Sankt Vith

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Sankt-Vith)
Sankt Vith
Saint-Vith
Stad in België Vlag van België
Sankt Vith (België)
Sankt Vith
Geografie
Gewest Vlag Wallonië Wallonië
Provincie Vlag Luik (provincie) Luik
Arrondissement Verviers
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
147,15 km² (2021)
91,06%
2,45%
6,49%
Coördinaten 50° 17' NB, 6° 8' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkingsdichtheid
10.035 (01/01/2023)
49,88%
50,12%
68,2 inw./km²
Leeftijdsopbouw
0-17 jaar
18-64 jaar
65 jaar en ouder
(01/01/2023)
19,19%
61,25%
19,56%
Buitenlanders 8,96% (01/01/2022)
Politiek en bestuur
Burgemeester Herbert Grommes (NBA Grommes)
Bestuur NBA Grommes
Zetels
NBA Grommes
Liste Freches
FLS
21
13
4
4
Economie
Gemiddeld inkomen 19.942 euro/inw. (2020)
Werkloosheidsgraad 3,3% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
4780
4780
4782
4783
4784
Deelgemeente
Sankt Vith
Recht
Schönberg
Lommersweiler
Crombach
Zonenummer 080
NIS-code 63067
Politiezone Eifel
Hulpverleningszone DG
Website www.st.vith.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Verviers
in de provincie Luik
Foto's
Zicht op Sankt Vith
Portaal  Portaalicoon   België

Sankt Vith (Frans: Saint-Vith; Luxemburgs: Sankt-Väit, Waals: Sint-Vit) is een stad in de provincie Luik. Zij behoort tot de Duitstalige Gemeenschap van België en telt ruim 10.000 inwoners. De gemeente wordt gerekend tot de streek Belgische Eifel, waarvan het de enige stad is, en ligt op 520 m boven de zeespiegel.

Met een oppervlakte van 146,93 km² is Sankt Vith na Büllingen de grootste gemeente van de provincie Luik. Daarnaast is de gemeente naast hoofdplaats Eupen de enige stad in de Duitstalige Gemeenschap.

Deelgemeenten[bewerken | brontekst bewerken]

# Naam Opp.
(km²)
Inwoners
(2020)
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Sankt-Vith 14,51 3.609 249 63067A
2 Schönberg 19,44 754 39 63067C
3 Lommersweiler 35,05 1.208 34 63067D
4 Crombach 49,79 2.491 50 63067E
5 Recht 28,34 1.713 60 63067B-F

Overige kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Naast de deelgemeenten behoren ook de kleinere dorpen Alfersteg, Amelscheid, Andler, Atzerath, Breitfeld, Eiterbach, Emmels, Galhausen, Heuem, Hinderhausen, Hünningen, Mackenbach, Neidingen, Neubrück, Neundorf, Niederemmels, Oberemmels, Rödgen, Rodt, Schlierbach, Setz, Steinebrück, Wallerode, Weppeler en Wiesenbach tot het grondgebied van Sankt Vith.[1]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Het is niet duidelijk wanneer en waarom Sankt Vith werd gesticht. De eerste vermelding is van 1130 of 1131.

In de stad, sinds 1270 een bezit van de Valkenburgers, liet Jan van Valkenburg een burcht en stadsmuur aanleggen. In 1350 verleende hij Sankt Vith stadsrechten. Het behoorde tot 1795 tot het hertogdom Luxemburg dat onderdeel was van de Oostenrijkse Nederlanden. Nadat het van 1795-1814 bij het Franse departement Ourthe werd ingedeeld kwam het in 1814 onder Pruisen, dat uiteindelijk opging in Duitsland. In 1920 werd het onderdeel van België.

In 1887 werd Sankt Vith via de Vennbahn met Aken verbonden. Een jaar later kwam er ook een spoorlijn naar Gerolstein en de Westeifelbahn. In 1917 kwam er een spoorverbinding met Gouvy en werd Sankt Vith een belangrijk spoorwegknooppunt met onderhoudswerkplaats en tevens een economisch centrum.

