Jump to content

Masurian dialects

From Wikipedia, the free encyclopedia

This is an old revision of this page, as edited by 68.61.23.87 (talk) at 18:57, 14 October 2018 (Conditional). The present address (URL) is a permanent link to this revision, which may differ significantly from the current revision.

Masurian
Mazurská Gádka
Native toPoland
RegionMasuria
Native speakers
5,000–15,000
Language codes
ISO 639-3
Extension of Old Prussia: Masuria in blue

The Masurian ethnolect (Masurian: Mazurská gádkä; Template:Lang-pl; German: Masurisch), according to some linguists, is a dialect group of the Polish language; others consider Masurian as a separate language, spoken by Masurians in a part of East Prussia that is now in Poland.

History

Since the 14th century, some settlers from Masovia started to settle in southern Prussia, which had been devastated by the crusades of the Teutonic Knights against the native Old Prussians. According to other sources, people from Masovia did not move to southern Prussia until the time of the Protestant Reformation, Prussia having become Lutheran in 1525. The Masurians were mostly of the Protestant faith, in contrast to the neighboring Roman Catholic people of the Duchy of Masovia, which was incorporated into the Polish kingdom in 1526. A new dialect developed in Prussia, isolated from the remaining Polish language area. The Masurian dialect group has many Low Saxon, German and Old Prussian words mixed in with Polish-language endings.[1]

Beginning in the 1870s, Imperial German officials restricted the usage of languages other than German in Prussia's eastern provinces.[2] While in 1880 Masurians were still treated as Poles by the German Empire, at the turn of century the German authorities undertook several measures to Germanise and separate them from the Polish nation by creating a separate identity.[3] After World War I the East Prussian plebiscite was held on July 11, 1920 according to the Treaty of Versailles, in which the Masurians had to decide whether they wanted to be part of the Second Polish Republic or remain in German East Prussia; about 98% voted for Germany.

By the early 20th century, most Masurians were at least bilingual and could speak Low Saxon and German; in some areas about half of them still spoke Masurian, at least at home. In 1900, according to the German census there were 142,049 Masurians speaking Masurian.[4] In 1925, only 40,869 people gave Masurian as their native language, many considering German their first language, considering Masurian merely as their domestic dialect, By the early 1920s there were also some Masurians who had their separate identity, claiming that Masurians are a nation. Most of them were members of Masurenbund. Their main goal was to grant Masurians some minority laws inside Germany, but there were also some separatists. In the early 1930s, support for the Nazi Party was high in Masuria, especially in elections in 1932 and 1933. Nazi political rallies were organized in the Masurian dialect during the campaigning.[2]

After 1933 the usage of the Masurian dialect was prohibited by the National Socialist authorities. By 1938 most Masurian place and personal names had been changed to "pure" German substitutes. From 1939 on it was forbidden to hold church services in Masurian.

The replacement of Masurian in favor of German was not completed by the time the Soviet Red Army conquered Masurian East Prussia in January 1945, in World War II. The territory was transferred to Poland according to the postwar Potsdam Conference. During the wartime fighting and post-war deportations in the subsequent decades, most Masurian-speakers left Masuria for western Germany, especially to post-war West Germany, where they were quickly assimilated into the German mainstream.

Situation in 21st century

According to some scientists like Andrzej Sakson, there are about 5,000 – 10,000 ethnic Masurians left in Poland. According to the Polish census from 2011 there are only 1,376 of them who identify themselves as Masurians. Most Masurians live in Germany now, but due to the German law the ethnicity and nationality are not determined in their census.

