Louisine Havemeyer

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Louisine Havemeyer en haar Dochter Electra, 1895 pastel op papier door Mary Cassatt. Collectie van Shelburne Museum

Louisine Havemeyer, geboortenaam Louisine Waldron Elder (28 juli 1855 - 6 januari 1929) was kunstverzamelaar, feministe en filantrope. Naast haar rol als promotor van de impressionistische kunst, leverde ze belangrijke steun aan de beweging voor vrouwenkiesrecht in de Verenigde Staten. Op het gebied van de kunst steunde ze onder meer de impressionistische schilder Edgar Degas en Alice Paul was een van de voorvechtsters van het suffragisme die op haar steun kon rekenen.

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Louisine Waldron Elder werd geboren in New York op 28 juli 1855, als tweede kind van George W. Elder (1831-1873) en zijn vrouw, Mathilde Adelaide Waldron (1834-1907). Haar oudere zus was Anne Eliza (1853-1917), haar jongere zus Adaline Deliverance Mapes (1859-1943) en ze had een broer, de jongste van de vier, George (1860-1916).

Portret van LouisineWaldron Elder door Mary Cassatt.

Parijs[bewerken | brontekst bewerken]

Kort na het overlijden van haar vader in 1873, maakte Louise met haar familie een reis van drie jaar naar Europa. Ze vertrokken op 25 mei 1873 boord van de S. S. Calabrië samen met hun tante Amanda McCready en haar familie, en hun nicht Mary Mapes Dodge, de hoofdredacteur van het St. Nicholas Magazine en auteur van Hans Brinker or the Silver Skates.[1] Mary Mapes Dodge’s zus, Sophie MapesTolles woonde in Parijs met haar vriendin Emily Sartain, en ze studeerden kunst in het atelier van Evariste Luminais. Bij haar aankomst in Parijs in 1874, gingen Louisine en haar zus bij hen wonen in het pension van mevrouw Del Sarte, weduwe van François Del Sarte, zang- en declamatieleraar. Ze leerden Mary Cassatt kennen die met Emily Sartain in Parma was geweest toen Mary in opdracht van de aartsbisschop van Pittsburgh twee werken van Correggio moest kopiëren.[2] Louisine raakte goed bevriend met Mary, ze toerden door Parijs en bezochten samen galeries. Het was bij een dergelijk bezoek dat Mary Cassatt Louisine aanraadde om een pastel La répétion du ballet van Edgard Degas te kopen, ze was daarmee de eerste Amerikaanse die een werk van Degas kocht. Ze betaalde $ 100 voor het werk dat in 1965 door haar kleinzoon verkocht werd voor $ 410.000.[3] Dit was het begin van een verzameling die onder meer 44 Courbets, 28 Monets, 23 Manets, 63 olieverfschilderijen, tekeningen en pastellen en 71 sculpturen van Degas, 20 werken van Cassatt en daarnaast nog werken van Rembrandt, Veronese, Goya en El Greco zou bevatten.[4] Mary en Louisine bezochten samen nog enkele Europese landen en Louisine kon kennis maken met de professionele vrienden van Cassatt waarbij Manet en Degas. Het was ook via haar vriendin dat ze het werk van Courbet leerde kennen, dat eveneens een belangrijke plaats in haar verzameling zou innemen.

Opbouw van de collectie[bewerken | brontekst bewerken]

