User:Rwelean/sandbox

Rwelean/sandbox

File:EDE4.jpg
Author	diversaj
Pages	271 + 400

The Esperanto Encyclopedia (Enciklopedio de Esperanto) is an encyclopedia about the Esperanto movement. It was initiated by Ivan Ŝirjaev, who had already prepared thousands of index cards. After his death in 1933, the project was continued and realized under the editorship of Lajos Kökény and Vilmos Bleier and with the help of many contributors. It appeared as a two-volume work published by Literatura Mondo in Budapest in the second half of 1934. The encyclopedia had around 2500 articles.

The encyclopedia was first reprinted in Hungary by the Hungarian Esperanto Association in the year 1979 and 1986, but without photos. The book itself reported the following under the letter E:

The publication of the Encyclopedia of Esperanto was attempted several times before it was realized in 1933. In 1913, Petro Stojan proposed the Universal Index Card Encyclopedia, which according to his idea could be continually published through separate cards about every topic. At the same time, the five first cards were published [...]. In 1917, V. Ŝmurlo published in Petrograd a universal alphabet name-address "Ariadna's thread" (ANA) principally with only recommendations like "the first try of an encyclopedia of Esperantismo with a firm belief that from that ... seed will grow a large tree of the Universala Esperanto Encyclopedia." The first pages 1-88 of ANA were published in Riga, because of military circumstances the following pages of the book appeared in a smaller range and only after the word "E", with contents very sparse and outliney.

Ĝi estis iniciatita de Ivan Ŝirjaev, kiu jam pretigis milon da slipoj. Post lia morto en 1933 la projekto estis pluigita kaj efektivigita, sub redakto de Lajos Kökény kaj Vilmos Bleier kaj kun la helpo de multaj kunlaborantoj . Ĝi aperis kiel dulibra eldono (A–J, K–Z), de Literatura Mondo en Budapeŝto en la dua duono de 1934. La enciklopedio enhavis ĉirkaŭ 2500 artikolojn.

Unulibra represo estis eldonita en Hungario pere de Hungaria Esperanto-Asocio en la jaro 1979 kaj 1986, sed sen la fotoj. La libro pri si mem raportas jenon sub la litero E:

Enciklopedio de Esperanto estis kelkfoje pli frue iniciatata antaŭ ol realiĝis la eldono de 1933. En 1913 Petro Stojan proponis Universalan Slipan Enciklopedion (USE), kiu laŭ lia ideo povus esti daŭre eldonata per apartaj slipoj por ĉiu temo. Samtempe estis eldonitaj 5 unuaj slipoj (N1-Slipa enciklopedio kaj ĝia estonteco, N2- Kinematika teorio pri la tempo, N3 - Himno "Espero", N4-Int. transskribo de propraj nomoj kaj NIOI - Kunveno, poemo de L. Levenzon.) En 1917 V. Ŝmurlo eldonis en Petrograd Universalan alfabetan nomaron-adresaron "Ariadna fadeno" (ANA) precipe kun nuraj referencoj kiel "unuan provon de enciklopedio de l'esperantismo kun firma kredo ke el tiu ... semo kreskos grandega arbo de l' E. Universala Enciklopedio." La unuaj paĝoj 1-88 de ANA presiĝis en Riga, pro militaj cirkonstancoj la sekvaj paĝoj de la libro aperis en malpli granda amplekso kaj nur de post la vorto "E", kun enhavo tre malabunda kaj skemeca.

— N. Nekrasov, Enciklopedio de Esperanto, 1934

From the preface

According to the preface, Ivan Ŝirjaev started the encyclopedia, sending his work in seven small and one large, handwritten issue, in 1931 to Literatura Mondo. He wanted to immortalize information about as many workers as possible (?) for the idea of an international language. Unfortunately he himself did not live to see the realization of his idea, however Litertura Mondo succeeded in recruiting so many contributors of every tendency in the movment, that after three years they could deliver to the publisher a text of 640 pages and 300 pages of pictures (in 1931 they planned and hoped for not even half that much).

The editors received thousands of letters, which they could not respond to because of the postage, but were useful in the work. The individual contributors wrote articles of different lengths, which in no way related to the gravity of the topic. A few were maybe superfluous, while others were lacking. The editors also respected the opinions of the contributors, even if they themselves did not identify with them.

The encyclopedia described around 450 books for book-lovers.

The most complicated articles were about politics.

From the articles were deleted only those details, whose veracity the editors doubted. They economized on neologisms and strove for clarity even for beginners.

