Vikipedi:Eğitim Programı/Etkinlikler/Uludağ Üniversitesi/SPGY (2015)

Vikipedi Eğitim Programı
Uludağ Üniversitesi etkinliği
Tarih	11 Kasım 2015
Saat	UTC 08.00
Yer	Fen-Edebiyat Fakültesi, Görükle Kampüsü, Uludağ Üniversitesi, Nilüfer, Bursa, Türkiye
Eğitimci	Basak
Katılımcılar	Boyozbey, Cydtas, Egkus, Filizgurdil, OzgeYnbl, Zeymel
Maddeler	Ayna benlik, Benlik, Benlik Kurgusu, Çoklu benlik, Kendini tanıma, Öz Sunum

11 Kasım 2015 Etkinlik Notları

11 Kasım 2015 günü 10:00’da Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nde Psikoloji Bölümü yüksek lisans programında “Sosyal Psikolojide Güncel Yaklaşımlar” dersine konuk olarak bana ayrılan bir saatlik sürede Vikipedi tanıtımı yaptım. Etkinlik ile ilgili notları aşağıda paylaşıyorum.

1. Katılımcılar, ders yükümlülüklerinin bir parçası olarak, benlik kavramı ve kuramlarına ilişkin birer Vikipedi maddesini dönem sonuna kadar oluşturmak zorunda olan 8 yüksek lisans öğrencisi idi. Geçen dönem ödev olarak aynı öğretim üyesinin dersinde Vikipedi maddesi hazırlamış iki öğrenci de deneyimlerini anlatmak üzere derse katıldı.
2. Sunum, Vikipedi’nin kimler tarafından nasıl oluşturulduğu, temel ilkeleri hakkında bilgilendirme, üzerine çalışacak madde seçimi üzerine tavsiyeler içeriyordu.
3. Sunum öncesinde öğrencilere yöneltilen sorularla görüldü ki;
   1. öğrencilerin Vikipedi maddelerinin içeriğini kimin nasıl oluşturduğu konusunda fikirleri yok; popüler konularda (şarkıcılar, dizi filmler vb. ) içeriklerin kullanıcılar tarafından oluşturulduğunu bilen çıksa da bilimsel konulardaki maddelerin farklı şekilde oluşturulduğunu düşünüyor ve nereden geldiği merak ediyorlar!
   2. Türkçe, İngilizce Vikipediler’de kaçar madde olduğuna, ne kadar insanın yararlandığına ilişkin tahminde bulunamıyorlar.
   3. İnternette ulaştıkları başka kaynaklara göre Vikipedi’nin daha güvenilir olduğunu algısı var. Maddelerin kaynakça bölümünde kendilerinin tanıdıkları akademik kaynakları görmek Vikipedi’deki bilgilere güven duymalarını sağlıyor.
   4. Henüz ödevi hazırlamak için çalışmaya başlamış değiller; nasıl bir madde yazacaklarına, Vikipedi’ye başka ne tür katkıları olabileceklerine ilişkin fikirleri yok.
4. Sunumda içeriğin gönüllüler tarafından imece usulü ile yaratıldığı vurgulandı ve wiki teknolojisi , Wikimedia Vakfı hakkında kısaca bilgi verildi; yapacakları işin dersten geçer not almak için hazırlayacakları bir ödev olmadığı, internet üzerinde yayınlanıp pek çok kişiye ulaşacak ciddi bir iş olduğu anlatıldı ve temel Vikipedi ilkeleri açıklandı. Vikipedi maddelerindeki materyalin gerçeklik değil, “doğrulanabilirlik” esasına dayandığı üzerinde duruldu.
5. Daha önce ödev olarak Vikipedi maddesi hazırlamış iki öğrenci madde hazırlamanın farklı yolları üzerine bilgi verdi. Bir öğrenci Türkçe Vikipedi’deki taslak bir maddeyi geliştirmiş; diğer öğrenci İngilizce Vikipedi’deki bir maddeyi çeviri aracı kullanarak Türkçeleştirmişti. Deneme tahtası kullanma, sorun yaşadıklarında başka Vikipedistlerden yardım isteme, hatta “vandal” ilan edilme durumu ile baş etme konularında tecrübeleri paylaşıldı. Öğrencilerden birisi, Vikipedi maddesi hazırlamanın öğrencilik hayatında hazırladığı en zevkli ödev olduğunu ifade etti. Son dakikaya bırakılacak bir ödev olmadığı konusunda öğrenciler uyarıldı.
