User:Malueng Sruanh

Nou nau bri dak Bunong hađăch Che Surtha ntòl 2 păng khât năm 1622-1627 ri păng geh kon pe 3 kon ntòl 1 moh Chau Pho Nha Thu kon ntòl 2 mô geh moh ta sưng hađăch ôh. kon ntòl 3 moh păng Ang Chan mô lah Chau Pho Nha Chan. Che Surtha ntòl 2 păng khât Ri nô păng moh Uday ntrok. Udai nô Che Surtha păng geh ùch pìt sưng hađăch i mon păng kon Che Surtha ntòl 2 aơ. Ma nau tòm pìt Sưng hađăch nai păng jêng geh nau tờm lơh quòng tòm bri nai òk ngăn, rnôk nai Chau Pho nhathu păng hao quòn Sưng hađăch năm 1625 păng khât năm 1631 hađăch aơ păng geh nau mbờ păng Che Surtha II aơ ntình ma nau n,hêl nanê ngăn. Ri Chau Pho NhaThu aơ păng geh ndrôi, ri ndrôi păng moh Ang wa thy. biălah rnôk nai Chau Pho Nha Thu păng hôm e uănh băt ê hò nđăp ôh, ri hađăch Uday ơa jêng kônh Chau Pho Nha thu păng pìt sòk Ang wathy i ndrôi Chau Pho Nha thu aơ jan ur păng. Jêh nai Chau Pho Nha thu păng hăn mòp ntùng Ang wa thy jêng ndrôi ơm păng nơm i Uday de pìt nai nơh leo nchuăt du tă bơh n,gor hađăch nai bilălah Uday păng geh nhùp jêh ri nkhât lơi lè bar hiê khân păng nai dơm du tờ. Ri năm 1640 Uday păng sòk kon păng nơm an hao jan hađăch ta ntùk nai moh kon păng Ang an. Ri pe năm bơh kơi nai Chau Pho Nha Chan III kon Che Surtha II aơ păng dòk tờm Rdâng Jêh ri nkhât Uday ndrel ma Ang An/Ang Chai aơ. Nou nau tờm nkhât du rnăksa yor ma yuan aơ khân păng bư nau tờm lơ aơ păng geh nau tờm lơh ta bri nai ma tòt Che Surtha IV. kơt aơ nau aơ yor ma nau sòk ur yuan nai dờm ntờm păng tờm ban đòng Che Surtha IV aơ nô păng Chau Phonha Chan aơ păng sòk ur Java. Bhatom Rach kon Uday păng tăng lư Chau Ponha Chan nkhât nô ndrel ma mbờ păng kơt nai păng sòk Rgum kahan hăn lơh Chau Pho Nha Chan đòng. Biălah păng mô dơi ôh lơh Chau Pho Nha Chan mông nai, jêh nai păng hăn nchuòt du jă ur Che Surtha II aơ jêng bu ur yuan Cham aơ an kơl păng ri yuan nai păng sòk Rgum băl hăn ro kahan yuan nai păng m,he jêh tờm lơh ma đah Thung ting đòng. Rnôk nai Chau Pho Nha Chan yuan nhùp krung ta ndrung los, jêh nai ri păng khât. Hađăch Bha thom Rach păng geh nau dơi yor ma yuan kơl jêh nai hao jan hađăch khât năm 1673. Ang Chai kon bu klâu păng hao jan hađăch ntrok jêh nai păng. Biălah bơh kơi nai Ang Chai aơ yuan de nkhât lơi păng, yuan păng gei sòk Ang An hao jan hađăch. Jêh khât Ang Chai aơ. păng geh oh păng hao ntrok jan hađăch, păng lah săk păng jêng Che Surtha IV. năng ai lah oh păng aơ jêng kon mbờ păng i đah bu ur yuan Chan nai hơi klăp lah păng. Cambodia Krom aơ jêng Bunong bơh dòng mô geh yuan ôh bu moh yuan bơh lơ nai ntơm bơh rse ti lêk 17 ma tòt jầt dòng, ri ma nau moh Cambodia Krom aơ jêng Bunong bơh dòng mô lah bu moh păng