In 1880 keerde Louisine Waldron Elder terug naar de Verenigde Staten, waar ze op 22 augustus 1883 in het huwelijk trad met Henry Osborne Havemeyer, een rijke suikermagnaat. Ze hadden drie kinderen, een dochter Adaline (11 juli 1884), een zoon Horace (19 maart 1886) en een tweede dochter Electra (16 augustus 1888). Dankzij het geld van haar echtgenoot kon Louisine zich nu helemaal op het verzamelen van kunst gaan toeleggen.[3] Het echtpaar bleef beroep doen op de goede raad en aanbevelingen van Mary Cassatt, en hoewel Henry Havemeyer zijn rol zeker niet beperkte tot wandelend checqueboek, was het vooral de verdienste van Mary Cassatt en Louisine dat de collectie van 19e-eeuwse Franse schilders tot stand kwam.[5] Ze maakten ook dankbaar gebruik van hun goede relatie met de kunsthandelaar Durand-Ruel die hen de eerste keuze gaf van de werken die via hem op de markt kwamen. Ze kochten eigendommen in New York op de hoek van de Fifth Avenue en East 66th Street en in Connecticut, die werden ingericht door Louis Comfort Tiffany en Samuel Colman en gedecoreerd met kunstwerken uit hun verzameling.[3] Henry Clay Frick, J. P. Morgan, en Mevrouw Isabella Stewart Gardner waren de andere grote verzamelaars uit die periode waarmee het echtpaar Havemeyer concurreerde, maar Louisine en Henry bouwden een van de mooiste kunstcollecties in de Verenigde Staten op.

Politieman die Louisine Havemeyer and Vida Milholland wekom heet in Syracuse bij hun "gevangenen rondreis"

Feministe[bewerken | brontekst bewerken]

Na de dood van haar man in 1907 ging Louisine zich meer en meer actief bezighouden met de beweging voor vrouwenstemrecht. In 1912 leende ze een aantal werken uit haar verzameling voor de organisatie van een tentoonstelling in Knoedler's Gallery in New York om geld in te zamelen voor de zaak. In 1913 stichtte ze samen met Alice Paul de National Woman’s Party. Ze was actief in de beweging, deed mee aan de betogingen en hield toespraken. In 1915 werd een tweede tentoonstelling ingericht. Die tentoonstellingen, waar de entree een forse vijf dollar bedroeg, waren de eerste gelegenheden waar het publiek kon kennis maken met de Havemeyer-collectie. Datzelfde jaar maakte ze een tiendaagse reis door de staat New York met een (elektrische) fakkel, waarvoor die van het Vrijheidsbeeld model stond. Daarna werd de fakkel op sleepboten in het midden van de Hudson, aan de voet van het Vrijheidsbeeld, overgedragen aan een delegatie uit New Jersey, die de fakkel door hun staat zouden dragen en dan verder naar de zuidelijke staten.[6] Op 6 november 1917 werd het stemrecht ingevoerd in de staat New York, maar dan moest het moeilijkste nog komen: de aanvaarding van het stemrecht voor de ganse Verenigde Staten. Gedurende maanden werden dagelijkse piketten georganiseerd aan het Witte Huis. Aanvankelijk wou Louisine hier niet aan meedoen, maar ze liet zich overtuigen door Alice Paul en in 1919 werd Louisine Havemeyer opgepakt bij een betoging voor het Witte Huis, waar afbeeldingen van president Woodrow Wilson werden verbrand door de deelneemsters. Ze weigerde uit principe de boete van vijf dollar te betalen en ging voor drie dagen de gevangenis in.[5][6] Nadien nam ze deel aan een protesttocht met negenentwintig ex-gevangenen, die per auto door South-Carolina, Florida, Texas, Wisconsin, Illinois en Michigan trokken, gekleed in replica’s van hun gevangeniskledij. Na negenentwintig dagen keerden ze uitgeput terug naar New York, maar ze hadden wel meer dan 50.000 mensen toegesproken.[6]

De protestmarsen en andere activiteiten georganiseerd door Alice Paul dankzij de financiële steun van Louisine Havemeyer en andere sponsors, resulteerden uiteindelijk in de goedkeuring van het Negentiende amendement van de grondwet van de Verenigde Staten. President Woodrow Wilson sprak op 9 januari 1918 zijn steun uit voor het amendement. Bij de Congresverkiezingen in 1918 riep de National Woman’s Party op, om senatoren die tegen het voorstel waren weg te stemmen. Een dag na de instemming van Wilson werd het amendement besproken in het Huis van Afgevaardigden, maar de Senaat weigerde er tot oktober van dat jaar over te spreken. Een jaar later, op 21 mei 1919 ging het Huis van Afgevaardigden met 304 tegen 89 stemmen akkoord. De Senaat volgde op 4 juni 1919 met 56 tegen 25 stemmen.