There is a lack of surveys on the knowledge of the ethnolect both in Poland and Germany, but there are mostly elders who can communicate in Masurian with some fluency. The sole group who speak Masurian on a daily basis are so called Russian Masurians, who are the descendants of colonists who arrived to Siberia at the end of the 19th century. They have lived in isolation from the other groups, thus they were neither Germanised, nor Polonised. Their speech acquired many Russian loanwords, though.[5]

The situation is starting to get better. Since 2015, the Sorkwity Masurian Culture Festival started to promote Masurian dialect,[6] locals are starting to create folk music,[7] some schools are organizing competitions of Masurian speech,[8][9] and in the Internet people started to promote the ethnolect using social media.[10][11] In 2016, the Masurian Union was founded to promote the Masurian ethnolect and culture.[12][13] Meanwhile, some activists have also started a process of linguistical normalization to promote and save the ethnolect.[14]

In 2016 online dictionary Glosbe.com introduced Masurian to their data.[15]

Books in Masurian

The oldest book written in Masurian probably is "Ta Swenta Woyna", written by Jakub Szczepan in 1900.[16]

Dialect or language

Several scientists consider Masurian to be a separate language in its own right[17] [18][19] others argue that Masurian is a dialect of Polish, or even just a subdialect.[20]

Linguistic features

  • Mazurzenie: the consonants corresponding to Standard Polish cz, sz, , ż are pronounced c, s, dz, z
  • Asynchronous pronunciation of soft labials b', p', f', w'bj/, pj/, fj/, wj/
  • Sometimes, intensive palatalization of k, g, ch to ć, , ś (a similar process to the Kashubian palatalization)
  • Labialization of the vowel o (sometimes also u) in Anlaut
  • Vowel y approaching i
  • Before ł vowels i and y pronounced like u, e.g. buł, zuł (był, żył)
  • Denasalization of the nasal vowels ą and ę as o and e
  • In some varieties ę becomes ã (nasal a), which is pronounced after denasalization an, analogical changes for groups eN, like. dzieńdzian

Dialects of Masurian

Masurian has three to five dialects:[21]

  • Ostróda dialect (Ostróda, Olsztynek) – Denasalization of the nasal vowels ą and ę as o and e – No Mazurzenie (the consonants corresponding to Standard Polish cz, sz, dż, ż are pronounced c, s, dz, z) – Common áLabialization (ô, û – uo, uu) – Before ł vowels i and y pronounced like u, e.g. buł, zuł (był, żył).
  • West-Masurian dialect (Działdowo, Nidzica, Szczytno) – Irregularly occurring á and labialization – Mni where Polish mi ( mniasto, kamnień) – As in Ostróda district appear and have dominant position psi, bzi, (w)zi, f(si) to pchi, bhI etc. - Denasalization of the nasal vowels ą and ę as o and e.
  • Center-Masurian dialect (Giżycko, Mrągowo, Pisz, Biała Piska) – The most common intermediate á – The most common archaic ř (in Polish sound as ) – Frequent labialization – Appear and have dominant position pchi, bhI to psi, bzi etc. - Dominate pronunciation ni instead of mniniasto, kanień etc. - Soft k, g, ch when is before a for example kia, gia, chia – Polish ą i ę like ón, on, én, en.
  • East-Masurian dialect (Łek, Ôleck) – Polish ś, ć, ź pronounced like sz, cz, ż (for example spacz, bÿcz)Á almost does not exist – Frequently a is something between a and e (ä – mätkiä) – Synchronous pronunciation of soft labials b', p', f', w' change to bj, pj, fj, wjCh change to ś (kosianÿ, siätä) – Less frequent é and ó.
  • North-Masurian dialect (Węgorzewo, Gołdap) – in the early 20th century almost disappeared, in the area Węgorzewa known for up to a few percent of the population (in the nineteenth century, more than half), in district of Gołdap 1% (in the nineteenth century, approx. 20%). - Very archaic sound for r – A relatively frequent á.

Grammatical cases

[22][23]

Cases
Singular Plural
Nominative ksiát ksiátÿ
Genitive ksiátu/ksiáta ksiátów
Dative ksiát|oju, ochiu, oziu ksiátám
Accusative ksiát, ksíáta ksiátÿ
Instrumental ksiátem ksiát|ani, amni, ami
Locative ksiácie ksiátach
Vocative ksiácie! ksiátÿ!