Cochinchinne. Bơh dòng yuan nai dăch kêng dak mbùt Chân ri tòt jầt dak ralai Thailand aơ ri jêng bri Funan/Bunong dadê mô geh bri yuan ôh. Năm ntòl 16, 17, 18 aơ ri kalơ neh aơ ê hò bu gầt ôh ma nau moh lah Cochinchinne. bri nai hôm e kon Bunong/Funan nơm mòt uănh, bri dak bu moh Cambodia Krom/Cochinchinne nai bu moh păng UKeo Cambodia dak bùk. Ri yuan păng hăn hao lăp gù ta bri Bunong/Funan nai bu saơ păng ntờm ta năm 1630 aơ yuan păng ntơm hao gù ta ntùk nai. biălah păng ê hò dơi yuan păng quòn bôk Bunong ôh rnôk nai bon land Bunong hôm e geh nau dăng ngăn ma nau tờm lơh ma đah yuan aơ. Yaun păng ntờm rlong hăn pìt bri Bunong aơ ntờm năm 1630 ma tòt năm 1859 tòm rnôk Prăng păng hăn Chiă uănh Indochin bri Bunong ta Sre gong nai păng geh nau òk- ma nau mòp bon land kon Bunong păng geh nau tờm lơh quòng ma đah yuan aơ hađăch yuan păng geh nau tờm nchră êng nguai ma đah Prăng tòm nar lơ 15 khai 3 1874 yor lah hađăch yuan păng mbờh nkoch an ri yuan păng mô geh nau dơi jan ta neh Bunong/Funan aơ ôh. Bunong Cambodia Krom păng geh nau tờm pă bar ntùk bờh dòng ma đah Bunong Cambodia bờh lơ. Bunong Cambodia Krom bờh dòng bri Sre gong bri Nokor mô lah Saigon ta ntùk bri aơ rnôk nai bu moh păng Dong Nai bon quòng tòm bon aơ păng geh mông yuan nai păng hăn lăp ta bri Bunong/Funan aơ rnôk nai Bunong păng geh nau tờm lơh quòng ta bon nai ta năm 1623. Bon Dong Nai aơ păng dăch đah Kheth Koh kong/Go gong mô lah Thu dau Mot bu moh păng, Ri Ba Ria, Bien Hoa, Vung tau. Bri dak ta nai păng ueh ngăn ma nau an bon land jan mir jan ba. Bunong Cambodia Krom bơh dòng aơ ntùk i quòng quòng păng geh 4 Dong Nai, Long Ha, Pam, mbong Sur, ntùk êng êng dòng 1 kunther, Sok trăng, Trawinh, Long Son, Hatiêng, Con Son, Koh Srol, Phu Quoc Ri dâng lé păng geh 21 Kheth. Tờng nau nkoch bri nou nau aơ gei an ma gât nanề saơm ri yuan aơ păng ê hò geh gù ta bri Bunong aơ ôh. 1859 Prăng Seh păng lăp mòt uănh ta bri Bunong Cambodia Krom bơh dòng nai ndrel ma ta ntùk Champa rngol hađăch Che Indravarman Bunong kăl e nơh. bơh kơi nai tòm năm 1862 Práng Seh nai păng geh nau tòm ban nau ma đah yuan ma nau bư ndòp mô an ri bon land Bunong tờm bri gầt ro. Bunong păng mô gât ro ma nau Yuan ma đah Prăng nai khân păng bư. păng sòk pe Kheth aơ jao an ma hađăch yuan Annam mot uănh tòm rnôk Prăng păng gù bư Indochin nai . Jêh nai Prăng păng moh ntùk bon nai Cochinchinne prăng păng moh kơt nai jêng moh sòk moh Săk ur hađăch Che Surtha II aơ. Tờng ma nou nau nkoch an gât saơm ri yuan păng ê hò geh gù ta bri Bunong Cambodia Kronm aơ ôh. Tòt hađăch Che Surtha II aơ păng sòk bu ur yuan Cham moh bu ur nai Ko Chin ntờm bờh mông nai yờh yuan păng ntờm geh hăn