Legaat[bewerken | brontekst bewerken]

Na de dood van Louisine Havemeyer werd een groot gedeelte van de verzameling, door haar en de kinderen, aan het Metropolitan Museum of Art in New York geschonken. Op die manier kwamen de werken van een aantal 19e-eeuwse Franse schilders in de collectie van het Met terecht, dat daardoor de tweede grootste collectie ter wereld heeft van deze periode, na het Musée d'Orsay in Parijs.[5] Louisine Waldron Elder schonk in naam van en als herinnering aan haar man, Henry Osborne Havemeyer een deel van haar collectie aan het museum. Volgens haar testament waren dat in een eerste codicil 113 kunstwerken, meestal schilderijen, en in een tweede codicil 29 schilderijen. Verder stelde ze haar zoon Horace aan om in naam van de kinderen die kunstwerken te schenken die ze zelf niet wilden behouden. De kinderen volgden hun moeders voorbeeld en in totaal werden 1967 kunstvoorwerpen, schilderijen, sculpturen, tekeningen, prenten en decoratieve objecten afkomstig uit Europa, Egypte, het antieke Rome en Griekenland, Azië en de islamitische wereld, aan het museum geschonken.[7] Een ander belangrijk deel bleef in het bezit van de kinderen en kwam later in andere musea en in privécollecties terecht. Hun dochter Electra stichtte het Shelburne Museum, waar naast haar eigen kunstcollectie haar erfdeel werd ondergebracht.[5]

Werken geschonken aan het Metropolitan Museum of Art[bewerken | brontekst bewerken]

Nederlanden[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Portret van Herman Doomer Rembrandt 1640 29.100.1 MET
Portret van een oude vrouw Jacob Adriaensz Backer 2e kwart 16e eeuw 29.100.2 MET
Portret van een man, waarschijnlijk van de Van Beresteyn Family Rembrandt 1632 29.100.3 MET
Portret van een vrouw, waarschijnlijk van de Van Beresteyn Familie Rembrandt 1632 29.100.4 MET
Het bezoek Pieter de Hooch 1657 29.100.7 MET
Portret van Petrus Scriverius Frans Hals 1626 29.100.8 MET
Portret van Van der Aar Frans Hals 1626 29.100.9 MET
Saint Cecilia Abraham van Diepenbeeck 1596–1675 29.100.14 MET
Portret van een man Hugo van der Goes 29.100.15 MET
Portret van een man met een borstplaat en een pluimhoed Rembrandt 1645-4650 29.100.102 MET
Portret van een vrouw In de stijl van Rembrandt ca 1645-1650 29.100.103 MET
Man met een bierkruik stijl van Adriaen van Ostade tweede helft 17e eeuw 29.100.198 MET

El Greco[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Kardinaal Fernando Niño de Guevara El Greco 1600 29.100.5 MET
Gezicht op Toledo El Greco 1596 29.100.6 MET

Francisco de Goya[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Majas op een balkon Francisco de Goya 1808 29.100.10 MET
María Luisa of Parma (1751–1819), koningin van Spanje Kopie naar Goya na 1800 29.100.11 MET
Een stad op een rots Stijl van Goya 19e eeuw 29.100.12 MET
Narcisa Barañana de Goicoechea Francisco de Goya y Lucientes 1815 29.100.180 MET

Duitsland[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Portret van een man met een rozenkrans Lucas Cranach de Oude 29.100.24 MET

Italië[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Portret van een jongeman met een boek Bronzino 1540 29.100.16 MET
Madonna met Kind en twee engelen Botticelli omstreeks 1500 29.100.17 MET
Portret van een vrouw Francesco Montemezzano 29.100.104 MET
Jongen met een windhond Paolo Veronese 29.100.105 MET
Portret van een man Gaspare Traversi 1722-1770 29.100.179 MET

Frankrijk[bewerken | brontekst bewerken]

