Λαογραφικής Εταιρείας, της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας και της Επιστημονικής Εταιρείας των Αθηνών. Της τελευταίας διετέλεσε σύμβουλος, αντιπρόεδρος, γενικός γραμματέας, επιμελητής του περιοδικού της Αθηνά. Από το 1927 υπήρξε γενικός γραμματέας της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών και από το 1949 πρόεδρος της και διευθυντής του περιοδικού της Αρχείον Πόντου. Το 1953 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε το Αργυρό Μετάλλιο για την προσφορά του. Πέθανε την 1η Φεβρουαρίου 1962.

Εργογραφία

Αυτοτελείς μελέτες

• Ο υπόδουλος Ελληνισμός της Ασιατικής Ελλάδος, εν Αθήναις 1919
• Το θρησκευτικόν θέατρον των Βυζαντινών, εν Αθήναις 1920
• Γραμματική των βορρείων ιδιωμάτων της νέας Ελληνικής γλώσσης, εν Αθήναις, 1927
• Το Αμαλίειον Ορφανοτροφείον επί τη εκατονταετηρίδι του (1855-1954), Αθήναι 1954
• Ιστορική Γραμματική της Ποντικής διαλέκτου, εν Αθήναις 1955
• Ιστορικόν Λεξικόν της Ποντικής διαλέκτου, τομ. Α, Β. Γ, (1958, 1960, 1961)

Άρθρα σε περιοδικά

• «Παροιμίαι Πόντου», Δελτίο Λαογραφίας, τομ. 6 (1917), σελ. 3-17
• «Οι κρυφοί χριστιανοί του Πόντου», Ημερολόγιο Μεγάλης Ελλάδος, 1922, σελ. 169-180
• «Νεοελληνική μαντεία», Ημερολόγιο Μεγάλης Ελλάδος, 1923, σελ. 142-159
• «Οιωνοί», Ημερολόγιο Μεγάλης Ελλάδος, 1924, σελ. 184-192
• «Περί του παρατατικού εις -ουσα», Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, τομ. 10 (1935), σελ. 154-157
• «Γραπτή και προφορική παράδοσις της γλώσσης», Λεξικογραφικό Δελτίο της Ακαδημίας Αθηνών, τομ. 1 (1939), σελ. 5-32
• «Επιρρήματα εις -α», Λεξικογραφικό Δελτίο της Ακαδημίας Αθηνών, τομ. 2 (1940), σελ. 3-74
• «Από πότε αρχίζει η δημοτική» Λεξικογραφικό Δελτίο της Ακαδημίας Αθηνών, τομ. 3 (1941), σελ. 3-56

Πηγές

• Δικαίος Βαγιακάκος, «Άνθιμος Παπαδόπουλος (1878-1962)», Αθηνά, τομ. 65, (1961), σελ.262-271
• Οδυσσέας Λαμψίδης, «Βιογραφία Άνθιμου Παπαδόπουλου», Αρχείον Πόντου, τομ. 24 (1961), σελ.293-295