lăp gù ta bri Bunong nai du tờ djề du tờ djề yuan nai păng gù ta bri Bunong Cambodia aơ. ma tòt năm 1623 yuan nai njùn bon land păng an lăp gù ta nai jêh nai păng dăn ma hăch Che Sortha II aơ lơi ir an bòng òk ir ôh ma nau bon land yuan i gù ta bri Nokor/Saigon nai jêng bunuyh gù nde tờng ur Che Sotha II aơ yor lah bon land i gù ta nai, jêng băl mpôl bu ur Ko Chin aơ Ko Chin aơ jêng ur hađăch Che Surtha nơm Che Surtha aơ păng jêng Bunong tờm bri ta nai. Ri bơh kơi nai hađăch Che Surtha aơ păng ròng ir ur yuan Cham păng nai ri păng kò an yuan aơ gù ta nai tờng nau yuan dăn ma tòt bri dak Bunong Cambodia Krom i bu moh Cochinchine aơ geh yuan gù ta nai. Ntờm bờh mông nai yờh ntờm geh nau yuan păng gù ta bri dak Bunong Cambodia Krom aơ du tờ djề du tờ djề òk brư brư ro mo tòt bri dak nai tùp jầt ti yuan aơ ma tòt abaơ aơ. yor ma nau sòk ur sai nai yờh, tờm ban đòng kăl e to rnôk hađăch Che Indravarman aơ păng geh kon sao hađăch aơ geh sòk ur yuan Cham nai đòng jêng lah hò geh bar rơh hađăch jên ma nau tùp bri aơ jầt yuan nai ntòl nguai jêng Kheth Champa Kheth Champa aơ bu lah hađăch Cham nanề rim ô geh kờt nau păng lah nai ôh he saơ tờng ma nau nkoch bri tòm Yoau rùng Che Varman Bunong aơ păng nkoch bri ma nau bon land Cham aơ păng jêng phung nchuăt du hăn lăp nde gù ta bri Bunong/Funan he aơ năm ntòl pe 3 aơ U Che Varman Bunong he aơ păng an phung Cham aơ gù nde kêng meng kờh dak nai ntùk nai jêng ntùk U Che Varman Bunong păng wai nđùm Rweh. Tòt nar bơh kơi Cham nai păng bư rlăng ma U Che Bunong i tờm bri nai Chrao yor ma nau geh tờm sòk ur sai dờm nau deh păng geh nau òk tòm bri aơ nau djờh nai jêng tă bơh bunuyh lăp gù nai yờh

ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII (1181 - 1219 A.D. ) ក្នុងនាមជាមេដឹកនាំ Bunong ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII ជាអតីតចៅហ្វាយចាប់តាំងពីពេលវេលានៃព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី II មួយនិងបានគ្រប់គ្រងលើខេត្តចម្ប៉ា ឬ vishaya ដែលស្ថិតក្រោមសិទ្ធិអំណាចរបស់អង្គរ។ នៅពេលដែលពួកចាមបានរឹបអូសអង្គរនៅក្នុងឆ្នាំ 1177 ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII បានកំណត់ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអ្នកឈ្លានពាននិងជាអាចនឹង កាន់កាប់រដ្ឋធានីយសោធរបុរៈអង្គរ, ដែលជាកន្លែងដែលព្រះអង្គបានឡើងសោយរាជ្យនៅ 1181. សង្គ្រាមជាមួយនគរចំប៉ានេះមិនបានបញ្ចប់ភ្លាមទេប៉ុន្តែបានបន្តសម្រាប់ ម្ភៃឆ្នាំទៀត។ ក្នុង 1203,ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII បានទទួលជ័យជម្នះចុងក្រោយនិងសញ្ជ័យនគរចាម្ប៉ា។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII ជាស្ដេចធំបំផុតចុងក្រោយអង្គរ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះធ្វើសេរីភាវូបនីយកម្មនិងការបង្រួបបង្រួមប្រទេសនេះលោកគឺជាអ្នកសាងសង់យ៉ាងជ្រាលជ្រៅផងដែរជាមួយនឹងសមិទ្ធិផលអស្ចារ្យក្នុងការកសាងរាជធានីថ្មីនៃអង្គរធំដេកលើវាលទំនាបភាគខាងជើងនៃខេត្តសៀមរាបប្រាសាទអង្គរវត្ត។ នៅកណ្តាលនៃអង្គរធំគឺប្រាសាទបាយ័នល្បីល្បាញប៉មចំនួន 50 ខុសគ្នារបស់ខ្លួនជារៀងរាល់ដេលមនមុខធំនៃព្រះពោធិសត្វកិតេស្វារៈ (ជាម្ចាស់ព្រះពុទ្ធ) នៅលើភាគីទាំងបួន។ មុខទាំងនេះត្រូវបានគេគិតថាត្រូវបានចម្លងពីមុខពិតប្រាកដនៃព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII និងដែលមានស្នាមញញឹមគឺជាទន់ភ្លន់ដូច្នេះវាត្រូវបានសំដៅជាញឹកញាប់ថាជា"ស្នាមញញឹមBunong»។ ស្តេចធំនេះគឺជាការជឿស៊ប់ពុទ្ធសាសនានៃនិកាយមហាយាន។ ក្នុងការបន្ថែមទៅអង្គរធំនិងបាយ័ន, ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII បានសាងប្រាសាទគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ផ្សេងទៀតនិងវិមានដូចជាតាព្រហ្មបន្ទាយក្តីប្រាសាទនាគព័ន្ធនិងស្រះស្រង់។ លើសពីនេះទៅទៀត,ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII សាងសង់បណ្តាញផ្លូវមួយយ៉ាងទូលំទូលាយនៅទូទាំងចក្រភពរបស់គាត់ហើយដូច្នេះអស់ទាំងទីប្រជុំជនផ្សារភ្ជាប់ទៅកាន់ប្រាសាទអង្គរធំ។ ប្រព័ន្ធផ្លូវនេះបានជួយសម្រួលដល់ការដឹកជញ្ជូនប្រសិទ្ធិភាពនៃផលិតផលកសិកម្មនិងទំនិញ។ នៅតាមបណ្តោយផ្លូវទាំងនេះក្ដីមេត្តាករុណាជាខ្លាំងហើយស្តេចនេះផងដែរបានសាងសង់ផ្ទះសំរាក 121 ភ្ញៀវទេសចរដែលបានដើម្បីសម្រុះសម្រួលនិងមន្ត្រី, និងមន្ទីរពេទ្យចំនួន 102 ដើម្បីសម្រួលដល់អ្នកជំងឺ។ រជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII ត្រូវបានគេសម្គាល់ថាជារយៈពេលកំពូលនៃអាណាចក្រអង្គរព្រមទាំងរបស់ Bunong ស៊ីវិលដែលបានចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះជាបណ្តើរបន្ទាប់ពីការស្លាប់របស់ស្តេចធំនេះនៅក្នុង 1219 A.D. ព្រះបាទឥន្ទ្រវរ្ម័នទី II (1219 - 1243 A.D.) នេះជាបល្ល័ង្កត្រូវបានស្នងរាជ្យបន្តដោយកំពូលកូនប្រុសរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII- ព្រះបាទឥន្ទ្រវរ្ម័នទី II ដែលជាផងដែរព្រះពុទ្ធសាសនា។ ប្រហែលជាមានមនុស្សជាច្រើនដែលបានប្រព្រឹត្ដយ៉ាងធំនៃការសាងសង់ប្រាសាទ "ផ្តួចផ្តើមឡើងដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VII ត្រូវបានបន្តនិងបានបញ្ចប់ដោយព្រះបាទឥន្ទ្រវរ្ម័នទី II ។ គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍, កំណត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយចំនួនអំពីស្តេចអង្គនេះនៅតែជានិងប្រហែលជាត្រូវបានបំផ្លាញដោយសត្រូវរបស់គាត់ដែលជាអ្នកស្នងតំណែង។ វាជាការពិតច្បាស់ថាអំណាចអង្គរបានចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះស្ទើរតែភ្លាម។ ក្នុង 1220, Bunong បានថយចុះពីមនុស្សជាច្រើនចាម្ប៉ាបញ្ជាក់ថាពួកគេបានសញ្ជ័យមុន។ នៅពេលជាមួយគ្នានេះដែររដ្ឋថៃទទួលបានជោគជ័យក្នុងការបណ្ដេញBunongពីព្រំដែនភាគខាងលិចនិងបង្កើតឡើងនគរថៃដំបូងសុខោទ័យដែលមានកូនចៅត្រូវបានគេឱ្យក្លាយទៅជាការគំរាមកំហែងធំមួយដល់ចក្រភពអង្គរនៅពីរសតវត្សក្រោយ។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VIII (1243 - 1295 A.D. ) វាអាចជាសំណាងអាក្រក់មួយសម្រាប់ឱ្យផ្នែកនៃប្រវត្តិសាស្រ្តBunongដែលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VIII