Paul Cézanne[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Mont Sainte-Victoire en het viaduct van de vallei van de Arc Paul Cézanne 1882 29.100.64 MET
Gustave Boyer (1840) met een strohoed Paul Cézanne 29.100.65 MET
Stilleven met kruik, kop en appels Paul Cézanne ca 1877 29.100.66 MET
De Golf van Marseille gezien vanaf L'Estaque Paul Cézanne 1885 29.100.67 MET
Rotsen in het woud Paul Cézanne 29.100.194 MET

Corot[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
De vernieling van Sodoma Jean-Baptiste Corot 1843-1857 29.100.18 MET
Bacchante bij de zee Jean-Baptiste Corot 1860 29.100.19 MET
De muze: geschiedenis Jean-Baptiste Corot 1865 29.100.193 MET
Meisje dat een guirlande maakt Jean-Baptiste Corot 29.100.562 MET
Dromerij Jean-Baptiste Corot 29.100.563 MET
Kinderportret Jean-Baptiste Corot 29.100.564 MET
Sibylle Jean-Baptiste Corot ca 1870 29.100.565 MET
Bacchante in een landschap Jean-Baptiste Corot 1865 29.100.598 MET

Gustave Courbet[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Vrouw met een papegaai Gustave Courbet 1866 29.100.57 MET
De bron Gustave Courbet 1862 29.100.58 MET
Vrouw in rijkostuum (L'Amazone) Gustave Courbet 1856 29.100.59 MET
Naakt met een bloeiende tak Gustave Courbet 1863 29.100.60 MET
Na de jacht Gustave Courbet 29.100.61 MET
Vrouw in de golven Gustave Courbet 1868 29.100.62 MET
Jo, de mooie Ierse Gustave Courbet 29.100.63 MET
Madame de Brayer Gustave Courbet 1858 29.100.118 MET
Portret van een vrouw, Héloïse Abélard Stijl van Gustave Courbet tweede helft 19e eeuw 29.100.119 MET
Charles Suisse Gustave Courbet 1861 29.100.120 MET
Lentebloemen Kopie naar Gustave Courbet 1855 29.100.121 MET
De bron van de Loue Gustave Courbet 1864 29.100.122 MET
Appels in de stijl van Gustave Courbet tweede helft 19e eeuw 29.100.123 MET
De jonge baadster Gustave Courbet 1866 29.100.124 MET
Madame Auguste Cuoq (Mathilde Desportes, 1827–1910) Gustave Courbet 29.100.130 MET
Alphonse Promayet (1822–1872) Gustave Courbet 1851 29.100.132 MET
Portret van een man Gustave Courbet 29.100.201 MET
De kalme zee Gustave Courbet 1869 29.100.566 MET

Edgar Degas[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Ballerina’s aan de barre Edgar Degas 1877 29.100.34 MET
Vrouw van wie het haar wordt gekamd Edgar Degas 29.100.35 MET
Vrouw die haar voeten droogt Edgar Degas 29.100.36 MET
Vrouw met een handdoek Edgar Degas 29.100.37 MET
Bij de Milliner's Edgar Degas 1882 29.100.38 MET
Ballet repetitie op de scène Edgar Degas 1874 29.100.39 MET
De nicht van de schilder Mevr. William Bell (Mathilde Musson, 1841–1878) Edgar Degas 1873 29.100.40 MET
Vrouw badend in een lage kuip Edgar Degas 1885 29.100.41 MET
Ballerina’s, rose en groen Edgar Degas 29.100.42 MET
Sulking Edgar Degas 29.100.43 MET
De prentenverzamelaar Edgar Degas 1866 29.100.44 MET
Madame Théodore Gobillard (Yves Morisot, 1838–1893) Edgar Degas 1869 29.100.45 MET
Een strijkende vrouw Edgar Degas 1873 29.100.46 MET
Ballerina’s in de repetitieruimte met een contrabas Edgar Degas 29.100.127 MET
Vrouw naast een bloemenvaas Edgar Degas 1865 29.100.128 MET
Joseph-Henri Altès (1826–1895) Edgar Degas 1868 29.100.181 MET
Mademoiselle Marie Dihau (1843–1935) Edgar Degas 29.100.182 MET
Portret van een jonge vrouw Edgar Degas 29.100.183 MET
De dansles Edgar Degas ca 1870 29.100.184 MET
Vrouw op een sofa Edgar Degas 1875 29.100.185 MET
Twee ballerina’s Edgar Degas 1873 29.100.187 MET
Ballerina met een waaier Edgar Degas 29.100.188 MET
Twee ballerina’s Edgar Degas 29.100.189 MET
Baadster die in het bad stapt Edgar Degas 29.100.190 MET
Het ballet"Robert le Diable" Edgar Degas 1871 29.100.552 MET
Vrouw die haar arm droogt Edgar Degas 29.100.553 MET
Waaier: het ballet Edgar Degas 1879 29.100.554 MET
Waaier: ballerina’s Edgar Degas 1879 29.100.555 MET
Russische ballerina Edgar Degas 1899 29.100.556 MET
Ballerina met een waaier Edgar Degas 29.100.557 MET
Drie ballerina’s die zich klaar maken voor de les Edgar Degas 29.100.558 MET