The verb "to be"

"To be" in past tense "To be" in present tense[24] "To be" in future tense
Masurian general

pronouns

Masurian Masurian Polish Masurian
já buł / ém buł / bułém Em je Ja jestem bénde/béde
Tÿ tÿsź buł / tÿsź buła / esź buł (+a) Tÿś je Ty jesteś béndžes/bédžes
Ón/Óna/Óno ón buł, óna buła, óno buło/bÿło Ón/Óna jes On/Ona jest béndže/bédže
Mÿ mÿ bÿli / mÿ bÿlim / mÿ bÿliźwa Em só/Mÿ jest My jesteśmy béndžém/bédžém/bédžewa
Wÿ wÿ bÿli / wÿ bÿlisźta / (e)sźta bÿli Wyśta só/Wÿ jeśteśta Wy jesteście bédžeta/béndžeta
Óni/Óne óne/óni bÿli Óni/Óne só Oni/One są bédó/béndo

In singular it is possible to change u to ÿ for example: (Já) buł/bÿł, tÿsź buł/bÿł, (Ón) buł/bÿł.

It is possible to create future perfect tense putting verb to be in future + infinitive for example "(Já) Bénde koménderowač"

The conjugation in present tense

The conjugation of regular verbs which usually ends with -ač ", with example "znač" (know).

znám
Tÿ znás
Ón/Óna zná
Mÿ znawa
Wÿ znata
Óni/Óne znajó

"Á" disappear when word has more than one syllable.

- Other examples:

dumač – think (dumam, dumas, dumá, dumawa, dumata, dumajó),

kupač – buy (kupam, kupas, kupá, kupawa, kupata, kupajó)

The conjugation of regular verbs which usually ends with -eč ", with example "mÿšléč" (think).

mÿšle
Tÿ mÿšlis
Ón/Óna mÿšli
Mÿ mÿšlim/mÿšliwa
Wÿ mÿšlita
Óni/Óne mÿšló
  • OWAČ

The conjugation of regular verbs which usually ends with -owač ", with example "koménderowač" (give orden to someone).

koménderuje
Tÿ koménderujes
Ón/Óna koménderuje
Mÿ koménderujém
Wÿ koménderujeta
Óni/Óne koménderujó

Conditional

Conditional in Masurian[25]
Pronouns
verb+bÿ/bÿm
Tÿ verb+bÿsź
Ón/Óna verb+bÿ
Mÿ verb+bÿ/bÿm
Wÿ verb+bÿsźta
Óni/Óne verb+bÿ

Creating conditional, as in majority of slavic languages, one takes a verb and cuts the last part of verb which correspond for infinitive mode (for example verb terminations ač, eč) and then we should add the part that correspond for conditional mode. For example, "znač" (know) -> znabÿ.

"Bÿ" in Masurian has also one more function, can be used making questions at the begging of some sentence or also can mean "whether", "or" and "if". For example, "Lejduje ni niénso/niéso, bÿ sźwÿnina, bÿ réntozina". Translation to Polish: "Lubię mięso, czy to wieprzowinę, czy wołowinę"

Some grammatical differences

[26][27]

Masurian Polish
Formal forms Wÿ/Pan/Pani robziče

Matkia mogli

Pan/Pani robi

Matka mogła

Past tense Niáł Mi
Present tense Mám, Dám

Má, Padá

Zró

Mam, Dam

Ma, Pada,

Żrą

Present Pasive Participle Zrobziónÿ Zrobiony
Transgressive Robzióncÿ Robiąc
Reflexive Verb Zrobzióno bÿło Zrobiło się
Noun ("ja") Francÿjá, stacÿjá Francja, stacja
Noun ("ka") Matkia, Dékia Matka, Nakrycie
Accusative case (sing.) Gádkie, Zÿcherkie Gadkę, Agrafkę
Instrumental case (pl.) Ludžani / Ludžoma

Łapani / Łapóma

Ludźmi

Łapami

Genitive (sing.) Zÿčá, Pisaniá Życia, Pisania
Genitive (pl.) Ludžám

Džečám

Ludziom

Dzieciom

Dative (sing.) Psoziu

Kónikoziu

Psu

Konikowi

Adjective (in genitive, pl.) Dobréch

Głupsiéch

Dobrych

Głupich

Adjective (in instrumental, pl.) Dobrém Dobrym
Adjective (in genitive,

feminine sing.)

Mazurski

Dobrÿ

Mazurskiej

Dobrej

Adjective (in genitive,

masculine sing.)