6. Dersin hocası, Türkçe Vikipedi’de sayısı çok az olan psikoloji maddeleri üzerine gözlemlerinden bahsetti. Hocamızın gözlemleri şöyle: “Bu alandaki maddelere çok az kişinin katkı sağlamasından ötürü maddelerin dönem dönem farklı belli kişi(ler)in şahsi fikirlerine göre düzenlendiği fark ediliyor. Bir dönem maddeler “aşırı Türkçe” olarak kaleme alınmış, baştan sona günlük hayatta ve akademik hayatta kullanılmayan kelimelerle dolu hale gelmişti; bir başka dönem söz konusu maddelerin dili değişip gene günlük hayatta ve akademik hayatta kullanılmadığı ölçüde ve adeta bir siyasi tercih belirtmek üzere Arapça ve Farsça kelimelerle dolu olarak düzenleme eğilimi belirdi.” Bu gözlemlerden yola çıkarak Vikipedi topluluğunda bu alandaki maddelere sahip çıkacak, tarafsız bakış açısıyla ve ansiklopedi yazımına uygun bir dille geliştirilmelerine katkıda bulunacak insanlara duyulan ihtiyaç vurgulandı. Ödevin, onları böyle bir misyon üstlenmeye heveslendirmek ve hazaırlamak maksatlı olduğu açıklandı.
7. Bu etkinliğin öğrencilerin Vikipedi’ye katkı sağlamak için özendirmede etkili olduğunu düşünüyorum. Özellikle yapacakları çalışmanın, öğretim üyesinin okuyup not verdikten sonra belki de çöpe atacağı(!) bir ödev kağıdından ibaret olmaması; başkalarınca da okunacak, yararlanılacak bir iş üretmeye girişmenin onları heyecanlandırdığını gördüm.
8. Öğrencilerin kaygılarından birisi, Türkçe Vikipedi’de sosyal psikoloji kavramları üzerine maddelerin çok kısıtlı olmasından ötürü yazacakları maddelerin “öksüz” maddeler olarak kalması. Onlara, birbirlerinin çalışmalarına bağlantı verebilecekleri, konusu birbiri ile ilişkili maddeler üzerinde çalışmaları, işbirliği projesi üretmeleri tavsiye edildi.
9. Maddeler üzerinde isteyen herkesin değişiklik yapabiliyor olmasının da öğrencileri kaygılandırdığını gördüm. Anlaşmazlıkların “değişiklik savaşları”na gitmeden çözülebileceğinden, Vikipedi’deki tartışma kültüründen bahsedildi.
10. Son olarak öğrencileri heveslendirmek adına katıldığım CEE Wiki Kampı deneyimimden, Vikipedi gönüllülerinin bir uluslararası topluluğun üyesi olduklarından ve bu tür uluslararası etkinliklere Wikimedia Vakfı’ndan burs alarak katılma olanakları bulunduğundan bahsettim.
11. Dersten sonra aynı bölümde görevli başka öğretim üyeleri ile Vikipedi maddesi yazma ödevi konusunda görüşme fırsatı oldu. “Kişilik Kuramları” dersi ve “Psikoloji Tarihi” derslerinde lisans düzeyinde öğrencilere Vikipedi maddesi yazma ödevi verilmesine ilgili dersin hocaları istekli oldu. Ancak 8 yerine 80 öğrencili sınıflara, yüksek lisans yerine lisans öğrencilerine bu şekilde ödev verilmesi durumunda daha kapsamlı, birebir uygulamalı bir eğitim yapılması ve öncelikle dersi veren öğretim üyesi ile ödevleri nasıl değerlendireceği, öğrenci sorularıyla nasıl başa çıkacağı konusunda çalışılması gerekir.
12. Sonuç olarak bu eğitim döneminin sonunda Türkçe Vikipedi'ye benlik kuramlarına ilişkin bir kaç yeni madde kazanmış olmakla kalmayacağımızı, daha da fazla iş üretecek hevesli Vikipedistler kazanmış olabileceğimizi düşünüyorum. Birlikte çalışacak farklı alanlardan akademisyenler bulup devam edelim ve “Lütfen yeni gelenleri ısırmayalım” diyorum...:)
13. Fotoğrafları inşallah pek yakında burada paylaşacağım.--Başak (mesaj) 14:23, 11 Kasım 2015 (UTC)

Etkinlik sonrası notlar

Öğrenciler , “Sosyal Psikolojide Güncel Yaklaşımlar” dersi için hazırladıkları Vikipedi maddesi hazırlama ödevlerini Ocak 2016'nın ilk haftasında teslim edip sunumlarını yaptılar.