Édouard Manet[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
De dode Christus met engelen Édouard Manet 1864 29.100.51 MET
Een matador Édouard Manet 1866-1867 29.100.52 MET
Mademoiselle V. . . in het kostuum van een Espada Édouard Manet 1862 29.100.53 MET
Jonge man in een majo kostuum Édouard Manet 1863 29.100.54 MET
George Moore (1852–1933) Édouard Manet 29.100.55 MET
Isabelle Lemonnier (1857–1926) Édouard Manet 29.100.56 MET
Kopie naar de “Boot van Dante” van Delacroix Édouard Manet 29.100.114 MET
Bootje varen Édouard Manet 1874 29.100.115 MET
Mademoiselle Lucie Delabigne (1859–1910), genoemd Valtesse de la Bigne Édouard Manet 1879 29.100.561 MET

Claude Monet[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Chrysanthen Claude Monet 1882 29.100.106 MET
Boeket van zonnebloemen Claude Monet 1881 29.100.107 MET
IJsschotsen Claude Monet 1893 29.100.108 MET
Hooihoppers Claude Monet 1891 29.100.109 MET
Vier bomen Claude Monet 1891 29.100.110 MET
De groene golf Claude Monet 29.100.111 MET
La Grenouillère Claude Monet 1869 29.100.112 MET
Brug over een vijver en waterlelies Claude Monet 1899 29.100.113 MET

Frankrijk overige schilders[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Orpheus and Eurydice In de stijl van Nicolas Poussin 29.100.20 MET
Mercurius en Battus Francisque Millet 29.100.21 MET
Portret van een man Corneille de la Haye 1540 29.100.22 MET
Joseph-Antoine Moltedo Jean-Auguste-Dominique Ingres 1810 29.100.23 MET
De allegorie van de Sorbonne Pierre Puvis de Chavannes 1889 29.100.117 MET
Bij het strand Pierre-Auguste Renoir 1883 29.100.125 MET
Baadster in het bos Camille Pissarro 1895 29.100.126 MET
Her derde klas rijtuig Honoré Daumier 1862 29.100.129 MET
Christus slapend tijdens de storm Eugène Delacroix 29.100.131 MET
De experten Alexandre-Gabriel Decamps 1837 29.100.196 MET
Anne de Pisseleu (1508–1576), Duchesse d'Étampes Corneille de Lyon 29.100.197 MET
De connoisseur Honoré Daumier 1860-1865 29.100.200 MET

Mary Cassatt (VSA)[bewerken | brontekst bewerken]

Afbeelding titel schilder datering inventaris nummer url van de Met
Moeder en kind (De ovale spiegel) Mary Cassatt 29.100.47 MET
Een naaiende jonge moeder Mary Cassatt 1900 29.100.48 MET

Weblinks[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Louisine Havemeyer van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.