Draco

	Draco
	Linnaeus, 1758
	; Przedstawiciel rodzaju – D. dussumieri
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Rząd	łuskonośne
Infrarząd	Iguania
Rodzina	agamowate
Podrodzina	Draconinae
Rodzaj	Draco
	Typ nomenklatoryczny
	Draco volans Linnaeus, 1758
Synonimy
	Draconus Rafinesque, 1815; Dracunculus Wiegmann, 1834; Rhacodracon Fitzinger, 1843; Pterosaurus Fitzinger, 1843; Pleuropterus Fitzinger, 1843; Dracontoidis Fitzinger, 1843; Dracocella Gray, 1845;
	Draconus Rafinesque, 1815; Dracunculus Wiegmann, 1834; Rhacodracon Fitzinger, 1843; Pterosaurus Fitzinger, 1843; Pleuropterus Fitzinger, 1843; Dracontoidis Fitzinger, 1843; Dracocella Gray, 1845;
Gatunki
	41 gatunków – zobacz opis w tekście
	41 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Draco – rodzaj jaszczurek z podrodziny Draconinae w obrębie rodziny agamowatych (Agamidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w lasach południowej i południowo-wschodniej Azji (Chińska Republika Ludowa, Indie, Bangladesz, Mjanma, Laos, Wietnam, Kambodża, Tajlandia, Malezja, Singapur, Filipiny, Brunei, Indonezja i Timor Wschodni)^[8]^[9].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Cechą charakterystyczną gatunków z tego rodzaju jest posiadanie błon lotnych, utworzonych z fałdów skórnych rozpiętych na znacznie przedłużonych ruchomych żebrach, tak iż z obu stron ciała powstaje mocno napięty żagiel. Poprzez ruch żeber mogą zwijać i rozwijać żagiel (fałdy) na kształt wachlarza, dzięki czemu te zwierzęta są zdolne do lotu ślizgowego, mogą nawet kontrolować kąt opadania. Z tego powodu nazywane są latającymi smokami. Osiągają 30 cm długości.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Draco (Draconus): łac. draco, draconis „smok, wąż”, od gr. δρακων drakōn, δρακοντος drakontos „wąż, smok”^[10].
Dracunculus: łac. draco, draconis „smok, wąż”, od gr. δρακων drakōn, δρακοντος drakontos „wąż, smok”^[10]; przyrostek zdrabniający -ulus^[11]. Gatunek typowy: Draco lineatus Daudin 1802.
Rhacodracon: gr. ῥακος rhakos „taśma”^[12]; δρακων drakōn, δρακοντος drakontos „wąż, smok”^[10]. Gatunek typowy: Draco fimbriatus Kuhl, 1820.
Pterosaurus: gr. πτερον pteron „skrzydło”^[13]; σαυρος sauros „jaszczurka”^[14]. Gatunek typowy: Draco dussumieri Duméril & Bibron, 1837.
Pleuropterus: gr. πλευρoν pleuron „żebro, bok”^[15]; πτερον pteron „skrzydło”^[13]. Gatunek typowy: Draco haematopogon Gray, 1831.
Dracontoidis: gr. δρακων drakōn, δρακοντος drakontos „wąż, smok”^[10]; -οιδης -oidēs „przypominający”^[16]. Gatunek typowy: Draco lineatus Daudin, 1802.
Dracocella: rodzaj Draco Linnaeus, 1758; łac. przyrostek zdrabniający -ella^[17]. Gatunek typowy: Draco dussumieri Duméril & Bibron, 1837.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]:

Draco abbreviatus Hardwicke & Gray, 1827
Draco beccarii Peters & Doria, 1878
Draco biaro Lazell, 1987
Draco bimaculatus Günther, 1864
Draco blanfordii Boulenger, 1885
Draco boschmai Hennig, 1936
Draco caerulhians Lazell, 1992
Draco cornutus Günther, 1864
Draco cristatellus Günther, 1872
Draco cyanopterus Peters, 1867
Draco dussumieri Duméril & Bibron, 1837
Draco fimbriatus Kuhl, 1820
Draco formosus Boulenger, 1900
Draco guentheri Boulenger, 1885
Draco haematopogon Gray, 1831
Draco indochinensis Smith, 1928
Draco iskandari McGuire, Brown, Mumpuni, Riyanto & Andayani, 2007
Draco jareckii Lazell, 1992
Draco lineatus Daudin, 1802
Draco maculatus (Gray, 1845)
Draco maximus Boulenger, 1893
Draco melanopogon Boulenger, 1887
Draco mindanensis Stejneger, 1908
Draco modiglianii Vinciguerra, 1892
Draco norvillii Alcock, 1895
Draco obscurus Boulenger, 1887
Draco ornatus (Gray, 1845)
Draco palawanensis McGuire & Alcala, 2000
Draco punctatus Boulenger, 1900
Draco quadrasi Boettger, 1893
Draco quinquefasciatus Hardwicke & Gray, 1827 – smok pięciosmugi^[18]
Draco reticulatus Günther, 1864
Draco rhytisma Musters, 1983
Draco spilonotus Günther, 1872
Draco spilopterus (Wiegmann, 1834)
Draco sumatranus Schlegel, 1844
Draco supriatnai McGuire, Brown, Mumpuni, Riyanto & Andayani, 2007
Draco taeniopterus Günther, 1861
Draco timorensis Kuhl, 1820
Draco volans Linnaeus, 1758 – smok latający^[19]
Draco walkeri Boulenger, 1891