Op 10 mei 1940 werden de Oostkantons, en daarmee ook Sankt Vith, door het Duitse Rijk geannexeerd, en op 9 augustus 1944 werden het station en de Sint-Vituskerk gebombardeerd. Van 3-4 september 1944 werd de stad geëvacueerd en op 13 september door Amerikaanse troepen bevrijd. Op 16 december begon echter het Ardennenoffensief en werd de stad verdedigd, totdat op 22 december de nazi's de stad weer innamen. Tijdens de daaropvolgende kerstdagen werd de stad door bombardementen geheel verwoest. Hierbij kwamen 153 bewoners en meer dan 1000 soldaten om. 90% van de gebouwen werd verwoest. Het duurde tot in de jaren '60 van de 20e eeuw voordat de wederopbouw voltooid was. De protestantse kerk werd niet herbouwd omdat het aantal protestanten na de oorlog verwaarloosbaar was. De protestanten van Sankt Vith zijn nu aangewezen op de Duitstalige kerkgemeente in Malmedy.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Sint-Catharinakapel
Zie Lijst van beschermd erfgoed in Sankt Vith voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Hieronder staan alleen bezienswaardigheden in Sankt Vith-stad opgelijst. Zie de artikelen over de overige kernen voor hun bezienswaardigheden.

Demografische ontwikkeling[bewerken | brontekst bewerken]

Demografische ontwikkeling voor de fusie[bewerken | brontekst bewerken]

  • Bronnen:NIS, Opm:1930 tot en met 1970=volkstellingen, 1976 inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1930 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari - 1992 tot heden
Jaar Aantal[2]
1992 8.646
1993 8.675
1994 8.744
1995 8.807
1996 8.880
1997 8.904
1998 8.952
1999 8.971
2000 8.941
2001 8.968
2002 9.023
2003 9.062
2004 9.090
2005 9.127
2006 9.169
2007 9.190
2008 9.241
2009 9.275
2010 9.302
2011 9.377
2012 9.451
2013 9.479
2014 9.530
2015 9.553
2016 9.637
2017 9.661
2018 9.682
2019 9.722
2020 9.779
2021 9.853
2022 9.966
2023 10.035
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030

Politiek[bewerken | brontekst bewerken]

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976[bewerken | brontekst bewerken]

Partij 10-10-1976[3] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[4] 14-10-2012[5] 14-10-2018
Stemmen / Zetels % 19 % 19 % 19 % 19 % 19 % 21 % 21 % 21
Huppertz1 / Gehlen2 / Nilles3 / Krings-FBLC 35,871 7 38,72 8 36,782 8 39,192 8 25,513 4 76,0C 18 85,53C 20 -
Pip1 / Dries2 / KringsB / Krings-FBLC 33,531 7 31,61 7 22,122 5 31,58B 6 47,01B 10 -
Ecolo1 / KringsB / Krings-FBLC - 3,81 0 3,411 0 -
SP-PS1 / LedieuA / KringsB / Krings-FBLC 5,691 0 22,81A 4 3,891 0 -
Kreins1 / LedieuA / Dejozé2 / Thommessen3 / FDV4 / Liste Freches5 24,911 5 15,292 3 24,233 5 27,483 5 15,864 2 - 20,825 4
Berens1 / WFE 2.0.2 - 3,091 0 2,231 0 3,051 0 - 8,141 1 14,471 1 3,502 0
Meskens - - 16,29 3 - - - - -
Unitas - - - 1,95 0 - - - -
NBA Grommes - - - - - - - 55,12 13
FLS - - - - - - - 17,42 4
Gerhard Schmitz - - - - - - - 3,15 0
Totaal stemmen 5490 5817 6110 6025 6190 6306 5854 6499
Opkomst % 95,96 93,64 93,22 91,76 81,68 88,28
Blanco en ongeldig % 2 3,7 3,96 3,77 6,35 6,69 13,50 7,15

Burgemeesters[bewerken | brontekst bewerken]

Verkeer en vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

In de stad Sankt Vith lopen verschillende gewestwegen: N676, N626, N646, N62 en de N675. In de gemeente liggen verder de N695, N670, N659 en N660. Verder loopt er door de gemeente de snelweg A27/E42.

Vroeger lag er in Sankt Vith ook een spoorwegknooppunt waar de spoorlijnen 47, 48 en 163 samenkwamen bij het station Sankt Vith. Al deze lijnen zijn opgebroken.

Stedenbanden[bewerken | brontekst bewerken]

Geboren[bewerken | brontekst bewerken]

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

Nabijgelegen kernen[bewerken | brontekst bewerken]

Wiesenbach, Neundorf, Rodt, Emmels, Wallerode, Setz

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Sankt-Vith van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.