User:Jojitcano
ALIN BA ANG MAS MAHALAGA: ANG WIKA O ANG KALIKASAN? ni Jose Bernabe N. Cano
LAKAN : “Si Gat Jose Rizal, noo’y nagwika
Siya ang nagpangaral sa ating bansa
Ang hindi raw magmahal sa sariling wika
Ay higit pa ang amoy sa mabahong isda!”
Ako po ay naparito sapagkat nabalitaan
Na dito raw gaganapin ang dakilang Balagtasan
Pagkat ako ay makatang naghahanap ng kalaban
Ang sinumang katunggali ay hindi ko uurungan!
Ngunit ako’y nag-iisa, nasaan ang aking mga kasama?
Kung di tuloy ang programa’y mabuti pang umuwi na!
Sayang na pagkakataon, eto akong handang-handa
Ngunit sa malas ay tila walang makakasagupa!
LAKANDIWA: Wag na wag kang aalis diyan, makata kong kaibigan
Ako itong Lakandiwa nitong ating Balagtasan
Natrapik lang nang bahagya sa may banda riyan
Kaya’t saglit na nabalam dito sa ating tagpuan!
Lakandiwang naatasan, pangala’y Nimrod Uno
Ang palatuntunang ito’y pangangasiwaan ko
Ngunit teka, sandali nga, bakit tila nawawala dito
Ang lakambining katunggali’t kabanggaan mo !
LAKAMBINI: Ako’y hindi nawawala, dahil ako’y nandito lamang
At nasasabik na ilampaso, ang kalabang nag-aabang
O Ginoong Lakandiwa, ako po’y pahintulutan
Na lumahok sa programang may tagisan ng katwiran!
LAKANDIWA: Halika na dito sa ating tanghalan
At nang itong Balagtasan ay agad masimulan
Kaagad ipakilala, ang sarili’t pinagmulan
At saka ko ilalahad, paksa ng balitaktakan!
Mga madlang nanonood bago kami magsimula
Masaigabong palakpakan po sa ami’y ibigay nawa!
LAKAN: Raul Aragon po, Goaeñong naturingan
Makata ng aming paaralan, hari nitong Balagtasan
Katwiran ko’y parang suntok, mag-ingat baka may matamaan
Ang sinumang kalaban ko’y pansitan ang mapupuntahan!
LAKAMBINI: Joella Pitallano ang pangalan, ang Diyosa ng Balagtasan
Sa talino’t kagandahan, taob ang aking kalaban
Hindi ako nananakot, hindi ako nagbabanta kahit kanino man
Ang huling nakalaban ko, ngayo’y tulog pa sa basurahan!
LAKANDIWA: Ang paksa pong nakalaan, dito sa ating Balagtasan
Alin ba ang mas mahalaga: Ang wika o Ang Kalikasan?
Si Raul ay nagsasabing itong Wika ang dapat pagtuunan
Nararapat ipagtanggol at dapat ding ingatan!
Samantalang si Joella ay malaon nang nagsabi
Ang Kalikasan ang mamahalin at ditto mamamalagi
Kaya hala, mauna na ang panig ng wika at pwede nang mangumbinsi
Sige Raul, simulan mo upang malaman na kung sino ang mas matindi!
LAKAN: Itong lahing Pilipino, may sariling pagkatao
May kulturang kinagisnan, may sariling alpabeto
Katangian at tradisyong minana pa sa ating lolo
Nararapat alagaan at pakaiingatan ko!
Pagkat tayo’y nag-iisip gamit ang sariling wika
Ito rin ang siyang bintana nitong ating kaluluwa
Ang dalisay, purong wika ay mahusay na sandata
Upang hindi madumihan ng kultura ng banyaga!
LAKAMBINI: Puro ka salita na kulang naman sa gawa
Kaya ang ating kalikasan ay nagmumukhang kawawa
Sa mga pang-aabusong tao rin ang may gawa
Dahil ang inuuna mo ay ang iyong wika!
Ano nga ba ang magagawa ng iyong wika?