Małégo

Ziélgiégo

Małego

Wielkiego

Adjective (superlative form) ziénksÿ Największy
Adjective ("ni") Zÿtnÿ

Ôstatnÿ

Żytni

Ostatni

z + s

z + z

z sobó

z zgniłéch

ze sobą

ze zgniłych

w + w w Francÿji we Francji

Grammatical construction with verb of senses

Verb of senses + object + verb

Grammatical construction with verb of senses
In Masurian Translation to Polish
Zidżiáł go stojicź Widział, jak stał
Pozawcor já słÿsała jéch spsiéwacź kole kosźczioła Przedwczoraj słyszałam ich, jak śpiewali koło kościoła
Já wténcas zidżiał go w tÿ jizbzie stojicź Wówczas widziałem go, jak stał w tym pokoju

Writing system

[14]

Masurian alphabet Examples
a, A pask, Nikołajki
á, Á wáju
ä, Ä matkä
b, B bór
c, C cółno
cz, Cz spacz
d, D dóra
e, E psies
é, É mléko
f, F fejfka
g, G giesz, gesz
h, H hut
i, I migi
j, J jo
k, K klémpa
l, L listkárż
ł, Ł głupsi
m, M moznoszcz
n, N nelkä
ń, Ń prżińdó
o, O muchór
ó, Ó dómb
ô, Ô ôcziec
p, P prask
r, R rek
rż, Rż wéngorż
s, S saniec
sz, Sz szwam
ś (si), Ś psiwo, Gołdapś
t, T tlo
u, U muszi
û, Û ûlica
w, W wáju
ÿ, Ÿ - z, Z zégáwkä
ż, Ż kiżlák
ź, Ź bzije, gołómbź
digraph
}

Masurian phonetics

Raised alveolar non-sonorant trill

óClose-mid back rounded vowel

áOpen back unrounded vowel

é (after i) – Close-mid front unrouended vowel

äNear-open front unrouended vowel

wVoiced bilabial fricative

fVoiceless bilabial fricative

szVoiceless palato-alveolar sibilant

żVoiced palato-alveolar sibilant

czVoiceless palato-alveolar affricate

Voiced palato-alveolar affricate

ÿNear-close near-front unrounded vowel

Small dictionary

[28][29][30]

Masurian ethnolect
Masurian German Polish
abštÿsikant Junggeselle walarek, zalotnik
aštÿchnÿ hastig porywczy
bach Kind dziecko
best flieder bez
bónowač herumschwirren bzykać
bónÿ Bohnen fasola
brédek Brötchen bułka
buber Saubohne bób
bulwÿ Kartoffeln ziemniaki
bursa Geldbörse portmonetka
cajtunek Zeitung gazeta
cegój warum? dlaczego?
čiskač werfen rzucić
chrachór Taucher nurek
cÿtrona Zitrone cytryna
dek Dach dach
drómel Trommel bęben
drón Drohn truteń
drózdÿ Stare szpaki
durowač bestehen trwać
dÿšlo Deichsel dyszel
érdbera Walderdbeere poziomka
fana Fahne flaga
farÿna Zucker cukier
feler Fehler błąd
fifák schlitzohr nieszczery
flanca Sämling sadzonka
frÿštÿk Frühstück śniadanie
gbur Bauer, Landwirt rolnik, gospodarz
geš Gans gęś
giérÿ Beine nogi
gréfnÿ flink sprytny
gřniota Gewitter burza z piorunami
háka Hacke motyka
háuptniasto Hauptstadt stolica
hučik Hut kapelusz
huncfot Weiberheld kobieciarz
jébel Hobel strug
jegoda Heidelbeere jagoda
káfej Kaffee kawa
káncÿnał Gesangbuch śpiewnik kościelny
kasta Kasten skrzynia
keksÿ Kekse ciasteczka
klapštula Butterbrot kanapka
kléta Gerücht plotka
kléwer Klee koniczyna
knéfel Knopf guzik
klónkra Holzlöffel drewniana łyżka
kokošiniec Hühnerstall kurnik
košór Feuerhaken pogrzebacz
kówera Umschlag koperta
krakia Krähe wrona
krÿstómbrÿ Stachelbeeren agrest
kukáwkia Kuckuck kukułka
kupač kaufen kupować
kurpsie Latschen chodaki
łapém offen otwarte
Mazurÿ Masuren (Volk) Mazurzy
méntel Schmetterling motyl
muchor Fliegenpilz muchomor
nicht niemand nikt
niések Sack worek, torba
ôbléta Kleidung odzież
oddazinÿ Hochzeit ślub
piláki Entenküken kaczuszki
pitróla Petroleum nafta
plik Glatze łysina
plómpa Pumpe pompa
plumÿ Pflaumen śliwki
práwÿ Röhrling borowik
prÿnc Prinz książę
psiwo, bir Bier piwo
pupa Puppe lalka
redošč freude radość
régal Wandregal półka
rektór Lehrer nauczyciel
scérnÿ echter prawdziwy
scubeł Hecht szczupak
stérač verlieren zgubić
stimač fotografieren fotografować
stréfle Strümpfe pończochy
šurek Knabe chłopczyk
šwam Badeschwamm gąbka
táskia Tasse filiżanka
téja Tee herbata
tÿna Tonne beczka
topek Töpfchen nocnik
tropki Tropfen kropelki
waba Wabe włoszczyzna
wálnÿ gross duży
wašlap Geschirrtuch ścierka
wej lo! sieh mal! spójrz tylko!
wéla Welle fala
wérÿ Bett łóżko
zaft Saft sok
za šiła ziemlich viel zbyt wiele
zaûsnik Ohrring kolczyk
zdrednie Gefährlich niebiezpiecznie
zégáwka, zégáwkia Brennesseln pokrzywa
zietř Wind wiatr
zrének Morgen poranek
zÿcher ze jo selbstverständlich oczywiście

