Jump to content

Jan Achacy Kmita

From Wikipedia, the free encyclopedia

Jan Achacy Kmita (died 27 August 1624[1] or sometime in 1628[2]) was a Polish poet and translator from Bochnia.

Kmita translated Virgil's Aeneid and Eclogues (1591, 1588) and was particularly well known for his funerary poetry,[3] including Treny na Śmierć Katarzyny Barnickiey Starościny Niepołomickiey (Cracow, 1588) and Łów Dyjanny (1588). His other writings included Żywoty Królów polskich (1591); Spitamegeranomachia (1595), a mock-heroic work about the wars of Stefan Batory; and a prefatory poem in Simon Syrenius's Zielnik (1613).

Kmita served in Stefan Bathory's Livonian Wars, and later in life was a member of the Babin Republic.[4]

In addition to his literary activities, Kmita served as podżupnik (administrator) of the Bochnia Salt Mine.[5]

Works

[edit]

Anti-semitic writings

[edit]
  • Seper = Ein send Breief, abo list od Zydow Polskich, Po Messyasza: Ktory iako Zydzi wierzą w Raiu siedzi, czekaiąc czasu przyścia swego. Cracow(?), 1601.
  • Proces sprawy Bocheńskiey. 1610.
  • Talmud Abo Wiara Zydowska. Cracow: 1610; Lublin: Anna Konradowa, 1642.
  • Ierycho Nowe. 1615.
  • Akatergaston To iest Vtracenie ozdoby Ciała żywego Zacnie Vrodzonego Pana Spytka Stanisława Faliboga z Ianowic... Cracow, after 10 March 1622.
  • Peszach Hoc est Pascha Siue Transitus a Vitiis Ad Summos Apices Virtutem et Religionem. 1623.
  • Kruk w złotey klatce abo Żydzi w świebodney wolności Korony Polskiey. 2nd ed., Cracow, 1648.

Poetry

[edit]
Funerary poetry
  • Łów Dyjanny. Cracow: Mikołaj Scharffenberg, 1588.
  • Threny na smierć jey mości Paniey Katarzyny Branickiey, Starościney Niepołomskiey &c. Cracow(?): Mikołaj Scharffenberg(?), after 8 October 1588.[6]
  • Treny bardzo smutne na zeszcie z tego świata .. pana imei książęcia Janusza Zbaraskiego, wojewody bracławskiego, starosty krzemienieckiego. Cracow, 1608.
  • Treny bardzo smutne na pogrzebie Anny Mińskiej. Cracow, 1609.
  • Salicernium na pogrzeb Pawła Czernego z Wilowie. Cracow, 1610.
  • Apotheosis starożytney familiey nieboszczyka Swięey Pamięi księdza Woyciecha Szydłowskiego... Cracow: Bazyli Skalski, 1617.
  • Osculum mortis praeclara nobilitate. Cracow, 1621.
    • For the death of Krzysztof z Bogoryi Podłeski.
  • Monodia abo pocałowanie śmierci. Cracow, 1622.
    • For the death of Helżbieta of Sienna.
  • Threny na śmierć syna Jana Chwaliboga, rotmisztrza powiatowego. Cracow, 1624.
Other poems
  • Jana Szemeta Trymachia. Cracow: drukarnia Łazarzowa, 1584.
  • Psalma przyjazdu szcześliwego... Zygmunta Trzeciego. Kraków, 1587.
  • Spitamegeranomachia. 1595. Repr. in Biblioteka pisarzów polskich. Cracow, 1897.
  • ...S.R.M. Simbola officialium [et] officiorum famulorumq[ue] zupp[a]e Bochnen[sis] nec non regum [et] zuppariorum inclutorum non null[a]e antiquitates. Cracow: Szymon Kempini, 1605.
  • Fenix poema. Cracow, 1609.
  • Monogamia Iego Mosci Pana Mikołaia Stradomskiego, y [...] Katharzyny Pszomkowny [...] Iakvba Pszomki [...] Corki. Cracow, 1617.
    • Includes Morocosmea Babińskie and Epitaphium D. Psomkae fundatoris Soc. Babinensis.