Ödev ile ilgili sunumlardan bana ulaşan notlar:

• Öğrenciler, ödevi severek yaptıklarını bildirdiler. “Bakın, çalışmam yayınlandı” diyerek anne-babasına okuttuğunu söyleyen bile var.
• Kendilerine bir ders saatinde Vikipedi ile ilgili genel bir tanıtım yapılmış, sayfa düzenleme ile ilgili bir eğitim veya uygulama yapılmamıştı. Öğrenciler sayfa düzenlemeyi el yordamı ile öğrenmiş, birbirleri ile de bu konuda pek işbirliği yapmamış görünüyorlar. Kimisi teknik konularda zorlanmış, kimisi bir sıkıntı çekmediğini ifade ediyor.
• Çevirdiği madde “telif hakkı ihlali” diye silinip sonra geri eklenen öğrenci, devam etme konusuna hevesinin pek kırıldığını ifade ediyor.:)
• Yazdığı maddeye taslak şablonu eklenen öğrenci taslak kriterlerini öğrenmek istiyor.
• En çok kaynak ekleme ile ilgili sıkıntı ifade edildi. Bir aktaran vasıtasıyla bir bilgiyi Vikipedi’de paylaştıklarında uygun kaynak gösteriminin nasıl olacağını bilemediklerini, bu yüzden sıkıntı yaşadıklarını” ifade ettiler. Geçmiş yıllarda yapılmış araştırmalara atıfta bulunan çalışmalara kaynak verirken “ORJİNAL ÇALIŞMANIN SAHİBİ; Akt. AKTARAN” şeklinde atıf vermeye alışıklar; kendi alanlarında bilimsel yayınlarda bu şekilde kaynak gösterimi zorunlu ancak Vikipedi’de bu şekilde kaynak gösterimi ile ilgili sıkıntı yaşadıklarını aktarıyorlar.

Bu etkinlikte "Vikipedi elçisi” rolü üstlenen kişi olarak çıkardığım dersler:

• Ödev teslim gününden hemen önce maddeler yayına alınırsa bin türlü sorun çıkabilir ama ısrarın faydası yok, öğrenci mutlaka işi son güne bırakacaktır. Bu son dakika alışkanlığı ile baş edebilmek için benzer ödev verecek eğitimcilere ödev sürecini aşamalı olarak tasarlamaları tavsiye edilebilir. Örneğin ; 1. Aşama : Kullanıcı sayfası oluşturma, üzerinde çalışılacak maddeye karar verme; kullanıcı adı ve maddeyi bildirme. 2. Aşama: Taslak madde oluşturma, taslak şablonu ile yayın alma. Uygun kategori, şablon, görsel ihtiyaçlarını belirleme. 3.Aşama: Maddeyi geliştirme, görsel düzenlemeleri yapma.
• Vikipedi nedir, temel taşları nedir, vb. bilgiler içeren sunum yeterli değil. Bir ders saati veya ders dışı bir saatte adım adım sayfa düzenleme, görsel ekleme, çeviri aracının kullanımı vb. uygulamaları yapılması ve belki arada, öğrenciler madde üzerinde çalışmaya başladıktan sonra bir soru-cevap etkinliği yapmak faydalı olur (Yeter ki öğrenciler son dakikayı beklemeyip başlasın!).
• Öğrenciler işbirliği yapmaya teşvik edilirse ortaya daha iyi işler çıkabilir ve öğrenciler de daha çok motive olabilir. Bağımsız çalışmak yerine öğrencilerden gurup çalışması yapmaları istenebilir. Dersin konusuna giren alanda geliştirilecek, oluşturulacak madde listelerini birlikte oluşturup listedeki yapılacakları paylaşmaya yöneltilebilir. Birbirlerinin çalışmasına da bağlantı vererek, ortak şablonlar , kategoriler vs. oluşturup kullanarak katkıda bulunmaları istenebilir.
• Vikipedi Eğitim materyallerini daha kolay erişilir, rahat kullanılır hale getirmek ve ön plana çıkarmak gerek. Çok malzeme olmasına rağmen yararlanan yok sanki?! Deneme-yanılma ile öğrenmek süreci yavaşlatıyor.
• Öğrencide tecrübeli vikipedistlere danışma, tartışma sayfasına yazma vs. konusunda çekingenlik oluyor. Öğrencilerin baştan kullanıcı hesaplarını oluşturmalarını oluşturmalarını ve bildirmelerini ve oluşturdukları maddelerde yardım teklifi için ilk adımı atmayı tecrübeli vikipedistlerin atmasını sağlamak lazım.
• Şuradaki materyalleri biraz daha kurcalamak ve Şurayı takip edip başka üniversitelerdeki deneyimlerden faydalanmak lazım. --Başak (mesaj) 09:12, 7 Ocak 2016 (UTC)