User:Kanjuzi/sandbox 6

1

بینی آن ترکی که او چون برزند بر چنگ، چنگ

از دل ابدال بگریزد به صد فرسنگ، سنگ

bīni ān Tork-ī ke ū čūn bar-zanad bar čang čang

az del-ē abdāl bogrīzad be sad farsang sang

Do you see that Turk who, when he strikes his hand (čang) on the harp (čang)

the stone (which lies on) the heart of devotees flees for a hundred leagues?

2

بگسلد بر اسب عشق عاشقان بر تنگ صبر

چون کشد بر اسب خویش از موی اسب او تنگ تنگ

bogselad bar asb-e 'ešq-ē 'āšeqān bartang-e sabr

čūn kešad bar asb-e xīš az mūy-e asb ū tang tang

He breaks on his lovers' horse of love the over-strap of patience

whenever he pulls, on his own horse, the strap of horsehair tight.

3

چنگ او در چنگ او همچون خمیده عاشقی

با خروش و با نفیر و با غریو و با غرنگ

čang-e ū dar čang-e ū hamčūn xamīdē 'āšeq-ī

bā xorūš ō bā nafīr ō bā qerīv ō bā qarang

His harp in his hand is just like a bent lover,

with crying and wailing and groaning and sobbing.

4

عاشقی کو بر میان خویش بر بسته‌ست جان

از سر زلفین معشوقش کمر بسته‌ست تنگ

'āšeq-ī k-ū bar miyān-ē xīš bar-basta-st jān

az sar-ē zolfīn-e ma'šūq-aš kamar basta-st tang

A lover who has bound up his soul on his flanks;

and has bound his load tight from the curly-haired head of his beloved.

5

زنگیی گویی بزد در چنگ او در چنگ خویش

هر دو دست خویش ببریده بر او مانند چنگ

zangi-yī gū'ī bezad dar čang-e ū dar čang-e xīš

har do dast-ē xīš bobrīdē bar ū mānand-e čang

As if an Ethiopian has placed his hand in his hand

and has cut off both of his own hands for him like a cripple.(?)

6

وان سر انگشتان او را بر بریشمهای او

جنبشی بس بلعجب و آمد شدی بس بی‌درنگ

v-ān sar-angoštān-e ū rā bar berīšemhā-ye ū

jonbeš-ī bas bo-l-'ajab v-āmad-šodī bas bī-derang

And those finger tips of his on his silk threads

have a very amazing shaking and a very rapid to-ing and fro-ing.

7

بین که دیباباف رومی در میان کارگاه

دیبهی دارد به کار اندر، به رنگ بادرنگ

bīn ke dībā-bāf-e Rūmī dar miyān-ē kār-gāh

dībah-ī dārad be kār andar, be rang-ē bādrang

He is like a Greek silk-weaver in the midst of his workshop

in the midst of making a brocade the colour of oranges.

8

بر سماع چنگ او باید نبید خام خورد

می‌خوش آید خاصه اندرمهرگان بر بانگ چنگ

bar samā'-ē čang-e ū bāyad nabīd-ē xām xord

mey xoš āyad xāse andar Mehrgān bar bāng-e čang

When listening to his harp one must drink new wine;

wine is delicious especially at Mehrgan with the music of the harp.

9

خوش بود بر هر سماعی می، ولیکن مهرگان

بر سماع چنگ خوشتر بادهٔ روشن چو زنگ

xoš bovad bar har samā'-ī mey valīken Mehrgān

bar samā'-ē čang xoštar bāde-yē rowšan čo zang

Wine is delicious at any concert, but at Mehrgan

at a concert of a harp, even more delicious is wine shining like the rays of the sun.

10

مهرگان جشن فریدونست و او را حرمتست

آذری نو باید و می خوردنی بی‌آذرنگ

Mehrgān jašn-ē Fereydūn ast o ū rā hormat ast

Āzar-ī now bāyad ō mey xordan-ī bī āzrang

Mehrgan is the festival of Fereidun, and honours him.

A new Azar is needed and a drinking of wine without sorrow.

zang, Rays of the sun; light of the moon; rust; a clapping of the hands; clear water; wine; gumminess in the corners of the eyes; the testicles; strong and sharp; hot, burning; a bell carried by couriers and qalandar-monks; Ethiopia; — zang az dil rubūdan, To soothe or rejoice the heart, to console, to gratify; — zang az dil raftan, To rejoice, to be gratified; — zang bastan, To tie on a bell; (met.) to acquire greatness; to boast of greatness; — zangi ḥaidarī, A large bell worn by Qalandars round the waist; — zangi dil (sīna), Sadness, sorrow; — zangi kar, A soundless bell; — zang kar kardan, To silence; to subdue by punishment; (zang-ash kar ast, "he has fallen from his high estate and is reduced to poverty); — zang giriftan, To gather rust; — zangi hawā, Darkness.

ḥirmat (v.n. of حرم), Depriving of hope, disappointing; — ḥirmat, ḥaramat, Desire of copulation (in cloven-footed beasts); — ḥurmat, Reverence, respect, veneration; dignity commanding respect; honour, reputation; character; chastity; — ḥurmat dāshtan, To be reverenced; to stand in high repute.

