Khelrtva

A khelrtva (Georgian: ხელრთვა, pronounced [χɛlrtʰvɑ]) is a Georgian calligraphic signature, monogram or seal, originally used by the Georgian monarchs, queens consort, patriarchs, royalty and nobility.^[1]^[2]^[3]

The word khelrtva literally means 'to decorate, adorn or beautify with hand' in Georgian, kheli (ხელი) meaning a hand and rtva (რთვა) meaning to decorate or adorn.

Khelrtva signatures were written in one of the three Georgian scripts, mostly in Nuskhuri and Mkhedruli scripts, though the monograms especially the royal ones were written in Asomtavruli script. Every Georgian monarch had their own individual khelrtva and was known as საუფლოჲ ხელი (sauploy kheli) literally meaning 'Hand of the Lord'. The tradition of khelrtvas is still in use in Georgia.^[4]

Khelrtvas

Kings

Khelrtva of King David IV	Khelrtva of King George IV	Khelrtva of King Archil
Khelrtva of King Vakhtang VI	Khelrtva of King Solomon I	Khelrtva of King George XII, last Georgian monarch

Queens regnant

Khelrtva of Queen Tamar	Khelrtva of Queen Rusudan

Queens consort

Khelrtva of Queen consort Rusudan of Circassia	Khelrtva of Queen consort Mariam Dadiani

Patriarchs

Asomtavruli khelrtva of Patriarch Joseph	Khelrtva of Patriarch Anton II	Khelrtva of Patriarch Ilia II

Presidents, Prime Ministers, Speakers

Khelrtva of President Mikheil Saakashvili	Khelrtva of Prime Minister Giorgi Gakharia	Khelrtva of Speaker Irakli Kobakhidze

References

^ საგამომცემლო ლექსიკონი/ავტ.-შემდგ.: ვახტანგ დოხნაძე; [რედ.: მურმან სუხიშვილი ; მხატვ.: ვახტანგ რურუა]. - [მე-2 შესწ. და შევს. გამოც.]. - თბ.: საგამომც. საქმის სასწ. ცენტრი, 2006. - 305გვ.; 20სმ.. - ბიბლიოგრ.: გვ. 301–304. - ISBN 99928-998-1-6 : [ფ.ა.]^{[needs translation]}
^ National Parliamentary Library of Georgia: ხელრთვა
^ ეროვნულ არქივში XI – XVIII საუკუნეების დოკუმენტებზე არსებული ხელრთვების კატალოგი მომზადდა Archived 2014-03-10 at the Wayback Machine^{[needs translation]} National Archives of Georgia
^ Sinauridze, A. Hand of the Lord Karibche, 04.02.2010

External links

ჯიმშერ რეხვიაშვილი ხელრთვა - ისტორიისა და ხელნაწერის მშვენება Radio Free Europe/Radio Liberty^{[needs translation]}
ოთხი რესტავრირებული ეტრატი "განადგურებას გადარჩენილი საბუთები საცავში ბრუნდება" თამარ კიკნაველიძე, 24 საათი^{[needs translation]}

[1] საგამომცემლო ლექსიკონი/ავტ.-შემდგ.: ვახტანგ დოხნაძე; [რედ.: მურმან სუხიშვილი ; მხატვ.: ვახტანგ რურუა]. - [მე-2 შესწ. და შევს. გამოც.]. - თბ.: საგამომც. საქმის სასწ. ცენტრი, 2006. - 305გვ.; 20სმ.. - ბიბლიოგრ.: გვ. 301–304. - ISBN 99928-998-1-6 : [ფ.ა.]^{[needs translation]}

[2] National Parliamentary Library of Georgia: ხელრთვა

[3] ეროვნულ არქივში XI – XVIII საუკუნეების დოკუმენტებზე არსებული ხელრთვების კატალოგი მომზადდა Archived 2014-03-10 at the Wayback Machine^{[needs translation]} National Archives of Georgia

[4] Sinauridze, A. Hand of the Lord Karibche, 04.02.2010

[1]

[2]

[3]

[4]