User:Vanya2021
Փչացած հեռախոս
[edit]"Կոտրված հեռախոս" (փչացած հեռախոս, խուլ հեռախոս ) ֊ սրահային խաղ(салонная игра), գործածվում է նաև որպես հոգե- վերապատրաստման( психотренинга) գործիքակազմերից մեկը։ Խաղի էությունը` բանավոր հաղորդագրության նպատակային փոխանցման կազմակերպումն է` բաղկացած, որքան հնարավոր է շատ մարդկանցից և բացահայտելու դրա սկզբնական բովանդակության աղավաղումները։
Փոխաբերական իմաստով, "փչացած հեռախոս" , երբեմն անվանում են ցանկացած
իրավիճակ , երբ տեղեկատվության չմտածված աղավաղումը տեղի է ունենում ուրիշի խոսքերի, տեքստի, դեպքերի հիշողությամբ վերապատմելու ընթացքում։
Խաղի տարբերակները
[edit]Հիմնականում խաղում են հետևյալ տարբերակներով`
• Կարճ հաղորդակցության շղթայական փոխանցում ֊ Խաղի մասնակիցները միասին գտնվում են նույն տարածքում, կանգնում են շարք` մեկը մյուսի հետևից։ Խաղավարը ցածր ձայնով կամ շշուկով , այնպես, որ մյուսները չլսեն , առջևի մասնակցի ականջին շշնջում է նախապես պատրաստված , սովորաբար թղթի վրա գրված, կարճ արտահայտություն կամ դժվարությամբ արտասանվող բառ։ Առաջին մասնակիցը նմանապես պետք է շշնջալով կրկնի լսած երկրորդ մասնակցի ականջին, երկրորդը ` երրորդի ականջին, և, այսպես, մինչև շղթայի վերջը` վերջին մասնակիցը։ Կրկնել կամ լրացուցիչ հարցնել չի կարելի։ Վերջին մասնակիցը բարձր արտասանում է այն, ինչ լսել է, որից հետո խաղավարը բարձրաձայն կարդում է այն , ինչ գրված էր թղթին և ասվել է առաջին մասնակցին։ Որպես կանոն, երկար շղթայի և խաղավարի կողմից ընտրված անսովոր կամ դժվար արտաբերվող բառի կամ արտահայտության դեպքում, շղթայի վերջում սովորաբար հնչում է ոչ այն, ինչ ասվել էր սկզբում։ Եթե անհրաժեշտ է, մասնակիցները կարող են քննարկել արդյունքները, ասել, որ , թե յուրաքանչյուրն ի՞նչ է լսել և արտասանել, և, ո՞ր հատվածում են սխալվել։
Ցուցումների փոխանցում
[edit]Խաղավարը կատարողի համար սահմանում է ցուցումներ։ Կատարողը պիտի արտաբերի այն ամենը, ինչ նախատեսված է իրեն կատարել (տարբեր հեշտ գործողություններ, օրինակ, մասնակիցների խմբին շարել այբբենական կարգով, հետո ձեռք բարձրացնեն նրանք, ում ազգանվան մեջ կա կոնկրետ տառ)։ Մասնակիցները շարքում են` ցուցումները փոխանցելու նպատակով։ Խաղավարը կատարողին է փոխանցում նկարագրությունը` արգելելով կրկնել կամ կատարել ճշգրտումներ։ Խաղի մեջ բանակցում են կատարողի գործողությունները և այն փոփոխությունները, որոնք նա մտցրել է նախնական տարբերակի համեմատ։
Ոչ մեծ պատմության փոխանցում
[edit]Խաղավարը նախապես պատրաստում է ոչ մեծ պատմություն որևէ չեզոք և բոլորին հասկանալի թեմայով, որպեսզի դրա բովանդակությունը հիմնականում հասկանալի լինի առաջին ընթերցումից և հիշվի առանց դժվարության (սովորաբար, ոչ ավել, քան տպագիր կես էջ տեքստ)։ Մասնակիցները, բացի երկուսից, դուրս են գալիս տարածքից։ Տպագիր տեքստը տրվում է առաջին մասնակցին։ Նա տպագիր տեքստը կարդում է երկրորդի համար։ Հետո հրավիրում են երրորդ մասնակցին և երկրորդ մասնակիցը ջանում է մանրամասն պատմել