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nieuzasadniona poprawka Draco Linnaeus, 1758.
↑ Młodszy homonim Dracunculus Reichard, 1759 (Nematoda).
↑ Młodszy homonim Pleuropterus Westwood, 1841 (Coleoptera).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Draco, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 199. (łac.).
↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 75. (fr.).
↑ A.F.A. Wiegmann: Herpetologia Mexicana, seu Descriptio amphibiorum Novae Hispaniae: quae itineribus comitis de Sack, Ferdinandi Deppe et Chr. Guil. Schiede in Museum Zoologicum Berolinense pervenerunt. Pars prima, Saurorum species amplectens, adiecto systematis saurorum prodromo, additisque multis in hunc amphibiorum ordinem observationibus. Berolini: Sumptibus C.G. Lüderitz, 1834, s. 14. (łac.).
↑ Fitzinger 1843 ↓, s. 50.
↑ ^a ^b ^c Fitzinger 1843 ↓, s. 51.
↑ J.E. Gray: Catalogue of the Specimens of lizards in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1845, s. 234. (ang.).
↑ ^a ^b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Draco. The Reptile Database. [dostęp 2024-02-06]. (ang.).
↑ R. Midtgaard: Draco. RepFocus. [dostęp 2023-03-15]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d draco, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 246.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 195.
↑ ^a ^b Jaeger 1944 ↓, s. 187.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 203.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 179.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 152.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 80.
↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 377. ISBN 83-01-14344-4.
↑ E. Keller (red.), J.H. Reinchholf, G. Steinbach, G. Diesener, U. Gruber, K. Janke, B. Kremer, B. Markl, J. Markl, A. Shlüter, A. Sigl, R. Witt & E. Nowakowski (tłum.): Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 77, seria: Leksykon Zwierząt. ISBN 83-7311-873-X. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 1–106. (łac.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

[3] Nieuzasadniona poprawka Draco Linnaeus, 1758.

[5] Młodszy homonim Dracunculus Reichard, 1759 (Nematoda).

[9] Młodszy homonim Pleuropterus Westwood, 1841 (Coleoptera).

[itis-1] Draco, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 199. (łac.).

[raf-4] C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 75. (fr.).

[wie-6] A.F.A. Wiegmann: Herpetologia Mexicana, seu Descriptio amphibiorum Novae Hispaniae: quae itineribus comitis de Sack, Ferdinandi Deppe et Chr. Guil. Schiede in Museum Zoologicum Berolinense pervenerunt. Pars prima, Saurorum species amplectens, adiecto systematis saurorum prodromo, additisque multis in hunc amphibiorum ordinem observationibus. Berolini: Sumptibus C.G. Lüderitz, 1834, s. 14. (łac.).

[CITEREFFitzinger1843[https://www.biodiversitylibrary.org/page/3692140_50]-7] Fitzinger 1843 ↓, s. 50.

[CITEREFFitzinger1843[https://www.biodiversitylibrary.org/page/3692141_51]-8] Fitzinger 1843 ↓, s. 51.

[gray-10] J.E. Gray: Catalogue of the Specimens of lizards in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1845, s. 234. (ang.).

[Uetz&Hallermann-11] P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Draco. The Reptile Database. [dostęp 2024-02-06]. (ang.).

[repfocus-12] R. Midtgaard: Draco. RepFocus. [dostęp 2023-03-15]. (ang.).

[Jobling-13] draco, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=276_246]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 246.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=225_195]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 195.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=217_187]-16] Jaeger 1944 ↓, s. 187.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=233_203]-17] Jaeger 1944 ↓, s. 203.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=209_179]-18] Jaeger 1944 ↓, s. 179.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=182_152]-19] Jaeger 1944 ↓, s. 152.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=110_80]-20] Jaeger 1944 ↓, s. 80.

[pwn-21] Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 377. ISBN 83-01-14344-4.

[Keller&inni-22] E. Keller (red.), J.H. Reinchholf, G. Steinbach, G. Diesener, U. Gruber, K. Janke, B. Kremer, B. Markl, J. Markl, A. Shlüter, A. Sigl, R. Witt & E. Nowakowski (tłum.): Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 77, seria: Leksykon Zwierząt. ISBN 83-7311-873-X. (pol.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[b]

[4]

[5]

[6]

[c]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]