Finally, the editors thank all the contributors, fact-checkers, and their publishers, which at the time was the biggest publishing effort in world of Esperanto.

El la antaŭparolo

Laŭ la antaŭparolo, la enciklopedion iniciatis Ivan Ŝirjaev, sendinte en 1931 al Literatura Mondo sian laboraĵon en sep malgrandaj kaj unu granda manskribitaj kajeroj. Li celis eternigi informojn pri kiom eble plej multaj laborantoj por la ideo de internacia lingvo. Bedaŭrinde li mem ne ĝisvivis la realigon de sia ideo, tamen Literatura Mondo sukcesis varbi tiom da kunlaborantoj de ĉiuj movadaj tendencoj, ke post tri jaroj oni povis liveri al la eldonejo tekston por 640 paĝoj kaj bildojn por 300 paĝojn (en 1931 oni planis kaj esperis eĉ ne duonon).

La redaktoroj ricevis milojn da leterojn, kiujn ili ne povis respondi pro afranko, sed utiligis en la verko. La unuopaj kontribuantoj verkis artikolojn de diversa longo, kiu neniel rilatas al la graveco de la temo. Kelkaj estas eble eĉ superfluaj, dum aliaj mankas. La redaktoroj ankaŭ respektis la opiniojn de la kunlaborantoj, eĉ se ili mem ne identiĝis kun ili.

La enciklopedio priskribis ankaŭ ĉirkaŭ 450 librojn por libro-amantoj.

La plej ampleksaj artikoloj koncernas landajn agadojn.

El la artikoloj estis forigitaj nur tiuj detaloj, pri kies fidindeco la redaktoroj dubis. Ili ŝparis la neologismojn kaj klopodis pri klareco eĉ por komencantoj.

Fine la redaktoroj dankas al ĉiuj kontribuintoj, kontrollegantoj kaj al la eldonejo pro ilia laboro, kiu ĝis tiam estis la plej granda eldonista ago en Esperantujo.

Aŭtoroj

Main article: eo:Listo de redaktintoj de la Enciklopedio de Esperanto

Laŭ enkonduko al la unua volumo de la Enciklopedio, ĝiaj precipaj aŭtoroj estis Lajos Kökény kaj Vilmos Bleier kiel redaktintoj, Kálmán Kalocsay kiel redaktinto de la lingva fako kaj Ivan Ŝirjaev kiel iniciatinto-ĉefredaktoro. Plie tamen al ĝia ekesto kontribuis multaj personoj, da kiuj la enkonduko al la enciklopedio listigas 57 kunlaborintoj kaj 50 aŭtoroj de artikolo aŭ konsilintojn.

Enhavo de Enciklopedio de Esperanto en Vikipedio

See also: eo:Vikipedio:Enciklopedio de Esperanto

Nova eldono de Enciklopedio de Esperanto

En la 1970-aj kaj 1980-aj jaroj estis antaŭvidata la apero de nova eldono de EdE. Esperanto en Perspektivo de 1974 indikis en paĝo 677, ke la laboro "kontentige progresas". Tamen la eldono ĝis nun ne aperis. Ĝian rolon nun plejparte transprenis Vikipedio.

Hungara Vikipedio kaj la Esperanto-komunumo

Kelkaj el la artikoloj pri Esperanto en hungara Vikipedio uzas artikolojn el la Enciklopedio de Esperanto kiel fonton.

Bibliografio

• Courtinat, Léon : Historio de Esperanto III, Bellerive-sur-Allier, paĝo 850

Eksteraj ligiloj

• Enciklopedio de Esperanto en sia originala formo en la Interreto
• Enciklopedio de Esperanto en elŝutebla versio (PDF).
• Enciklopedio de Esperanto, elŝutebla bitlibro en FictionBook (926 Kbajt).
• Katalogo de Biblioteko Hippolyte Sebert
• Katalogo de Heredaĵbiblioteko Hendrik Conscience
• Katalogo de Kataluna Esperanto-Asocio

Vidu ankaŭ

• Listo de redaktantoj de la Enciklopedio de Esperanto

Kategorio:Esperanto-libroj aperintaj en 1934 Kategorio:Antverpena Nefikcio-libraro Kategorio:Katalogo de Biblioteko Hippolyte Sebert Kategorio:Katalogo de Heredaĵbiblioteko Hendrik Conscience Kategorio:Katalogo de Kataluna Esperanto-Asocio

• see my other sandbox page for the draft of the ARCH-HIVE