երրորդ մասնակցին տեքստի բովանդակությունը։ Հետո երրորդ մասնակիցը պատմում է չորրորդ մասնակցին և, այդպես շարունակ, մինչև շղթայի վերջը։ Պատմելուց հետո մասնակիցը սպասում է քիչ հեռու` չշփվելով նրանց հետ, ովքեր դեռ չեն լսել տեքստը։ Լսողը կարող է ճշտել, խնդրել ճշգրտումներ կամ խնդրել կրկնել որոշ մանրամասներ։ Վերջին մասնակիցը կրկնում է պատմությունը։ Ավարտից հետո մասնակիցներին ծանոթանում են նախնական տեքստի բովանդակության հետ
Տեսածի նկարագրություն
[edit]Նման է նախորդ տարբերակին, առաջին մասնակցին ցուցադրում են նկար, որում առկա է ինչ֊որ իրավիճակ` կյանքից, տեսարան, վիճաբանություն (կենֆլիկտ)։ Նա պետք է նկարագրի նկարը երկրորդին, երկրորդը` երրորդին և այդպես շարունակ։ Ավարտից հետո, վերջին մասնակցի պատմածը համեմատում են իրական նկարի հետ։
Օգտագործումը
[edit]• Ժամանցային ֊ Սովորաբար ընտրում են խաղի առաջին տարբերակը, որպես ամենապարզ և արագ տարբերակ։ Որպես հաղորդագրություն հատուկ ընտրվում է դժվար արտաբերվող բառ, արտահայտություն, որը կարող է հնարավորինս շատ աղավաղումների տարբերակների բերել։ Ուշադրություն, մասնակիցներին ֆիքսում են զավեշտական բաղադրիչներով խաղում` աստիճանաբար արտահայտելով բառերն ու արտահայտությունները, երբ յուրաքանչյուրի անհատական աղավաղումը մեծ չէ, բայց ընդհանուրի մեջ դրանք կտրուկ տարբերվում են իսկական տեքստից ( նախնականից)։
• Որպես հոգեբանական թրեյնինգ
• Որպես խմբի համախմբման, հանրային զգացման զարգացման, ընկերության։ Խաղը (1 կամ 2 տարբերակը ) օգտագործվում է որպես ընդհանուր նպատակի հասնելու կոլեկտիվ գործունեություն, որն, ինքնըստինքյան համախմբում է մասնակիցներին, բացի այդ, ցուցադրում է համաձայնեցված գործունեության կարևորությունը և առանձին մարդկանց ազդեցությունը ամբողջ թիմի աշխատանքի արդյունքի վրա։ Հնարավոր է նպատակ է դրվել հասնել հաղորդակցության առանց աղավաղումների` ընդհանուր ամենակարճ ժամանակում (օրինակ, խմբերի մրցակցության տեսքով` ով ամենաարագը կտա չաղավաղված տեքստ)։
• Խաղերի տարբերակը հրահանգների փոխանցումով կարող է գործածվել որպես ղեկավարների ուսուցման մաս`(обучения руководителей) մարդկանց կառավարելու ճշգրիտ ձևակերպումների և կարևորության ցուցադրման համար։ Որպես խաղային նպատակ կարող է խնդիր դրվել հասնել հրահանգի ճշգրիտ կատարման` ստացված միջանկյալ շղթաների միջոցով։
• Խաղի վերջին 2 տարբերակներն օգտագործվում է տեղեկատվության բազմանգամյա փոխանցումների դեպքում ` աղավաղումների մեխանիզմի ցուցադրման նպատակով , ինչպես նաև, մարդկանց անձնական յուրահատկությունների ազդեցությունը` տեղեկատվության աղավաղմանը նպաստելու գործում։ Ոչ հազվադեպ են նմանատիպ խաղերը ամենայն մանրամասնությամբ աուդիո և տեսաձայնագրում կատարում, որպեսզի, ավարտից հետո , ամբողջ խմբին ցուցադրվի հաղորդագրության փոխանցման բոլոր էտապները և յուրաքանչյուր էտապում քննարկել , ի՞նչ է կոնկրետ կորսվել , ի՞նչ է ավելացել, ի՞նչ է պահպանվել և ինչպիսի՞ հնարավոր պատճառներ կան տեղի ունեցածի համար։
Հղումներ
[edit]