Example – Lord's Prayer

[31][32]

Masurian Polish Czech English
Ôjce nas, chtórnÿš je w niebzie

Niech še šwénči Twoje mniano,

Niech přÿńdže Twoje królestwo

ji béndže Twoja wola

Jek w niebzie tozéz ji na žémni.

Chléba naségo powsedniégo daj náma džišaj.

Ji ôtpušč náma nase zinÿ,

Jek ji mÿ ôtpuscawa nasém zinowajcám.

Ji nie wódž náju na pokusenie

Lo zbaw’ náju ôt złégo

Amen

Ojcze nasz, któryś jest w niebie,
święć się imię Twoje,
przyjdź królestwo Twoje,
bądź wola Twoja
jako w niebie tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj.
I odpuść nam nasze winy,
jako i my odpuszczamy naszym winowajcom.
I nie wódź nas na pokuszenie,
ale zbaw nas ode złego.
Amen.
Otče náš, jenž jsi na nebesích,
posvěť se jméno Tvé
Přijď království Tvé.
Buď vůle Tvá,
jako v nebi, tak i na zemi.
Chléb náš vezdejší dej nám dnes
A odpusť nám naše viny,
jako i my odpouštíme naším viníkům
a neuveď nás v pokušení,
ale zbav nás od zlého.
Amen.
Our Father in heaven,
hallowed be your name.
Your kingdom come,
your will be done,
on earth, as it is in heaven.
Give us this day our dailybread,
and forgive us our debts,
as we also have forgiven our debtors.
And lead us not into temptation,
but deliver us from evil.
Amen.

Toponymy

List of city names
Masurian Polish
Bziáłá Biała
Dżiałdowo, Dżiałdów Działdowo
Gołdapś Gołdap
Jánsbork, An(d)zbork Pisz
Léc Giżycko
Łek Ełk
Nibork Nidzica
Nikołajki Mikołajki
Ôléck Olecko
Ôlstinek Olsztynek
Ôrżés Orzysz
Ôstród Ostróda
Pasÿń/Pasÿmek Pasym
Rastémbork Kętrzyn
Rin Ryn
Scÿtno Szczytno
Wéngobork Węgorzewo
Zielbark Wielbark
Zóndzbork Mrągowo

Names of months

Month – Nieszióndz[33]
German-Latin system Slavic system
Januar, Anuar Sticéń
Fébruar Luti
Marc Maržec
Aprél, April Ksiecziéń
Mej Maj
Juni Cérziec
Juli Lipsiec, Lÿpsiec
Áugust Sziérżpsiéń
Zeptémber Wrżesziéń
Ôktóber Paźdžiérnik
Nowémber Listopat, Listopad
Décémber Grudnik

Song

Short Masurian song.[34]

In Masurian In Polish
Mazurskie Korżénie

Skiela mi Mazuri ajw szie naráz wżiéni?