Translations

[edit]
  • Virgil. Pasterskie Publiusza Wergiliusza Marona rozmowy (Eclogues). Cracow, 1588.
  • Maffeo Vegio. O Eneaszu Trojańskim księgi trzynaste. Cracow, 1591. Repr. in Biblioteka pisarzów polskich. Cracow, 1897.
  • Penelopea, abo niewinność cudowney niewiasty. 1610. Repr. in Biblioteka pisarzów polskich. Cracow, 1897.
  • Symaryjusz przypowieści Salomonowych skomplikowany. Cracow, 1622; Cracow: drukarnia u Alexandra Dynowskiego, 1630.
  • Żywoty królów polskich. Cracow: Mikołaj Scharffenberg, 1591.

Other works

[edit]
  • Summaryjusz przypowieści Salomonowych zkompilowany. Cracow: u Sebastyjana Tabrowica, 1622; 2nd. ed., Cracow: u Alexandra Dymowskiego, 1630.
  • O Confederaciey Lwowskiey w Roku 1622 uczynioney nauka za Pozwoleniem Urzędowym Wydana: Multis Simul Criminibus Obruitur qui Contra Patriam Peccat: Impietate, Ingratudine, Ciuium Perturbatione, Ac Matricidi. Cracow: Franciszek Cezary, after 1622. Repr. 1858.
  • Poczatki Krolow Rzymskich. Cracow: drukarnia Łazarzowa, n.d.[7]
  • Obyczaje tureckie i sposoby ich pożycia, przez sławnego niegdyś i nieszczęśliwego pielgrzyma jerozolimskiego Bartłmieja Jurgiewicza opisane... Cracow, n.d.
  • Zwierciadło korony polskiej. n.d.

References

[edit]
Notes
  1. ^ Estreicher, Bibliografia polska; Aleksander Brückner, "Drobiazgi krytyczne" Prace Filologiczne 6 (1907): 155-60.
  2. ^ M. Cytowska and Z. Wojas, "Kmita, Jan Achacy," in Polski Słownik Biograficzny, vol. 13 (Wrocław, 1967), 93.
  3. ^ Teter, Magda. Sinners on Trial: Jews and Sacrilege after the Reformation. Cambridge: Harvard University Press, 2011.
  4. ^ Cytowska and Wojas, 94.
  5. ^ Cytowska and Wojas, 93.
  6. ^ Critical edition: Pełka, Angelika. “Edycja Krytyczna Trenów Na Śmierć Jej Mości Paniej Katarzyny Branickiej, Starościnej Niepołomskiej Jana Achacego Kmity.” Meluzyna: Dawna Literatura i Kultura 4, no. 1 (2016): 67–110.
  7. ^ Wójcicki suggests that this is a translation of an original by Andreas Loeaechius (Andrew Leech), a Scottish Jesuit living in Cracow in 1594-1609. Wójcicki, 30-31.
Bibliography
  • Cytowska, M. “U źródeł Łowu Dyjanny Jana Achacego Kmity.” Meander XVII, no. 4 (1962): 215-23.
  • Michałowska-Mycielska, Anna. “Jan Achacy Kmita: An Anti-Jewish Writer of the First Half of the 17th Century.” Scripta Judaica Cracoviensia: Studia z historii, kultury i religii żydów 4 (2006): 11–15.
  • Pepłowski, F. “Vitae regum Polonorum Klemensa Janickiego w przekładzie Jana Achacego Kmity.” Pamiętnik Literacki LXXI, vol. 4 (1980), 201-215.
  • Ślaski, Jan. “Jan Achacy Kmita a literatura włoska: (kilka rysów do portretu wierszopisa z pogranicza renesansu i baroku)” Przegląd Humanistyczny 5/6 (224/225) (1984): 61-79.
  • Teter, Magda. Anti-Jewish Accusations in Poland: A Medieval or Early Modern Phenomenon? Early Modern Jewries, 2004, Wesleyan University, Middletown, CT
  • Włodarski, M. “Walka Pigmejów z żurawiami. Na tropie utworu poprzedzającego poemat Jana Achacego Kmity,” Ruch Literacki XVI, no. 5 (1975): 323-26.
  • Wójcicki, Jacek. “‘Początki Królów Rzymskich’ Jana Achacego Kmity Przekładem?” Napis: Pismo Poświęcone Literaturze Okolicznościowej i Użytkowej 4 (1988): 19–36.
Retrieved from "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Achacy_Kmita&oldid=1230981052"