បានក្លាយជាស្ដេចដោយចាប់ពង្រាត់បល្ល័ង្កពីមុនរបស់គាត់។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VIII គឺមានជំនឿយ៉ាងរឹងមាំនៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូ, ប៉ុន្តែសត្រូវសាហាវឃោរឃៅចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនា។ គាត់ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះការបំផ្លាញយ៉ាងធំនៃរូបបដិមាព្រះពុទ្ធនៅក្នុងអាណាចក្រចំនួនដែលត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថាដើម្បីឱ្យមាននៅលើមនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់នៅតែតិចតួចណាស់ហើយ។ រូបបដិមាព្រះពុទ្ធសំខាន់ក្នុងចេតិយកណ្តាលនៃបាយ័នត្រូវបានជំនួសដោយហិណ្ឌូព្រះ Harihara ហើយថារូបសំណាកព្រះពុទ្ធត្រូវបានរកឃើញនឹងត្រូវបានស្លាក់ ជាបីបំណែក។ ចំនួនរាប់មិនអស់នៃរូបភាពព្រះពុទ្ធនៅក្នុងប្រាសាទផ្សេងទៀតដូចជាបន្ទាយក្តីប្រាសាទតាព្រហ្មព្រះខ័ននិងលបានជួបជាមួយជោគវាសនាដូចគ្នាប៉ុន្តែត្រូវបានបំផ្លាញទាំងស្រុង។ លើសពីនេះទៅទៀតព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VIII ត្រូវបានគេរកឃើញថាការផ្លាស់ប្តូរវត្តអារាមជាច្រើនចូលទៅក្នុងអ្នកដែលមានសាសនាហិណ្ឌូដូច្នេះវាមិនមែនជាការគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលប្រសិនបើគាត់ត្រូវបានគេអនុវត្តការអនុវត្តស្រដៀងគ្នានៃការលុបកំណត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រកាន់តំណែងមុនរបស់គាត់។ ក្នុងអំឡុងរជ្ជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VIII ដែលជាទាហានម៉ុងហ្គោលនៃគូប៊ីឡៃខាន់បានវាយប្រហារព្រំដែននៃអាណាចក្រអង្គរពីទិសខាងកើតនៅក្នុងឆ្នាំ 1283. ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VIII មានប្រាជ្ញាគ្រប់គ្រាន់ហើយមិនឱ្យច្បាំងនឹងពួកម៉ុងហ្គោលទម្រង់លេងនៅពេលដែលណាមួយ។ គាត់បានសម្រេចចិត្តដើម្បីបង់ការគោរពជំនួសវិញហើយដូច្នេះអាណាចក្ររបស់ខ្លួនរួចរស់ជីវិត។ នេះអាចជាការផ្តល់ឥណទាននេះមានតែស្ដេចក្នុងអំឡុងរជ្ជកាលរបស់គាត់។ នៅឆ្នាំ 1295, ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី VIII និងរបបផ្ដាច់ការរបស់លោកត្រូវបានផ្ដួលរំលំដោយស្រីន្ទ្រវរ្ម័នកូនប្រសារបស់លោកផ្ទាល់ដែលជាអ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនា។ ស្រីន្ទ្រវរ្ម័ន (1295 - 1309 A.D. ) គាត់ជាព្រះពុទ្ធសាសនាឈប់ជឿ មិនមែននៃនិកាយមហាយានប៉ុន្តែថេរវាទមួយ។ សិលាចារឹកដំបូងដែលបានចារនៅក្នុងភាសាបាលីបានបង្ហាញថាគ្រួសាររាជវង្សបានអនុម័តព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទជាសាសនាសំខាន់របស់ពួកគេហើយដូច្នេះស្ដេចមិនយូរទៀតទេចាត់ទុកថាជា Deva-រាជឬ "ព្រះស្តេច»។ ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទត្រូវបានគេណែនាំពីប្រទេសស្រីលង្កា (Ceylon) និងបានជ្រៀតចូលជាបណ្តើរចូលទៅក្នុងគ្រប់កម្រិតរបស់ប្រជាជន។ ក្នុង 1296, ចូវតាក្វាន់ដែលជាអគ្គរដ្ឋទូតចិនពីរាជវង្សយាន (ម៉ុងហ្គោល) បានមកទស្សនាប្រាសាទអង្គរនិងបានសរសេរឯកសារចក្រភពប្រវត្តិសាស្រ្តសំខាន់មួយនៅក្នុងប្រទេសចិនកាលប្បវត្តិអំពី Bunong ជាពិសេសជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជនធម្មតាដែលយ៉ាងសំខាន់ជួយយើងឱ្យមានល្អប្រសើរជាងមុននិងច្បាស់ រូបភាពនៃការរីកចម្រើននេះ។ លោក Zhou Daguan បានវិលត្រឡប់ទៅប្រទេសចិននៅឆ្នាំ 1297។