āẕarang (for āẕar-rang), āẕrang, Light, luminous, bright, dazzling; fire; distress, misery, ruin (see آدرنگ and آزرنگ).

11

داد جشن مهرگان اسپهبد عادل دهد

آن کجا تنها به کشکنجیر بندازد زرنگ

dād jašn-ē Mehrgān Espahbod-ē 'ādel dehad

ān kojā tanhā be koškanjīr bendāzad zerang

12

آب چون آتش بود با خشمش آتش همچو آب

گنگ چون دریا بود با جود او دریا چو گنگ

āb čūn ātaš bovad bā xašm-aš ātaš hamčo āb

gang čūn daryā bovad bā jowd-e ū daryā čo gang

13

نیک و بددانی همی با نام نیک جاودان

هست نیک و نیستش بد، هست نام و نیست ننگ

nīk o bad dānī hamī, bā nām-ē nīk-ē jāvdān

hast nīk ō nīst-aš bad, hast nām ō nīst nang

14

ارزنی باشد به پیش حمله‌اش ارژنگ دیو

پشه‌ای باشد به پیش گرزه‌اش پور پشنگ

arzan-ī bāšad be pīš-ē hamle-aš Aržang dīv

pašše-ī bāšad be pīš-ē gorze-aš pūr-ē palang

15

تیغ او و رمح او و تیر او و گرز او،

دست او و جام او و کلک او و پالهنگ

tīq-e ū vō rumh-e ū vō tīr-e ū vō gorz-e ū

dast-e ū vō jām-e ū vō kelk-e ū vō pālhang

pālhang, A bridle, halter, rope; four cross-pieces of wood in which they enclose the necks of men or cattle, a pillory; a noose with which anything is caught; what causes attachment to God.

kalk, The side under the arm-pit; — kilk, A hollow reed, a kex; a pen; an arrow; the canine-teeth; a brasier; flesh-glue; [kilki ḵẖẉush-raftār, An easy-going pen; — kilk dar banān afgandan, To prepare for writing, to be ready or about to write; — kilki shakar, Sugar-cane; — kilki ʻaṃbar-bār, An odoriferous reed; — kilki firangī, A pencil, pencil-case, crayon; — kilki kabūtar-dum, A reed-pen mended in a manner that the nib resembles the tail of a pigeon;] — kulk, The fine wool, combed from the root of the hair of a species of goat, of which shawls are made; the side under the arm-pit; — kalak, A lancet; an earthen fire-stove; a concourse of people; headache; a kind of float for passing rivers, constructed of bundles of reeds and the like, and a number of inflated skins; ill-omened, unlucky; an owl; a pod of cotton not yet ripe; a young he-buffalo; name of a place near Dāmaghān remarkable for its excellent wheat; [kalak bar sari kase bastan, To bring misfortune upon, to afflict;] — kalik, An owl; — kilik, Squint-eyed; the little finger; — kulak, A satirical or pungent speech (see کلك); — kuluk, Squint-eyed; gripes.

16

گاه ضرب و گاه طعن و گاه رمی و گاه قید

گاه جود و گاه بزم و گاه خط و گاه جنگ

gāh zarb ō gāh ta'n o gāh ramy ō gāh qeid

gāh jowd ō gāh bazm ō gāh xatt ō gāh jang

17

فرق بر و سینه سوز و دیده‌دوز و مغزریز

در بار و مشکسای و زردچهر و سرخ رنگ

farq barr ō sīne-sūz ō dīde-dūz ō maqz-rīz

dorr-bār ō mošk-sāy ō zard-čehr ō sorx-rang

18

آفرین زان مرکب شبدیز رنگ رخش رو

آنکه روز جنگ بر پشتش نهد زین رزنگ

āfarīn zān markab-ē šabdīz rang-e raxš-row

ānke rūz-ē jang bar pošt-aš nehad zīn-ē razang

19

دست او و پای او و سم او و چشم او

آن شیر و آن پیل و آن گور و آن رنگ

dast-e ū vō pāy-e ū vō somm-e ū vō čašm-e ū

ān-e šīr ō ān-e pīl ō ān-e gūr o ān-e rang

20

برده ران و برده سینه، برده زانو، برده ناف

از هیون و از هزبر و از گوزن و از پلنگ

borde rān ō borde sīnē, borde zānū, borde nāf

az hayūn ō az hezabr ō az gavazn ō az palang

hizabr, A lion; thick, strong, hard;

hayūn, A two-humped camel, a dromedary (used by express messengers); a runner, a swift messenger, an estafet; a camel of burden, the one that carries the haudah; any large animal; a horse.