Mi só tu wirosłe ôde tržéch koržéni

Starégo Prusáka pokój erbowalim

Jek ôt Rejchu Niémce robote swó wchalim

Ôt Poláków bzierżém, co mi só naperte

Take só Mazuri – nigdi nie ûmérte!

Mazurskie Korzenie

Skąd my Mazurzy się tu nagle wzięliśmy?

Wyrośliśmy z trzech korzeni

Odziedziczyliśmy spokój Starego Prusa

Niczym Niemcy z Rajchu chwalimy sobie pracę

Od Polaków bierzemy upór

Tacy są Mazurzy – nigdy nie wymarli!

Example of poem

Réjza[35]

siodám ná koło

kiej féin pogodá

dumám tédÿ

nád zÿciem Mazurá

ajw násu ziamiá

ôddÿcha w dáli

ány rÿchtÿk pozwalá

mniá do dumániá

nád mójá réjzá

přéd siébie chućko jidé

ná drogách zÿciá

chtóré ûmÿká

chtórégo nie zabácé

po śmiérci, chtóra z latámi

přéniká …

wsÿtko je féin

ajw ji téraz

jék budzié po tym co přÿjdzié

nié ziém…?

jédno jé péwné zé ajw jé féin

ná mójéj réjzié ..

See also

References

  1. ^ Braun, Hermann (1888/1925). Alte und neue Bilder aus Masuren: Eine Geschichte der Stadt und des Kreises Angerburg. {{cite book}}: Check date values in: |year= (help)CS1 maint: year (link)
  2. ^ a b Clark, Christopher (2006). Iron Kingdom: The Rise and Downfall of Prussia 1600–1947. Cambridge: Belknap Press of Harvard. p. 776. ISBN 0-674-02385-4.
  3. ^ Becoming German: Lessons from the Past for the Present Brian McCook in Leitkultur and Nationalstolz-Tabu -German Phenomena? Bonn, April 2002 Alexander von Humboldt Foundation pages 33-42
  4. ^ Rademacher, Michael. "Geschichte der fremdsprachigen Minderheiten in Deutschland 1871–1945". www.verwaltungsgeschichte.de. Retrieved 2016-08-18.
  5. ^ "Mazurskie wioski na Syberii". mojemazury.pl. Retrieved 2016-08-18.
  6. ^ "Mazuria.tv – Multimedialny Portal o Mazurach – Kultura mazurska zagościła w Sorkwitach". mazuria.tv. Retrieved 2016-08-16.
  7. ^ "JUBILEUSZ 5-LECIA ZESPOŁU LUDOWEGO "MAZURSKA KOSACZEWINA" - Profil użytkownika Agnieszka Roszig – Kętrzyn". ketrzyn.wm.pl. Retrieved 2016-08-16.
  8. ^ "VIII Konkurs Mowy Mazurskiej "MAZURZYMY PO KĘTRZYŃSKU"Informacja Turystyczna Kętrzyn « Informacja Turystyczna Kętrzyn". Informacja Turystyczna Kętrzyn. 2015-05-07. Retrieved 2016-08-16.
  9. ^ "Po kętrzyńsku mazurzy coraz więcej osóbNasze Miasto Kętrzyn « Nasze Miasto Kętrzyn". Nasze Miasto Kętrzyn (in Polish). 2015-05-27. Retrieved 2016-08-16.
  10. ^ "Z okazji Dnia Języka Ojczystego (Dnia... - Mazurskie słówko na dziś | Facebook". www.facebook.com. Retrieved 2017-02-21.
  11. ^ "Studenci uczą mazurskiej gwary w internecie | Aktualności o polskiej nauce, badaniach, wydarzeniach, polskich uczelniach i instytutach badawczych". naukawpolsce.pap.pl. Retrieved 2016-08-16.
  12. ^ "Powstał Związek Mazurski. Jaki ma cel? - Komunikacja Społeczna". www.portalsamorzadowy.pl. Retrieved 2017-01-05.
  13. ^ "Mazurska gadka". www.wiadomosci24.pl. Retrieved 2016-08-16.
