Lijst van spoorwijdten

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Dit artikel geeft een overzicht van spoorwijdten die er gebruikt worden door de spoorwegen. Spoorwijdten zijn onder te verdelen in smalspoor, normaalspoor en breedspoor.

Spoorwijdte Locatie
Smalspoor
381 mm
15 inch
De smalste spoorwijdte bij een publieke spoorweg die geen toeristische spoorlijn is, is de Romney, Hythe and Dymchurch Railway, die dit wereldrecord heeft gehouden tot 1978.
400 mm Decauville veldspoor, gebruikt in land- en tuinbouw en zandgroeven.
500 mm Smalste spoorwijdte toegepast op smalspoorlijnen in Frankrijk, Duitsland, Nederland en Vuurland.
597 mm
1 voet 11½ inch
Smalste spoorwijdte toegepast op smalspoorlijnen in Wales; onder andere de Welsh Highland Railway en de Ffestiniog Railway.
600 mm
1 voet 11⅝inch
Toegepast op secundaire lijnen in Frankrijk, Duitsland en Engeland. Ook de stoomtrein in de Efteling rijdt op deze spoorwijdte.
603 mm
1 voet 11¾inch
Toegepast op de Vale of Rheidol Railway in Wales
610 mm
2 voet
Vroeger veel toegepast in de Verenigde Staten, India (Darjeelingspoorweg), Zuid-Afrika, en Zuid-Amerika. In Australië, deelstaat Queensland nog steeds in gebruik bij suikerrietvervoer (4000 km). Wordt ook nog toegepast in Wales
700 mm Veel industriespoorlijntjes onder andere in Nederland (steenfabrieken, kleigroeves e.d.). Nu nog onder andere bij de Stoomtrein Valkenburgse Meer. In Indonesië zijn op Java nog vele suikerrietlijnen aanwezig. Maar veel minder dan vroeger.
750 mm Waldenburgerbahn (Zwitserland) tot 6 april 2021. Smalspoorlijnen in Duitsland, thans vooral in de voormalige DDR.
In Nederland tot 1957 toegepast bij de Gelderse Tram. Ook de Tramlijn Gouda - Bodegraven en de Stoomtramweg Hansweert - Vlake reden op 750 mm-spoor. De Atjeh Tram, een voormalig militair smalspoor op Sumatra met een lengte van 511 km.
760 mm Bosnisch smalspoor. Onder andere smalspoorlijnen in Oostenrijk en Hongarije en het voormalige Joegoslavië. Ook Bulgarije heeft nog Bosnisch smalspoor.
762 mm
2 voet en 6 inch
In Australië, deelstaat Victoria. Trams in de Verenigde Staten en op Curaçao.
800 mm In Zwitserland toegepast bij diverse bergspoorlijntjes: Pilatusbahn, Schynige Platte-Bahn, Chemin de fer Glion-Rochers-de-Naye, Brienz-Rothorn-Bahn, Ferrovia Monte Generoso en Wengernalpbahn.
891 mm Västergötland - Göteborgs Järnvägar in de provincie Västra Götalands län, Roslagsbanan, voorstadsspoorweg van Storstockholms Lokaltrafik in Zweden.
900 mm Industriespoorlijnen wereldwijd, Borkumer Kleinbahn en tramnetten in Linz en Lissabon.
914 mm
3 voet
Atlantisch spoor. Manx Electric Railway (Man) en veel voormalige spoorlijnen in Ierland, alsmede op Cuba. Vroeger veel toegepast in de Verenigde Staten, en nog steeds in Centraal- en Zuid-Amerika.
925 mm Tramnet van Chemnitz tot 1988. Sinds 1960 heeft Chemnitz een normaalsporig tramnet dat het smalspoornet geleidelijk vervangen heeft.
950 mm Standaardspoorwijdte voor smalspoorlijnen in Italië. Onder andere stadsspoorweg RomePantano.
1000 mm Meterspoor. Is naast het normaalspoor de meest toegepaste spoorwijdte bij veel trambedrijven en lokaalspoorwegen, vooral op het Europese vasteland.
Zoals de NZH-tramlijnen van Amsterdam – Haarlem – Zandvoort en van Amsterdam-Noord naar Purmerend (tijdens de TNHT periode ook naar Alkmaar) en Volendam en de Gemeentetram Groningen. Behalve in Brussel rijden alle bestaande trams in België op meterspoor, alsmede vele trambedrijven in Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Polen en Roemenië.
Voorts spoorwegen in onder andere Duitsland, Zwitserland, Griekenland, Spanje, Portugal, India, Vietnam, Cambodja, Corsica, Madagaskar en Thailand. Veel toegepast in Zuid-Amerika zoals de Landsspoorweg in Suriname.
1009 mm Overgrote deel van het tramnet van Sofia
1050 mm Hedjazspoorweg (DamascusMedina)
1067 mm
3 voet en 6 inch
Kaapspoor. Onder andere spoorwegen in Zuid-Afrika, Indonesië, Costa Rica, Honduras, Ecuador, Japan.
Tramnet van Tallinn (Estland) en een aantal deelstaten in Australië. Vroeger ook bij veel Nederlandse trambedrijven gebruikt, het laatst (tot 1966) bij de Rotterdamse Tramweg Maatschappij (RTM). Vroeger ook in Nicaragua (nu opgeheven) en Canada (tot 1988).