21

دشت را و بیشه را و کوه را و آب را

چون گوزن و چون پلنگ و چون شترمرغ و نهنگ

dašt rā vō bīše rā vō kūh rā vō āb rā

čūn gavazn ō čūn palang ō čūn šotormorq ō nahang

gavazn = kind of mountain-ox, deer, doe, elk, stag

nahang, nihang (cf. S. nihākā), A crocodile, alligator; a shark; a water-dragon or similar monster; a sword; a pen; the sky; time, fortune, the world; — nahangi dashtī, The land-crocodile, i.e. the skink;

bīsha, besha, A forest, wood, wild, uncultivated country; a country overgrown with reeds and the like; a shepherd's pipe; — bīshaʼi bī-tosha, The nook of poverty.

22

با شدن، با آمدن، با رفتن و برگشتنش

ابرگرد و باد کند و برق سست و چرخ لنگ

bā šodan bā āmadan, bā raftan ō bar-gaštan-aš

abr gard ō bād kond ō barq sost ō čarx lang

23

ساق چون پولاد و زانو چون کمان و پی چو زه

سم چو الماس و دلش چون آهن و تن همچو سنگ

sāq čūn pūlād o zānū čūn kamān ō pey čo zeh

som čo almās ō del-aš čūn āhan ō tan hamčo sang

24

بیشبین چون کرکس و جولان کننده چون عقاب

راهوار ایدون چو کبک و راسترو همچون کلنگ

bīšbīn čūn karkas ō jūlān konande čūn 'eqāb

rāhvār-ē eydūn čo kabk ō rāstrow hamčūn kolang

25

ای رئیس مهربان، این مهرگان فرخ گذار

فر و فرمان فریدون را تو کن فرهنگ و هنگ

ey ra'īs-ē mehrbān, īn mehrgān farrox gozar

farr o farmān-ē Fereydūn rā to kon farhang o hang

26

خز بده اکنون به رزمه، می ستان اکنون به رطل

مشک ریز اکنون به خرمن، عودسوز اکنون به تنگ

xaz bedeh 'aknūn be razmē, mey setān aknūn be ratl

mošk rīz aknūn be xerman, 'ūd-sūz aknūn be tang

27

گاه سوی روم شو، گاهی به سوی زنگ شو

روی معشوق تو رومست و سیه زلفش چو زنگ

gāh sū-yē Rūm šow, gāhī be sū-yē Zang šow

rū-ye ma'šūq-ē to Rūm ast ō siah zolf-aš čo zang

28

تا برآید لخت لخت از کوه میغ ماغگون

آسمان آبگون از رنگ او گردد خلنگ

tā bar-āyad loxt loxt az kūh mīq-ē māqgūn

āsmān-ē ābgūn az rang-e ū gardad xalang

29

تا برآید از پس آن میغ باد تندرو

آسمان چون رنگ بزداید ز میغ گرد رنگ

tā bar-āyad 'az pas ān-ē mīq bād-ē tond-row

āsmān čūn rang bezdāyad ze mīq-ē gerd rang

30

باد عمرت بی‌زوال و باد عزت بی‌کران

باد سعدت بی‌نحوست، باد شهدت بی‌شرنگ

bād 'omrat bī-zovāl ō bād 'ezz-at bī-karān

bād sa'dat bī-nohūs-at, bād šahd-at bī-šarang

31

بخت بی‌تقصیر و محنت، روز بی‌مکروه و غم

دهر بی‌تلبیس و تنبل، چرخ بی‌نیرنگ و رنگ

baxt-e bī-taqsīr o mehnat, rūz-e bī-makrūh o qam

damr-e bī-talbīs o tanbal, čarx-e bī-neyrang o rang

Bibliography

• Browne, E. G. (1906). A Literary History of Persia. Vol 2, chapter 2, especially pp. 153–156. ISBN 0-7007-0406-X
• Clinton, Jerome W. (1972). The divan of Manūchihrī Dāmghānī; a critical study. (Minneapolis: Bibliotheca Islamica.)
• "EIr" (2004, updated 2012). "Homosexuality in Persian literature". Encyclopaedia Iranica.
• Elwell-Sutton, L. P. (1975)."The Foundations of Persian Prosody and Metrics". Iran, vol 13. (Available on JSTOR).
• Kazimirski, A. de Biberstein (1886). Manoutchehri: Poète persan du 11^ème siècle de notre ère (du 5^ième de l'hégire): Texte, traduction, notes, et introduction historique. Paris. Klincksieck. (Another copy, dated 1887). This poem is no. XXVIII, with a French translation of this poem on pp. 205–6 (no. XXVIII), and notes on pp. 360–362.
• Lawergren, Bo (2003, updated 2012). "Harp". Encyclopaedia Iranica online.
• Mallah, Hosayn-Ali (1990). "Čang". Encyclopaedia Iranica online.
• Rypka, Jan (1967). History of Iranian Literature. Reidel Publishing Company. ASIN B-000-6BXVT-K
• Shokrpour, Robab; Mahmoudi, Khosrow, Ata Azimi, Seyed Mohammad (2014). Manifestations of Joy in Manouchehri Damghani poetry. International Journal of English Language and Literature Studies, 2014, 3(3): 210-222.

External links

• A Persian harp played by Tomoko Sugawara.
• Talk and demonstration of harp-playing by Rabe'eh Zand.