Śmierć Marii (obraz Caravaggia)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1601-1605/1606 |
| Medium | |
| Wymiary |
369 × 245 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Śmierć Marii (lub Zaśnięcie Marii) – obraz namalowany w 1601 przez włoskiego artystę barokowego Caravaggia[1]. Dzieło powstało na zlecenie karmelitów bosych, którym papież Klemens VIII przydzielił nowo powstały kościół Santa Maria della Scala in Trastevere.
Tematyka[edytuj | edytuj kod]
Caravaggio, malując swój obraz, oparł się na apokryficznej opowieści zawartej w tzw. Złotej legendzie. Według niej, w dniu śmierci Marii apostołowie rozproszeni po świecie, w cudowny sposób stanęli u jej łoża śmierci w Jerozolimie i byli obecni przy jej pogrzebie.
Obraz ukazuje 11 uczniów zebranych wokół zmarłej przed chwilą Marii, której ciało zostało przykryte brązowym płaszczem.
Scena rozgrywa się w pustym pomieszczeniu z łóżkiem, krzesłem i misą. Jedyną ozdobą tego otoczenia jest czerwona zasłona, przewieszona przez belkę pod sufitem. Matka Boska ma na sobie suknię ubogiej kobiety z Zatybrza, leży na prostym drewnianym łożu. Niekonwencjonalna, odważna czerwień sukni koresponduje z czerwoną zasłoną pod sufitem, której fałdy nawiązują z kolei do draperii brązowego płaszcza przykrywającego ciało. Światło padające z lewej strony oświetla twarze zebranych, koncentrując się na postaci zmarłej Marii.
Wydźwięk dzieła[edytuj | edytuj kod]
Magdalena przypomina o kobietach, którymi opiekował się kościół Santa Maria della Scala. Całość nastrojem przypomina skromny pogrzeb, jaki mógłby się odbyć na otaczającym kościół Zatybrzu.
Zleceniodawcy nigdy nie zakupili obrazu[2]. Uznali go za rozwiązły, niestosowny, a całość przedstawienia za zbyt szorstką i ubogą. Ciało zmarłej wyglądało tak, jakby śmierć przyszła po chorobie. Na pierwszym planie widoczna jest misa z octem przygotowana do umycia ciała, co było sprzeczne z ideą zmartwychwstania. Ponadto do namalowania postaci Magdaleny pozowała[2] prostytutka. Obraz uznano za bluźnierczy[3]. Karmelitów irytował zapewne również fakt, że obraz wzbudził ogromne zainteresowanie w środowisku artystycznym. Obraz za radą Petera Paula Rubensa został zakupiony dla kolekcji Wincentego Gonzagi, księcia Mantui. W 1628 roku został pozyskany przez króla Karola I, po jego śmierci trafił do kolekcji paryskiego bankiera Jabacha. Ostatecznie w 1671 roku, za sprawą Ludwika XIV trafił do Luwru[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Luwr: Śmierć Marii, Caravaggio – podcast o sztuce prosto z muzeum [online], podcast o sztuce prosto z muzeum, 31 maja 2020 [dostęp 2020-10-15] (pol.).
- ↑ a b c Louvre.fr: Death of the Virgin. [dostęp 2013-06-05]. (ang.).
- ↑ G. Lambert Caravaggio s. 64.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Langdon H., Caravaggio: A life
- Gilles Lambert Caravaggio, wyd. Edipresse, Warszawa 2005, ISBN 83-89571-93-5.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- (fr. • ang.) Luwr: La Mort de la Vierge, 1601-06.