Kung ang kausap mo’y lagi namang tulala
Sa polusyon ng kapaligiran at sakit na nakakahawa
Sa pagkabulabog ng kalikasan, dahil sa’yong pagpapabaya
LAKAN: Hindi ako nagpapabaya dahil ako ay tumutulong
Kinakausap ko ang mga tao, Malaya man o nakakulong
Wagas na pagmamahal sa wika’t kalikasan ay maisulong
Sa paraang pasalita, pasulat at kahit pabulong.
Hindi ako tulad mo na laging tulog sa gubat
At kapag maliligo na ay pupunta sa dagat
Ni hindi mo nga alam kung paano magsulat
At gamitin ang wika ko upang ika’y mamulat!
LAKAMBINI: Tapos na po ang labanan, ako na po ang nagwagi
Iyang wika mo’y imposibleng maghari
Makasusulat ka ba na gamit lang ang mga daliri?
Kung ‘di dahil sa papel at panulat na punungkahoy ang nagmamay-ari.
Patunay na kilangangang ang kalikasan
Ito pa nga ang sandata sa pakikipaglaban
Mababangis na hayop at masusukal na kagubatan
Ay pwede kang matulungan kung sila’y iyong pinahahalagahan!
LAKAN: Ano bang pakikipaglaban ang pinagsasabi mo?
Na pwede namang idaan sa paraang diplomatiko
Na tulad ng ginawa nina Jose, Francisco at Apolinario
Na wika ko ang ginamit, hindi ang kalikasan mo.
Tingnan mo na lamang ang mga pulitiko
Sa pananalita ay totoong-totoo
At kapag nagsimula na silang mangako
Ay tiyak na paniniwalaan mo ito.
LAKAMBINI: Ang akala mo ba ay maniniwala na ako sa mga pinagsasabi mo?
Kahit saan pa umabot, sa kalikasan pa rin ako.
LAKAN: Hindi ko sinasabing ikaw ay sumuko na sa akin
Ang hiling ko lang naman ay wika ang tangkilikin.
LAKAMBINI: Eh tinatangkilik ko naman ah
Kaya lang kalikasan ang siyang dapat na mauna.
LAKAN: Ah ganun! E di diyan ka sa kalikasan mo,
At dito naman ako sa wika ko.
LAKAMBINI: Talaga! At hindi ako magpapatalo sa isang bakla!
LAKAN: E, sino naman ang bakla!
LAKAMBINI: Ikaw!
LAKAN: Tomboy!
Jonathan: Sandali lang, sandali lang, aking mga kaibigan
Lubhang lumalayo kayo sa paksa ng Balagtasan
Pakiusap na balikan ang paksa ng talakayan
Huminahon at magtimpi sa banggaan ng katwiran
Ikaw Joella, konting lamig, at ikaw Raul ay ganun din
Ngayon itong Balagtasan itutuloy na po natin
Kayong madlang nanood, muli’y aking pipilitin
Ialay nang buong sigla, masigabong palakpakan natin!
LAKAMBINI: Ang bilin sa akin ng aking Inang Kalikasan
Ay pagsabihan raw itong sangkatauhan
Na tumigil na sa mga gawang kalokohan
Dahil nakakalbo na ang mga kagubatan.
LAKAN: Huwag mag-alala, aking kaibigan Handang-handa ako na makipagtulungan
Gamit ang wika ko sa pakikipagtalastasan
Upang ang lahat ay aking mapagsabihan.
Wika nga ang higit na kailangan
Kaya itigil na itong ating paglalaban
Wag wasakin ang ating wika, ang akin namang panawagan
Wag patayin ang salita, at wag ding pababayaan.
LAKAMBINI: Kaya nga may Buwan ng Wika Upang magkatotoo ang kahilingan mo Pero ang tema nito’y kasama ang kalikasan ko.
LAKAN: Ngunit itong Buwan Ng Wika na sinasabi mo ay hindi sapat
Mahusay na programa ng gobyerno ang nararapat
Upang ang wikang Filipino ay maiangat
Unang bigyan ng pokus higit sa lahat!