  14. ^ a b "Ortografia i wymowa | Pomazursku.pl – mazurskie niejsce w jinternecÿ". pomazursku.pl. Retrieved 2016-08-16.
  15. ^ "Polsko-Mazurski słownik, Glosbe". Glosbe. Retrieved 2017-01-10.
  16. ^ ""Zaginiona" mazurska powieść sprzed 120 lat rzuca nowe światło na język Mazurów | Skra – pismiono ò kùlturze". pismiono.com (in Polish). Retrieved 2017-03-07.
  17. ^ "Sprachen des europaeischen Ostens – Lexikon – Okuka M – 2002 – elib.at". www.univie.ac.at. Retrieved 2016-08-19.
  18. ^ Kertzer, David I.; Arel, Dominique (2002-01-01). Census and Identity: The Politics of Race, Ethnicity, and Language in National Censuses. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-00427-5.
  19. ^ Wang, Q. Edward; Fillafer, Franz L. (2007-01-01). The Many Faces of Clio: Cross-cultural Approaches to Historiography, Essays in Honor of Georg G. Iggers. Berghahn Books. ISBN 978-1-84545-270-4.
  20. ^ Karaś, Halina. "Gwary polskie – Nowsze dialekty mieszane". www.gwarypolskie.uw.edu.pl. Retrieved 2016-08-19.
  21. ^ "Gwary mazurskie | Pomazursku.pl – mazurskie niejsce w jinternecÿe". pomazursku.pl. Retrieved 2016-08-25.
  22. ^ "Mazurskie słówko na dziś – Timeline | Facebook". www.facebook.com. Retrieved 2016-08-16.
  23. ^ "Pomazursku.pl – mazurskie niejsce w jinternecÿ | Strona poświęcona mazurskiej mowie, tradycji i historii". pomazursku.pl. Retrieved 2016-08-22.
  24. ^ "Mazurskie słówko na dziś – Timeline | Facebook". www.facebook.com. Retrieved 2016-08-23.
  25. ^ "Dzień gramatyki (buuuu, dawać memy, bo... - Mazurskie słówko na dziś | Facebook". www.facebook.com. Retrieved 2017-02-01.
  26. ^ "Mazurskie słówko na dziś – Timeline | Facebook". www.facebook.com. Retrieved 2016-08-22.
  27. ^ "Pomazursku.pl – mazurskie niejsce w jinterneče | Strona poświęcona mazurskiej mowie, tradycji i historii". pomazursku.pl. Retrieved 2016-08-22.
  28. ^ "Mazurská gádka Public Group | Facebook". www.facebook.com. Retrieved 2016-08-16.
  29. ^ "MTE". diec.mazurska.luteranie.pl. Retrieved 2016-08-16.
  30. ^ "Słowniczek gwary mazurskiej". woznice.republika.pl. Retrieved 2016-08-22.
  31. ^ Лексикограф, Leksykograf-- Lexicographer-- (2016-08-04). "Linguae in statu nascendi (Silesiaca et al.): Ojcze nasz po mazursku i układ klawiatury do tego". Linguae in statu nascendi (Silesiaca et al.). Retrieved 2016-08-23.
  32. ^ "Ortografia i wymowa | Pomazursku.pl – mazurskie niejsce w jinterneče". pomazursku.pl. Retrieved 2016-08-23.
  33. ^ "Pierwsza próba ustandaryzowania nazw... - Mazurskie słówko na dziś | Facebook". www.facebook.com. Retrieved 2017-01-23.
  34. ^ "Mazurski utwór patriotyczny utrzymany w... - Mazurskie słówko na dziś | Facebook". www.facebook.com. Retrieved 2017-01-23.
  35. ^ Polska, Grupa Wirtualna. "Réjza – Mazurska Strofka- Szkiełkiem ji psiórem – bloog.pl" (in Polish). Retrieved 2016-08-23.