1100 mm Tramnetten in Rio de Janeiro en Brunswijk (Braunschweig). Bij spoorvernieuwingen in Brunswijk werd er een extra rail aangelegd om in de toekomst soepel te kunnen omschakelen op 1435 mm. Dit gebeurde tot 2010, vervolgens is een deel van de derde rail al weer verwijderd. Kiel en Lübeck hadden ook een tramnet met een spoorwijdte van 1100 mm.
1151 mm Spoorlijn Antwerpen-Waas, (Vlaams Hoofd) - Gent-Waas tussen 1844 en 1897.
1200 mm Bergbahn RheineckWalzenhausen (Zwitserland)
Tandradspoorlijn in Genua (Italië).
1219 mm
4 voet
Metro van Glasgow
Oorspronkelijke spoorwijdte van sommige spoorlijnen in Engeland en Wales.
1250 mm Trambedrijf van het Bijbels Openlucht Museum van de Heilig Land Stichting.
1372 mm
4 voet en 6 inch
Tramnetten in Tokio en Hakodate (Japan).
Oorspronkelijke spoorwijdte van de eerste spoorlijnen in Schotland.
1422 mm
4 voet en 8 inch
Amsterdamse tram tussen 1872 en 1906. Bij de elektrificatie werd het tramnet omgebouwd tot normaalspoor.
Oorspronkelijke spoorwijdte in Denemarken.
Normaalspoor
1432 mm Oorspronkelijke spoorwijdte van het tramnet in Neurenberg.
1435 mm
4 voet en 8½ inch
De meest gebruikte spoorwijdte ter wereld. Vele tram-, metro- en spoorbedrijven (onder andere Nederlandse en Belgische treinen en metro's, Nederlandse trams en de Brusselse tram).
Behalve in Ierland, Portugal, Spanje, Finland en de voormalige Sovjet-Unie zijn de meeste hoofdspoorwegen in Europa, Noord-Amerika, Iran en China in normaalspoor uitgevoerd. Ook vele metro-, tram- en lokaalspoorlijnen in grote delen van West- en Centraal-Europa en Noord-Amerika hebben normaalspoor.
Oorspronkelijke geplande spoorwijdte in Afghanistan.
1440 mm Oorspronkelijke spoorwijdte van het tramnet in Rostock. In de periode 1973-1978 omgebouwd tot 1435 mm.
Breedspoor
1445 mm Tramnetten in Milaan, Turijn en Rome en het Metronet van Madrid.
1450 mm Tramnet in Dresden.
1458 mm Tramnet in Leipzig.
1461 mm Oorspronkelijke spoorwijdte in Noorwegen.
1473 mm
4 voet en 10 inch
Ohiospoor. Tramnet in Saint Louis (VS).
1485 mm Oorspronkelijke spoorwijdte in Zweden.
1495 mm Metro- en tramnet in Toronto (Canada).
1520 mm Russisch breedspoor. Spoorwegen in Rusland, de voormalige Sovjet-Republieken en Mongolië.
1524 mm
5 voet
Spoorwegen in Finland, de metro van Helsinki en het tramnet in Louisville (VS).
Oorspronkelijke spoorwijdte in Rusland en de voormalige Sovjet-Republieken.
1581 mm Tramnet in Philadelphia (VS). Tramnet in Baltimore (en:Rail gauge) (VS).
1588 mm Tramnetten in Pittsburgh, New Orleans en Cincinnati (VS).
1600 mm
5 voet en 3 inch
Spoorwegen in Ierland, Noord-Ierland, tot 1854/1855 de Rheintalbahn in Duitsland, zuidoosten van Brazilië en een aantal deelstaten in Australië.
1638 mm Voormalig trambedrijf van Baltimore in de Verenigde Staten
1664 mm Oorspronkelijke spoorwijdte in Portugal.
1668 mm Iberisch breedspoor. Spoorwegen in Portugal en Spanje.
1672 mm Oorspronkelijke spoorwijdte in Spanje. Lijn 1 van de metro van Barcelona.
1676 mm
5 voet en 6 inch
Indisch breedspoor. Spoorwegen in Argentinië, Bangladesh, Chili, India, Pakistan en Sri Lanka.
Bay Area Rapid Transit in San Francisco (VS).
Alternatief geplande spoorwijdte in Afghanistan.
1829 mm
6 voet
Beringspoor. Oorspronkelijke geplande spoorwijdte van de Tunnel onder de Beringstraat (Jakoetsk - Fort Nelson).
Oorspronkelijke spoorwijdte van de Erie Railroad in de VS.
1945 mm Spoorwegen van de HIJSM en NRS in Nederland tussen 1839 en 1866.
2140 mm
7 voet en ¼ inch
Brunelisch breedspoor. Spoorwegen van de Great Western Railway in het Verenigd Koninkrijk tussen 1838 en 1890.
3000 mm Driemeterspoor. Tijdens nazi-Duitsland geplande Breitspurbahn, een nooit gerealiseerd trans-Europees spoorwegnet. Aanvankelijk werd zelfs 4000 mm overwogen.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]