LAKAMBINI: Nasasabi mo ‘yan sapagkat wala kang malasakit
Habang nilalapastangan ang kalikasa’y mata mo’y nakapikit
Nagbubulag-bulagan ka sa mga hirap at pasakit
Dahil ang wika mo pa rin ang siyang iginigiit!
Wala ka na bang magagawa maliban sa pagsasalita?
E kung ganun, magtinda ka na lang kaya ng suka
Baka sakaling yumaman ka’t buhok mo’y hahaba
At puputi ang balat mong parang putik at lupa!
LAKAN: Akala mo kung magsalita ay hindi nakakaawa
Tingnan mo ang kulay mo’t parang sunog na daga
Bagay sa iyo’y ilibing sa ilalim ng lupa
At nang sa ganun ay hindi na makahawa
Kalikasan mo, sayong-sayo na ‘yan
Magtago ka pa sa loob ng kawayan
Upang hindi mabawasan ang iyong kayamanan
Total pag namatay ka,iyo rin ‘yang iiwanan.
LAKAMBINI: Inggit ka lang dahil ikaw ay pulubi
Napipilitang magnakaw upang makahawak ng salapi Mas mabuti pa sa’yo ang bulag,pipi at bingi
Na kahit may kapansanan ay hindi mapagkunwari
LAKAN: Mapagkunwari ba ang tawag kung ang sariling wika’y tinatangkilik?
O ang dalaga na sa kagubatan natutulog at malakas ang hilik
Ngunit kapag nasa harap mo na’y tahimik na tahimik Dahil lumaki sa bundok kaya walang alam na titik.
LAKANDIWA: Akin muling puputulin, lumalayo ang usapan
Paksa nating sinimulan ang siyang dapat pagtalunan
LinawIn ang sasabihin, wag iwan ang pinag-uusapan
Alin ba ang mas mahalaga: Ang wika o Ang Kalikasan?
Sa pagkakataong ito, kayo’y aking pagbibigyan
Huling tindig, huling hirit ng katwiran ay bitawan
At ang madlang nakikinig, muli’y aking pakikiusapan
Gisingin ang diwang tulog sa ritmo ng palakpakan!
LAKAN: Bawat wika sa daigdig ay may kanyang katangian
Na dapat na irespeto, at dapat na pag-ingatan
Bawat lahi’y may kultura, may sariling kakanyahan
Na dapat tangkilikin at dapat pahalagahan!
Wika ay salamin ng pagkatao
Dalisay na pundasyon ng ating pagka-Pilipino
Wika natin ay ingatan, payabungin, paunlarin mo
Sa pagpanday ng lipunang may paglayang totoo!
LAKAMBINI: Ang bawat nilalang dito sa ibabaw ng ating mundo
Ay bahagi ng kalikasan kaya dapat ding irespeto
Dahil kapag may nasira alin man sa mga ito
Tiyak masama ang idudulot sa ating mga tao
Kaya sino ngayon ang masasabing bobo?
Ang may pagmalasakit sa kalikasan at sa kinabukasan mo?
O ang may pinag-aralang ginagamit lamang sa pag-aabuso?
Kaya nagiging biktima ang walang kalaban- labang kalikasan ko!
LAKANDIWA: Matapos na mapakinggan ang palitan ng katwiran
Panahon na upang silang dalawa ngayon ay ating husgahan
Sa napakahirap na katanungang
Alin ba ang mas mahalaga: Wika o Kalikasan?
Sana’y lubusan ninyong naintindihan Ang dalawang magkaibang kaisipan Si Raul bilang wika, at si Joella naman bilang kalikasan Sino na ngayon sa dalawa ang gagantimpalaan?
Dito sa Balagtasan ay may natatalo at may nagwawagi Ngunit akong lakandiwa’y nahihirapang magpili Si LAKAN ba o si LAKAMBINI? Sino dito sa dalawang magkatunggali
Sa pagkakataong ito’y sa inyo ko ibibigay ang huling kapasyahan Nasa kamay ninyo na ang kanilang mga kapalaran Ngunit bago kami umalis, ay may isa pang kahilingan Pabaunan nawa kaming tatlo ng masigabong palakpakan!
jojitcano@yahoo.comBold text